6. Sınıf Eksen Yayıncılık Türkçe Türküler Dolusu Cevapları

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Eksen Yayıncılık 2. Milli Kültürümüz Sayfa 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59 Türküler Dolusu Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları

TÜRKÜLER DOLUSU

1. ETKİNLİK 

6. Sınıf Eksen Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 51 Cevabı

En beğendiğiniz türkünün adını ve bu türküyü niçin beğendiğinizi açıklayınız. Ardından, gönüllüyseniz bu türküyü ya da bildiğiniz başka bir türküyü sınıfta seslendiriniz.

Cevap: Gesi bağları vardır ki ne zaman dinlesem beni her zaman çok etkiler. Hele ki Barış Manço’dan dinliyorsanız.Benim gözümde beni en çok etkileyen, en iyi türküdür.

Dinleyici durumundaki arkadaşlarınızdan, söylediğiniz türkünün ana duygusunu belirlemelerini ve açıklamalarını isteyiniz. Gönüllü başka öğrenci varsa bu uygulamayı birkaç türküyle daha devam ettiriniz. Ayrıca en güzel türkü söyleyen öğrenciyi sınıfla birlikte belirleyiniz.

Cevap:  Söylenilen türkü sevgilisi için duygularını anlatan bir aşığın hisleridir.

2. ETKİNLİK 

Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

• Türküler bizim özümüzdür.” diyen biri sizce ne demek istiyor olabilir?

Cevap: Türküler, milli kültür değerlerimiz arasında yer almaktadır. Milli kültürümüzden, gelenek ve göreneklerimizden izler taşırlar. Türkler, bizim özümüzdür diye sözler söylenebilir.Bu sözü söyleyenler haklıdır. Çünkü türküler gelenek ve göreneklerimizden, örf ve adetlerimizden, kültür değerlerimizden izler taşır.

• “Türküler, her duygumuza tercümanlık yapar.” diyen biri bu düşüncesinde sizce haklı mıdır? Açıklayınız.

Cevap: Türküler, milli kültür değerlerimiz arasında yer almaktadır. Türküler, bizim manevi ve milli değerlerimizin harekete geçmesini sağlar. Türkler her duygumuza tercümanlık yapar diye sözler de bulunmaktadır.Bu söz doğrudur. Çünkü türküler, milli, manevi duygu ve düşüncelerin yer aldığı kültür değerleri arasında yer almaktadır.

• Yaşadığınız yöreye, çevreye ait bildiğiniz bir türkü var mı? Varsa adını, türküde ne anlatıldığını açıklayınız.

Cevap: Ülkemizde hemen her yöreye ve hatta her şehre ait türküler bulunmaktadır. Bizim yaşadığımız şehir olan İstanbul’da da şehre ait türküler bulunmaktadır. Türküler, milli kültür değerleri arasında yer almaktadır.İstanbul türküleri şu şekildedir:

*Ada Sahillerinde Bekliyorum

*Akşam Oldu Yakamadım Gazımı

*Bahçelerde Mor Menekşe

*Bahşiş Destanı

“Türküler Dolusu” adlı metni sessiz okuma yöntemiyle okuyunuz. Bunun için metni, yalnızca gözlerinizle takip ederek (satırları takip etmede kalem ya da başka bir araç kullanmaksızın) ve dudaklarınızı kıpırdatmadan okuyunuz. Bu süreçte arkadaşlarınızı rahatsız etmemeye dikkat ediniz.

Sessiz okuma sürecinin sonunda, “Metinde neler ilginizi çekti?”, “Metni okurken neler hissettiniz?” sorularını cevaplayınız.

Cevap: Metinde türkülerin duygularımızı aktarmadaki oynadıkları rolü öğrenmek beni çok mutlu etti. Türkülerin nasıl sevgiyi barışı anlatan bir dili olduğunu öğrendim.

3. ETKİNLİK 

6. Sınıf Eksen Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 54 Cevabı

a. “Türküler Dolusu” adlı metindeki anlamını bilmediğiniz kelimeleri defterlerinize yazınız.

• nar:  
• nafile:  
• tutam: 
• şile:  

b. Bu kelimelerin anlamlarını, metnin veya cümlenin anlamından tahmin etmeye çalışarak tahminlerinizi kelimelerin karşılarına yazınız

• nar: Bu ağacın yuvarlak, iri, kırmızımsı ve sert kabuklu, içinde diş diş ve etlice, çok sulu, tatlı, ekşi ya da buruk tatta ve çok sayıda taneleri olan, bu taneleri yenilen meyvesi.√
• nafile: boşa giden, işe yaramayan, yararsız. √
• tutam: avuç içiyle ya da parmak uçlarıyla tutulabilen miktar.
• şile: ballıbabagillerden, kuru yerlerde yetişen, saksıda da yetiştirilebilen, küçük yapraklı, pembe çiçekli, güzel kokulu bir bitki.

c. Ardından bu kelimelerin anlamlarını sözlükten öğreniniz.

