6. Sınıf Meb Fen Bilimleri Sayfa 156 Cevapları

HAYDİ YAPALIM

Domino taşlarıyla yukarıdaki gibi iki düzenek hazırlayalım.
Birinci Deney Düzeneği
1. Domino taşlarından birinin üzerine A, diğerinin üzerine B yazalım.
2. İlk sırada A, son sırada B yazan domino taşı olacak şekilde domino taşlarını dizelim. (Domino taşlarının yıkıldığı zaman birbirine değecek mesafede olmasına dikkat edelim.)
3. A yazan domino taşını diğerinin üzerine düşecek şekilde yıkalım.
4. Domino taşlarının hareketlerini gözlemleyelim. En sonda bulunan B taşının devrilip devrilmediğini kontrol edelim.
İkinci Deney Düzeneği
1. İlk sırada A yazan domino taşı olmak üzere 3 tane domino taşını dizelim. Devrildikleri zaman birbirlerine değmeyecek kadar boşluk bırakarak en sonda B yazan domino taşı olacak şekilde 3 tane daha domino taşı dizelim.
2. A yazan domino taşını yıkalım. Domino taşlarının hareketlerini gözlemleyelim.

SONUCA VARALIM

– Birinci düzenekte A taşını devirmemize rağmen B taşı neden devrildi?
Cevap: Sesin dalgalarının yayılabilmesi için ses dalgalarının kaynağından çıktığı ortamda taneciklerin olması gerekir. Bu nedenle ses dalgaları sadece katı, sıvı ve gaz gibi maddesel ortamlarda yayılabilir. Boşlukta ise madde tanecikleri olmadığı için ses kaynağının titreşim sonucu yaydığı titreşim hareketi taşınamaz ve ses boşlukta yayılmaz. Sesin şiddetinden ve cismin diğer cisme uyguladığı baskıdan dolayı yıkılmıştır.

– İkinci düzenekte B yazan domino taşı devrildi mi? Neden?
Cevap: Hayır devrilmedi çünkü ne sesin şiddeti ve mesafesi devrilmesine yetti ne de herhangi fiziksel bir müdahale olmadı.

– Bu olayı sesin yayılması ile ilişkilendirirsek sesin yayılması için madde taneciklerine ihti­yaç var mıdır? Açıklayalım.
Cevap: Evet vardır. Çünkü ses dalgaları sadece katı, sıvı ve gaz gibi maddesel ortamlarda yayılabilir. Boşlukta ise madde tanecikleri olmadığı için ses kaynağının titreşim sonucu yaydığı titreşim hareketi taşınamaz ve ses boşlukta yayılmaz.