7. Sınıf Dersdestek Yayıncılık Türkçe Geleneksel El Sanatları Çarşısı Metni Cevapları

Geleneksel El Sanatları Çarşısı Metni Cevapları

7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Dersdestek Yayıncılık Sayfa 225 Cevabı

Metne Hazırlanalım

Geleneksel el sanatları deyince aklınıza hangileri geliyor?

Cevap: Çini süsleme, el sanatları, halı-kilim dokuma, örgü örme, ağaç oymacılığı, demir ustalığı gibi sanatlar gelmektedir. 

Bir el sanatı ile uğraşmak isteseydiniz hangi el sanatını seçerdiniz? Niçin?

Cevap: El sanatları, kişinin kendi elleriyle üretimde bulunduğu hobi ve faaliyetleri kapsayan bir sanat dalıdır. Bu üretim zevk ya da ticari amaçlı olabilir. El sanatları ile uğraşmak isteseydim “hat sanatı” ile uğraşmak isterdim.  Hat sanatı göze hoş gelen, görenleri etkileyen bir sanattır. Bu yüzden bu sanatla uğraşmak isterdim.

Konuşalım

Aşağıda görselleri verilen el sanatlarının adlarını noktalı yerlere yazınız. El sanatları hakkında bildiklerinizi sınıf arkadaşlarınızla paylaşınız.

• 1. FOTOĞRAF: ÇİNİ
• 2. FOTOĞRAF: EBRU 
• 3. FOTOĞRAF: CAM SÜSLEME
• 4. FOTOĞRAF: MOZAİK
• 5. FOTOĞRAF: HAT SANATI
• 6. FOTOĞRAF: TESBİH İŞLEME
• 7. FOTOĞRAF: OYMACILIK
• 8. FOTOĞRAF: RESİM
• 9. FOTOĞRAF: KABARTMA

7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Dersdestek Yayıncılık Sayfa 228 Cevabı

Söz Varlığım

“Geleneksel El Sanatları Çarşısı” metninden alınan aşağıdaki kelimeleri anlamlarıyla eşleştiriniz.

• banyan
• fliografi
• hat
• ebru
• marküteri
• mozaik
• ney
• revak
• sedef
• şovale
• tezhip
• [2] Çivilerin arasından tellerin geçirilmesi ile nesnelere estetik bir görünüm kazandırılması işlemi.
• [6] Türlü renklerde, küçük küp biçiminde mermer, taş veya pişmiş toprak parçalarının yan yana getirilmesiyle yapılan resim.
• [5] Ahşap kaplamaların kesilip iç içe yerleştirilerek boya kullanılmadan ağaçların doğal renkleri ile yapılan bir oyma sanatı.
• [11] Süsleme, bezeme
• [3] Yazı.
• [8] Üstü örtülü, önü açık yer, sundurma.
• [9] Midye, istiridye vb. deniz hayvanlarının kabuğunda bulunan, sedefçilikte kullanılan; pırıltılı, beyaz, sert bir madde.
• [10] Ressam sehpası.
• [4] Kâğıt süslemeciliğinde kitre, kola vb. yapıştırıcılarla yoğunlaştırılmış su üzerine, neft yağı ile sulandırılmış yağlı boya damlatılarak yapılan ve kâğıda geçirilen süs.
• [7] Türk müziğinde ve özellikle tekke müziğinde yer alan, kaval biçiminde, yanık sesli, kamıştan yapılmış, üflemeli bir çalgı.
• [1] Hindistan bölgesinde yetişen, kökleri yukarıdan aşağıya doğru büyüyen bir incir ağacı türü.

Aşağıda okuduğunuz metinde geçen cümleler verilmiştir. Cümlelerde bulunan deyimlerin altlarını çizerek bu deyimlerin cümleye kattığı anlamları yazınız.