• nar: Bu ağacın yuvarlak, iri, kırmızımsı ve sert kabuklu, içinde diş diş ve etlice, çok sulu, tatlı, ekşi ya da buruk tatta ve çok sayıda taneleri olan, bu taneleri yenilen meyvesi.√
• nafile: boşa giden, işe yaramayan, yararsız. √

ç. Anlamını doğru tahmin ettiğiniz kelimenin yanına ”√” işareti koyunuz.

• nar: Bu ağacın yuvarlak, iri, kırmızımsı ve sert kabuklu, içinde diş diş ve etlice, çok sulu, tatlı, ekşi ya da buruk tatta ve çok sayıda taneleri olan, bu taneleri yenilen meyvesi.√
• nafile: boşa giden, işe yaramayan, yararsız. √

4. ETKİNLİK 

CD ya da USB bellek aracılığıyla sınıfa getirdiğiniz türküleri öğretmeninizin sınıfa getirmiş olduğu dizüstü bilgisayardan dinleyiniz. Öğretmeninizin temin ettiği “Kâzım’ın Türküsü (Mezar Arasında Harman Olur mu?)” türküsünü de dinleyiniz. Aşağıya, dinlediğiniz türkülerin size hissettirdiklerini anlatan bir yazı yazınız.

• Cevap:

5. ETKİNLİK 

a. Aşağıdaki cümleleri inceleyiniz. Altı çizili her kelimenin kullanıldığı cümledeki görevini, anlamını açıklayınız.

Vah vah! Adamcağız hafızasını kaybetmiş. ( ÜZÜNTÜ İFADE EDER)
Oof! Yeter artık, sıkıldım bu gürültüden. (SIKILMA İFADE EDER)
Hey hanımefendi, bakar mısınız? (SESLENME )

b. Aşağıdaki cümleleri inceleyiniz. Kullanıldığı cümlede, altı çizili her kelimenin görevini, anlamını açıklayınız.

Dur! Buradan daha ileriye gidemezsin. (“yaramazlik yapma”, “uslu dur” manasında halk arasında çocuklara söylenen laflardan biri. )
Efendiler! Burada, bir milletin istikbali için toplanmış bulunuyoruz. ( Seslenme ifade eder, kalabalığa seslenirken)

c. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. “5. etkinliğin a maddesindeki altı çizili kelimeler, bir duygu anlatmaktadır ve bunların tek başlarına anlamları yoktur.” diyen biri, sizce bu düşüncesinde haklı mıdır? Açıklayınız.

Cevap: Hayır haksızdır, çünkü tek başlarına bir heyecan belirten kelime özelliği taşımaktadırlar.

2. “5. etkinliğin b maddesindeki ‘Dur’ kelimesi emir, ‘Efendiler’ kelimesi ise seslenme anlatmaktadır. Her iki kelime de tek başlarına anlamlı kelimelerdir.” diyen biri, sizce bu düşüncesinde haklı mıdır? Açıklayınız.

Cevap: Evet tek başlarına anlam taşımaktadırlar. Çünkü biri beklemeyi diğeri ise huy olarak düzgün kişi olanlar için kullanılmaktadır.

6. Sınıf Eksen Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 55 Cevabı

d. “Türküler Dolusu” adlı metinde kullanılan ünlemleri bulunuz ve bunları tahtaya yazınız. Öğretmeninizden, yanlış tespitlerinizi düzeltmesini isteyiniz.

• Ah bu türküler, köy türküleri!
• Köy türküleri!

e. Aşağıdaki soruyu cevaplayınız.

“Türküler Dolusu” adlı metinde kullanılan ünlem türündeki kelimeler, metnin anlamına, anlatımına nasıl bir katkı sağlamaktadır?

Cevap: Metindeki anlamı kuvvetlendirmektedir. Bunun yanında metinde heyecan bildiren anlatımları belirgin hale getirmiş olurlar.

6. ETKİNLİK 

Metinle ilgili aşağıdaki soruları sözlü olarak cevaplayınız.

1. “Benim yüreğimde boylu boyunca / Memleketim var.” dizelerinden ne anlıyorsunuz?

