Adaptasyon nedir

Canlıların özellikleri kalıtsal olarak ya da kalıtsal olmayarak meydana gelir. Kalıtsal özellikler genlerle aktarılırken, kalıtsal olmayan özellikler ise çevre koşullarının etkisiyle meydana gelmektedir. Çevre koşullarının etkisiyle meydana gelen sıcaklık, basınç, nem gibi fiziksel etkenlerin oluşturduğu durumlar genetik olarak değişimlere neden olabilir. Bu değişimler arasında adaptasyon bulunmaktadır.

Adaptasyon, bir canlının çevreye uyum sağlarken sahip olduğu genetik özelliklerin açığa çıkarak o çevrede hayatta kalmasını sağlayan özellikler kazanmasını oluşturur. Beyaz tilki, beyaz tavşan, kutup ayısı gibi hayvanlar yaşadıkları karın yerde kalma süresinin uzun olduğu kutup bölgelerinde çevreye uyum sağlamayı başararak hayatta kalmış olan hayvanlardır. Adaptasyon bu şekilde oluşur.

Adaptasyon örnekleri nelerdir

Aşağıda, bazı canlıların yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmek için kazandıkları adaptasyon (çevreye uyum) örnekleri verilmiştir.

• Deve kuşlarının çok hızlı koşabilmek için uzun ve güçlü bacaklara sahip olmaları.
• Bukalemunların bulunduğu yere göre renk değiştirerek düşmanlarından korunması.
• Nilüfer bitkilerinin geniş yapraklara sahip olması sayesinde yapısındaki fazla suyu dışarı atması.
• Kaktüslerin diken şeklindeki yaprakları sayesinde terleme ile oluşacak su kaybını önlemesi ve gövdelerinde su depolaması.
• Çölde yaşayan tilkilerin kulaklarının uzun, vücutlarının geniş olması sonucu vücutlarının ısı kaybı artar böylelikle vücut sıcaklıkları korunmuş olur.
• Penguenlerin ayaklarındaki perdeler sayesinde hızlı yüzebilmeleri ve derilerinin altında depoladık-ları yağlar sayesinde vücut sıcaklıklarını korumaları.
• Kaz ve ördeklerin suda daha rahat yüzebilmeleri için ayaklarının perdeli olması.
• Develerin kirpiklerinin uzun, kulaklarının kıllı olması onları çöldeki kum fırtınalarından korur.
• Hörgüçlerinde depoladıkları yağ ise devenin besin ve su ihtiyacını karşılayarak çöl koşullarına uyum sağlamasını kolaylaştırması.
• Çitaların avlanmak için bulundukları ortamla aynı renge sahip olmaları.
• Zemini karla kaplı olan kutuplardaki birçok hayvanın beyaz tüylü veya beyaz derili olması.
• Zebralar siyah beyaz renktedir. Çünkü bu özellikleri sayesinde avcıları hipnotize ederler.

Adaptasyonların özellikleri nelerdir

1. Canlıların bulunduğu ortam koşullarına uyum sağlayarak yaşama ve üreme şansını arttıran kalıtsal özellikler kazanmasına adaptasyon denir.

2. Adaptasyonda gen yapısı değiştiğinden kazanılan karakterler kalıtsaldır ve nesillere aktarılır.

3. Adaptasyonlar biyolojik çeşitliliğe ve evrime katkıda bulunur.

4. Adaptasyon sonucu canlılarda meydana gelen değişmeler uzun zamanda oluşur.

5. Farklı ekosistemde yaşayan canlılar bu ekosisteme uyum sağlayabilmek için farklı adaptasyonlar geçirirler.

6. Aynı ekosistemde yaşayan farklı tür canlılar yaşamlarını sürdürebilmek için benzer adaptasyonlar geçirirler.

Örnekler: Develerin çölde yaşamak için hörgüçlerine yağ depolaması, ördeklerin yüzebilmesi için perde ayaklı olması, çöl tilkisi ile kutup tilkisinin vücut şekillerinin farklı olması.