Bursa’daki Balibey Hanı’nın “Geleneksel El Sanatları Çarşısı”ndaki atölyeler de 15. yüzyılda inşa edilen hana hayat veriyor.
anlamı:  canlılık vermek, canlandırmak

Bu ve bundan sonraki kattaki odalar günümüzde artık tüccarları değil, çeşitli el sanatları atölyelerini ve onların ziyaretçilerini konuk ediyor.
anlamı: birini evinde bir süre ağırlamak

7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Dersdestek Yayıncılık Sayfa 229 Cevabı

Aşağıdaki cümlelerde verilen altı çizili kelimelerin metinde kullanılan anlamlarına dikkat ediniz. Bu kelimeleri farklı bir anlama gelecek şekilde cümlede kullanınız.

Nesiller ve yöntemler değişiyor olsa da birçok sanat dalı yüzyıllardır hayatımızı renklendirmeye devam ediyor.

Cümlem: Ana hatlarını çizdiği karikatürü renklendirip yarışmaya öyle sunacakmış.

Oya atölyesinin tabelasına yeşil yapraklı, pembe bir gül şeklinde işlenmiş bir oya yerleştirilmiş.

Cümlem: Sağlıklı beslenme için işlenmiş et ürünlerinden uzak durmamız gerekir.

Sanatkâr, aşkı çizemez belki ama aşk ile çizer.

Cümlem: Çocuklar ellerindeki kalemlerle evin duvarlarını baştan aşağı çizmişler.

Anlayalım – Cevaplayalım

Aşağıdaki soruları “Geleneksel El Sanatları Çarşısı” metnine göre cevaplayınız.

1. Yazarın “Nesiller ve yöntemler değişiyor olsa da birçok sanat dalı yüzyıllardır hayatımızı renklendirmeye devam ediyor.” düşüncesine katılıyor musunuz? Niçin?

Cevap: Katılıyorum. Sanat güzelliktir. Sanat ile meydana gelen eserler, güzellikleri ile hayata canlılık katarlar.

2. Doğadaki tüm renkler insanların yüreği ve emeğiyle yoğrulup hangi malzemelerle sanat eserine dönüşüyor?

Cevap: Su, taş, toprak, ağaç, maden, deri, pamuk gibi malzemeler…

3. Balibey Hanı’nın özellikleri nelerdir?

Cevap:  15. yüzyılda Niğbolu Sancak Beyi Hamza Bey’in oğlu Bali Bey tarafından kent dışından gelen tüccarlara hizmet etmesi amacıyla yaptırılmıştır. İçerisinde “Geleneksel El Sanatları Çarşısı” bulunmaktadır. Üç katlıdır. Avlusunun çevresindeki tüm katlar revaklı bir düzenlemeyle tasarlanmıştır.

4. Yazar, Balibey Hanı’nı gezerken Atatürk’ün hangi sözünü hatırlıyor? Neden?

Cevap:  “Sanatsız kalan bir milletin, hayat damarlarından biri kopmuş demektir.” sözünü hatırlıyor. Sanata verilen önemin gittikçe azaldığı bir dönemde yaşadığımız için bu sözü hatırlamış olabilir.

Katılıyor muyum ?

“Sanatçı olunmaz, sanatçı doğulur. Sanatkâr, aşkı çizemez belki ama aşk ile çizer.” düşüncesine katılıyor musunuz? Düşüncelerinizi sebepleriyle açıklayınız.

Cevap: Tamamen katılmıyorum. İnsanlar yeteneklerini doğuştan kazanabileceği gibi sonradan da azim ve çalışma ile bu yeteneklere kavuşabilir. Bu nedenle sanatçı sonradan da olunabilir. Sanatkar, her şeyi kendi duygu ve düşüncesine göre yorumlar; kendince aşkı çizebilir. Oluşturduğu eserde bazıları aşkı görebilir, bazıları göremez. Bu yönüyle aşkı çizebilir diyebiliriz. Fakat aşk ile çizer konusunda katılıyorum. Sanatkarı sanatkar yapan, içinde yaşadığı aşktır, eserlerini bu aşkla meydana getirir.

7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Dersdestek Yayıncılık Sayfa 230 Cevabı

Doğru mu, Yanlış mı?

“Geleneksel El Sanatları Çarşısı” metniyle ilgili aşağıda verilen ifadeler doğruysa “D”, yanlışsa “Y” kutucuğunu işaretleyiniz.