Cevap:  Bunu söyleyen kişi memleketini çok sevmiş ve sahip çıkmaktadır. Memleket sevgisini yüreğinden hisseden biridir.

6. Sınıf Eksen Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 56 Cevabı

2. Şair, hangi varlığa bağlılık hissediyor?

Cevap: Memlekete ve memleketin türkülerine karşı bağlılık hissetmektedir.

3. Şair metnin tamamında kendisini hangi varlıklara benzetiyor? Metin üzerinde gösteriniz.

Cevap: Taşıma toprağıma toz konduranın Alnını karışlarım. diyerek vatan toprağında gözü olanlara seslenmektedir.

5. Türkülerin şair için ilham kaynağı olduğu söylenebilir mi? Metinden hareketle açıklayınız.

Cevap: Çünkü türküler, şairlere yurt sevgisi ve doğa sevgisi gibi her türlü duyguları daha derinden hissetme imkanı sağlayan en önemli edebi türlerin başında gelmektedirler.

6. “Zifiri karanlıkta gelse şiirin hası / Ayak seslerinden tanırım.” dizelerinden ne anlıyorsunuz?

Cevap: Şiirin iyisini ayak seslerinden tanıdığını söylemiştir. Çünkü şairler şiirin hasını nereden gelirse gelsin hissederler.

7. “Ne zaman bir köy türküsü duysam / Şairliğimden utanırım.” dizelerinden ne anlıyorsunuz?

Cevap: Şair ne zaman bir köy türküsü duysa şairliğinden utandığını söylüyor. Çünkü köy türküleri kadar saf temiz duyguları ifade edemediği için. Şiirin gerçekliği köy türkülerinde gizli olduğu için.

8. “Şiirin gerçeğini köy türkülerimizde bulmuşum.” dizesinden ne anlıyorsunuz?

Cevap: Şiirin gerçeğini bulmaya çalışanların bakacağı yer köy türküleridir. Çünkü halkın en değerli ve en saf duygularını taşırlar.

9. Şair, “Türkülerle yunmuş, yıkanmış dilim.” dizesiyle ne anlatmak istiyor?

Cevap: Türkülerde arı sade temiz dil ile karşılaşmasından bahsetmektedir.

10. “Ana sütü gibi candan / Ana sütü gibi temiz.” dizeleriyle anlatılmak istenen nedir?

Cevap: Nasıl ki ana sütü candan temiz ve saftır köy türkülerimizde öyledir demek istemiştir.

11. Türkülerde hangi konular ele alınmaktadır? Metin üzerinde gösteriniz.

Cevap: Köy türkülerinin saflığı, yöresel zenginliklerimiz, memleket sevgisi

12. “Ah bu türküler / Köy türküleri / Dilimizin tuzu biberi.” dizeleriyle anlatılmak istenen nedir?

Cevap: Nasıl ki tuzsuz bibersiz baharatsız yemeğin tadı olmazsa türkülersiz de dilimiz yavan kalır zenginliğini kaybeder.

13. “Altlarında imza yok ama / İçlerinde yürek var.” dizeleriyle anlatılmak istenen nedir?

Cevap: Türküler anonim yani yazarı belli olmayan türlerdir. Bundan dolayı altlarında imzaları olmasa da onları da yazan yüreklerin var olduğundan bahsetmektedir.

14. Metnin tamamında türküler nelere benzetilmiştir? Metin üzerinde gösteriniz.

• Ana sütü gibi candan,
  Ana sütü gibi temiz.
  Türkülerde tüter dağ dağ, yayla yayla
• Dilimizin tuzu, biberi.
  Memleket ahvalini onlardan sor.

15. Metinde türkülerin hangi özellikleri üzerinde durulmuştur? Bu özellikleri nasıl, neye göre belirlediğinizi metinden hareketle açıklayınız.

Cevap: Onların saflığından, vatan sevgisini işlemelerinden, dili oluşturan en önemli zenginliklerden biri olduklarından bahsedilmektedir.

16. Metni etkileyici buldunuz mu? Niçin?

Cevap: Metni etkileyici buldum. Çünkü hem kalbime hem de vatan ile ilgili düşüncelerime dokunmayı başarabilen bir metindir.

17. Metinde en çok beğendiğiniz ifade, bölüm hangisi oldu?

Ah bu türküler, köy türküleri!
Ne düzeni belli ne yazanı…
Altlarında imza yok ama
İçlerinde yürek var.

18. Metin, duygu ve düşüncelerinizde herhangi bir değişikliğe yol açtı mı? Açıklayınız.

Cevap: Oldu. Türküleri daha candan daha içten dinlemeye başladım.

