9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 119 Cevapları Ödev Yayınları

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Konuşan Kaval adlı masalın konusunu ve temasını belirleyiniz.

Konusu: Bu masalın konusu, kötü bir ahlaka sahip iki kız kardeş ile iyi ahlaka sahip küçük kız kardeşlerinin yaşadıkları ve kötü kız kardeşlerin yaptıkları kötülüğün cezasını çekmeleridir.

Teması: Masalın teması ise kıskançlıktır.

2. Konuşan Kaval adlı masaldaki temel çatışmayı ve bu çatışma etrafında metinde yer alan diğer çatışmaları belirleyiniz.
Cevap: Bu masaldaki temel çatışma iyi kardeş Dal ile kötü kardeşler Yaprak ve Fidan arasındaki iyi-kötü çatışmasıdır. Bunun dışında doğru-yalan, kibarlık-kabalık, alçak gönüllülük-kendini beğenme gibi çatışmalar da vardır.

3. Konuşan Kaval adlı masaldaki olay örgüsünü belirleyiniz.

• Padişahın karısının ölmesi
• Padişahın yeniden evlenmesi
• Padişahın yeni karısından bir kızının daha doğması
• Yaprak ve Fidan’ın Dal’ı kıskanması
• Padişahın Hindistan’a gidip gelmesi
• Dal’ın gölde kaybolup ablalarının bu durumu saklamaları
• Dal’ın önce kavak ağacına sonra da normal haline dönmesi
• Dal’ın dönüşüne anne ve babasının çok sevinip gerçekleri onlardan saklayan
• Yaprak ve Fidan’ı cezalandırıp saraydan kovmaları.

4. Masal kahramanlarını ve kahramanların kişilik özelliklerini belirleyerek aşağıdaki tabloda ilgili bölüme yazınız.

Padişah: Çocuklarının düşünen, onlara sevgisini eşit gösteren, adaletli ve iyi kalpli birisi.
Yaprak: Kıskanç, kaba, yalancı ve bencil birisi.
Fidan: Kıskanç, kaba, yalancı ve bencil birisi.
Üvey anne: İyi kalpli, kendi kızıyla üvey kızları arasında ayrım yapmayan birisi.
Dal: İyi kalpli, kibar, herkesin iyiliğini isteyen ve herkesi seven birisi.
Çoban: Akıllı, pratik zekalı.

5. Konuşan Kaval adlı masaldaki zaman ve mekânla ilgili ifadeleri belirleyiniz.
Cevap: Bu masalda masalların genel bir özelliği olarak zaman belirsizdir , “evvel zaman içinde” diye belirsiz bir zaman ifadesi söz konusudur. Mekân olarak da saray, Hindistan, deniz, göl gibi ifadeler yer almaktadır.

6. Konuşan Kaval adlı masaldaki masal geleneğine ait öğeleri belirleyiniz.

• Tekerlemelere yer verilmesi
• Duyulan geçmiş zamanın kullanılması
• Zaman ve mekânda genel olarak bir belirsizlik durumunun olması
• İyilerin kazanıp kötülerin kaybetmesi
• Dini ve milli unsurlara yer verilmesi
• Gerçek hayatta karşılaşılamayacak olağanüstülüklerin olması

7. Konuşan Kaval adlı metinde hangi anlatım biçimlerinden yararlanılmıştır?
Cevap: Masal olay çevresinde gelişen metinlerden olduğu için öyküleyici anlatıma yer verilmiştir. Varlıklar ve olaylar belirgin özellikleriyle anlatıldığı için betimleyici anlatıma yer verilmiştir.

8. Okuduğunuz masalda hangi kiplerin kullanıldığını belirleyiniz.

– Olayların anlatımında masalların genel özelliği olarak duyulan (öğrenilen) geçmiş zamana yer verilmiştir.

– Karşılıklı konuşmalarda yer yer istek kipi (getireyim),

– Emir kipi (getirin), şimdiki zaman (istiyorum) kullanılmıştır.

9. Konuşan Kaval masalının bölümlerini ve bu bölümlerde anlatılanları tablodaki ilgili yerlere yazınız.

Döşeme: Masalın başındaki evvel zaman içinde diye başlayan tekerlemenin bulunduğu ve kişilerin kısaca tanıtıldığı bölüm.

Gövde (Serim-Düğüm-Çözüm):Olayların anlatıldığı ve son paragrafa kadarki bölüm

Dilek: Son paragraf…

10. Konuşan Kaval adlı masaldaki açık ve örtük iletileri belirleyiniz.

Açık İletiler: Kötüler mutlaka kötülüklerinin cezasını çeker.

Örtük İletiler: İnsanlara karşı alçak gönüllü olmalıyız. Her zaman doğruyu söylemeliyiz. Büyüklerimizden bir şey saklamamalıyız. Bize yapılan iyiliklere teşekkür etmeliyiz.