9. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Nazım Türü Cevapları

9. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 73 Cevabı

Metni Anlama ve Çözümleme
1. Yayla Dumanı adlı şiirin temasını belirleyiniz.
Cevap: Şiirin teması doğadır.

2. Şiirdeki betimlemeler resim sanatıyla nasıl ilişkilendirilebilir? Açıklayınız.
Cevap: Şiirin anlamsal kurgusunda gözlemin ve betimlemenin önemli bir etkisi vardır. Şair, doğayı bir ressam dikkatiyle izlemiş, gördüklerini kendi bakış açısına göre yorumlamış ve tablo gibi şiir yazmıştır.

3. Güzelin saçı ve gözleriyle yayla dumanı arasında nasıl bir ilişki kurulmuştur? Açıklayınız.
Cevap: Yayla dumanı her yere dağılır ve yayılır. Şair de yayla dumanı olup sevgiliye kavuşmak istiyor.

4. Son dörtlükte şairin yayla dumanının içinde kaybolma isteği ile duygu dünyası arasındaki ilişkiyi açıklayınız.
Cevap: Şair, hayatın gerçeklerinden, gürültü ve kalabalıklarından kaçıp uzaklaşmak istiyor. Bir duman kadar dünya ağırlığı ve doğaya ait yaşam sürmek istiyor.

9. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 74 Cevabı

a. Yukarıdaki nazım biçimlerini ait oldukları şiir geleneğine göre tabloya işaretleyiniz.

Türk Şiiri Nazım Biçimleri: Gazel – Mâni – Sone – Tuyuğ – Semai – Serbest – Nazım – Kaside – Destan

• Divan şiiri nazım biçimleri: Gazel- Sone – Tuyuğ-Kaside
• Halk şiiri nazım biçimleri: Semai-Destan-Mani
• Batı etkisindeki Türk şiiri nazım biçimleri: Serbest- Nazım

b. Tespitlerinizden hareketle nazım biçimi ile şiir geleneği arasındaki ilişkiyi açıklayınız.

Cevap: Her şiir geleneğinin (halk şiiri, Divan şiiri, Batı etkisindeki şiir geleneği) kendine özgü nazım biçimleri vardır. Bu nazım biçimlerinin oluşmasında şiir geleneğini etkileyen farklı kültürlerle etkileşim vardır. Örneğin Arap ve İran edebiyatından etkilenen Divan şiiri geleneğinde şarkı ve tuyuğ nazım şekilleri haricinde diğer biçimler, Arap ve İran edebiyatlarından alınmıştır.

O gece ne kadar güzeldi mehtap
Gönülden fışkıran nağmeler gibi.
Ruhumu yıkayan bir seldi mehtap
En tatlı ilk ve son buseler gibi.

O gece o müthiş deniz durgundu,
Ömründe susmayan rüzgâr yorgundu,
En kara gönüller aya vurgundu
Leylâ’yı içinde bulan er gibi.

Hüseyin Nihâl Atsız

a. Yukarıdaki şiirin temasını belirleyiniz.
Cevap: Gece ve doğa

b. Şiirin nazım birimini belirleyiniz.
Cevap: Dörtlüktür.

9. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 75 Cevabı

1. Aşağıdaki sözleri birbiriyle ilişkilendirerek açıklayınız.
“Şiirde ilk dize Tanrı vergisi, gerisi alın teridir.” Valery (Valeri)
“Şiir kelimelerle yazılır” Mallarme (Malarme)
“Bir şiir hiçbir dile tercüme edilemez hatta yazılmış göründüğü dile bile.” Cocteau (Kokto)
Cevap: Şiir yazmada yetenekten daha çok çalışmak önemlidir. Çünkü şiir emek işidir ve güzel şiir ancak çok çabalayarak ortaya çıkar. Malzemesi kelimeler olan şiire şairinin kültürel birikimi, sanat zevki, dünya görüşü, mizacı ve tecrübeleri yansır, bu yüzden her şiiri kendine özgü bir derinliği vardır.

2. Aşağıdaki şiiri düzyazıya çeviriniz. Elde ettiğiniz metnin şiir ile aynı etkiyi sağlayıp sağlamadığını değerlendiriniz.
Cevap: Bu akşamüstüler daima hoyrattır. Gün saltanatıyla bir defa gitti mi her yeri yalnızlığımızla doldurup bir renk çığlığı içinde bahçemizden, lavanta çiçeği kokan kederleri bohçamızdan bir el çıkarmaya başlar.

Elde edilen metin şiir ile aynı etkiyi sağlamaz. Çünkü şiir, düz yazıya çevrildiğinde ahenk unsurları ve anlam kaybolmaktadır.