Birçok malzeme insanların yüreği ve emeğiyle yoğrulup birbirinden güzel sanat eserlerine dönüşüyor. (D)
Balibey Hanı 16. yüzyılda inşa edilmiştir.(Y)
Balibey Hanı, Niğbolu Sancak Beyi Hamza Bey’in oğlu Bali Bey tarafından yaptırılmıştır.(D)
Balibey Hanı’nın avlusunda ışıklarla aydınlatılmış bir mağara vardır.(D)
“Geleneksel El Sanatları Çarşısı” hanın giriş katında yer almaktadır.()
Oya atölyesinin koridorlarındaki duvarlarda ve şövalelerde resimler, mozaikler, ahşap işleme tablolar sergilenmektedir.(Y)
Oya atölyesinin tabelasına yeşil yapraklı, sarı bir gül şeklinde işlenmiş bir oya yerleştirilmiştir.(D)
Tespih atölyesinin vitrinindeki kafesin içinde sarı bir muhabbet kuşu vardır.(D)
Tezhip, hat ve kaligrafi atölyesinde harfler sanat eserine dönüşmektedir.(D)

Özetleyelim

Okuduğunuz metnin özetini yapınız.

Cevap:  Nesiller ve yöntemler değişse de birçok sanat dalı hayatımız renklendirmektedir. Bursa’daki Balibey Han’daki “Geleneksel El Sanatları Çarşısı”da hayatımızı renklendiren sanat eserleri le doludur. Balibey Han 16. yüzyılda Niğbolu Sancak Beyi Hamza Bey’in oğlu Bali Bey tarafından kent dışından gelen tüccarlara hizmet etmesi amacıyla yaptırılmıştır. Han üç katlıdır. Giriş katındaki restoranın içinde ışıklarla aydınlatılmış bir mağara vardır. Mağaradan çıkıp avlunun yanındaki merdivenlerden çıkıldığında çeşitli el sanatları atölyelerine ulaşılır. Burada tezhip, hat, kaligrafi, cam sanatı, oya, tespih, ebru atölyeleri ve bu atölyelerde yapılmış çeşitli el sanatları ürünleri bulunmaktadır.

7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Dersdestek Yayıncılık Sayfa 231 Cevabı

Düşüncelerimizi Yazalım

Geleneksel el sanatlarının “sanat” kavramı içindeki yeri nedir? Açıklayınız.

Cevap:Geleneksel el sanatları, sanat kavramı içerisindeki “Belli bir uygarlığın veya topluluğun anlayış ve zevk ölçülerine uygun olarak yaratılmış anlatım” tanımını karşılamaktadır. El sanatları toplumumuzun zevkini ve kültürünü yansıtmaktadır.

Geleneksel el sanatları nesiller arasında bir kültür taşıyıcısı olarak nitelendirilebilir mi? Niçin?

Cevap:Nitelendirilebilir. Geleneksel el sanatlarımız içerisinde kültürümüze ait ögeleri bulabiliriz. Bu ürünler nesilden nesile aktarıldıkça, kültürümüzde bu sanatlarla birlikte sonraki nesillere aktarılmış olur.

Geleneksel el sanatlarının devamlılığını sağlamak için neler yapılabilir?

Cevap: Bu sanatlara yönelik kurslar açılabilir. Çeşitli etkinliklerle insanların bu sanata ilgileri çekilebilir.

Türkülerde ve Mânilerde Geleneksel El Sanatları

Aşağıdaki metinlerden hareketle geleneksel el sanatlarının farklı edebî türlere konu olmasını sanatın toplum içindeki yeri açısından yorumlayınız.

Mendilimde gül oya
Gülmedim doya doya
Dertlere kalıyorum
Günleri saya saya
Al beni kıyamam seni

Gergefte sırma mısın?
Bağdat’ta hurma mısın
Ben burda ah ederim
Sen orda duyma(z) mısın?

Cevap:Sanat, bir toplumdaki kültürü, yaşayış biçimini yansıtır. Bu yönüyle her bir sanat ürünü halk tarafından benimsenir ve değer görür. İnsanlar duygu ve düşüncelerini bu sanat eserleri dile getirirler. Sanat eserlerinin edebi türlere konu olması da sanatın toplum içerisinde ne denli önemli olduğunun kanıtıdır.