7. ETKİNLİK 

Metnin konusunu ve ana duygusunu belirlemek için aşağıdaki soruları cevaplayınız.

• Şair metinde ne anlatıyor, neden söz ediyor?

Cevap: Türkülerimizin öneminden bahsedilmektedir. Türkülerin dilinden içerdikleri güzellikleden bahsedilmektedir.

• Sizce şair bu metni hangi amaçla yazmış olabilir?

Cevap: İnsanlara türkülerin öneminden özelliklerinden ve de içerdikleri vatan sevgisi ile dolu mesajları anlatmak için.

• Şairin bu metinde, bize aktarmak, hissettirmek istediği asıl duygu nedir?

Cevap: Türkülerin güzelliği, vatan sevgisinin türkülerde nasıl işlendiğini.

8. ETKİNLİK 

Metnin içeriğine uygun bir başlık belirlemek için aşağıdaki soruları cevaplayınız.

• Sizce şair, okuduğunuz metin için niçin “Türküler Dolusu” başlığını kullanmış olabilir?

Cevap: Çünkü okuduğumuz metnin konusuna uygun bir başlıktır. Türkülerden bahsedilmiştir.

• Sizce bu başlık, metinde anlatılanlarla uyumlu, metne uygun mu? Açıklayınız.

Cevap: Metne uygundur. Metindeki anlatılanları güzel özetlemektedir.

• Metnin şairi siz olsaydınız metin için hangi başlığı kullanırdınız?

Cevap: TÜRKÜLER SEVDAMDIR

9. ETKİNLİK 

6. Sınıf Eksen Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 56 Cevabı

A. Öğretmeninizin hazırlayarak sınıfa getirdiği “Uzun İnce Bir Yoldayım” türküsünü dinleyiniz. Bu türkünün size hissettirdiklerini açıklayınız.

Cevap: böyle zamanlarda yalnızca gitmesi gerektiğini yani yol alması gerektiğini anlar insan. gece gündüzü kovalarken insan da yaşamını kovalar. işte benim için böyle zamanların türküsüdür. hiç eskimeyen ve her zaman en gerçek olanı anlatan bir türküdür.

B. Türkünün aşağıda yer alan sözlerini okuyunuz ve türküyle ilgili soruları cevaplayınız.

a. ” ‘Uzun, İnce Bir Yoldayım’ adlı türkünün son dörtlüğünde yer alan ‘Gâh ağlaya gâhi güle’ sözleriyle birbirine karşıt (zıt) iki düşünce bir arada söylenmiştir.” diyen biri, sizce bu düşüncesinde haklı mıdır? Açıklayınız.

Cevap: Evet haklıdır. Çünkü ağlamak ve gülmek kavramları zıt anlamlıdırlar.

b. ” Uzun, İnce Bir Yoldayım” adlı türkünün son dörtlüğünde yer alan ‘Gâh ağlaya gâhi güle’ sözleriyle birbirine karşıt (zıt) iki düşüncenin bir arada söylenmiş olması metni, metnin anlatımını nasıl etkilemektedir?

Cevap: Metni daha da zenginleştirmektedir. Bu da metnin anlaşılabilirliğini olumlu etkilemektedir.

C. Ardından aşağıdaki bilgileri okuyunuz.

10. ETKİNLİK 

6. Sınıf Eksen Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 57 Cevabı

“Nevruz” metninin sonunda yapmanız istenen hazırlıktan hareketle sınıfta “türkülerimizin kültürümüzdeki yeri, önemi” konulu bir konuşma yapınız. Konuşmanızın sonunda arkadaşlarınızdan sizi, sesini ve beden dilini etkili kullanma ve bağlama uygun konuşma bakımından değerlendirmelerini isteyiniz.

Cevap: ürkülerimiz toplumumuzun binlerce yıllık birikimlerinden üretilmiş, bizi en iyi anlatan değerlerimizin başında gelir. Sevinçlerimiz de türkülerimizde yer alır hüzünlerimiz de. Düğünde de sünnette e kınada da asker uğurlamasında da başrol hep türkülerindir. Bir ana yakar oğluna bazen de bir sevgili aşık aşkına. O yüzden türkülerimiz bizlerin hafızası halkımızın en önemli kültürel birikimimidir diyebiliriz.

IV. YAZMA

Yazmaya Hazırlık

Bu bölümde grup olarak yazma çalışması yapacaksınız. Bunun için gruplara ayrılınız. Grup arkadaşlarınızla birlikte, “Millî Kültürümüz” temasına uygun bir yazma konusu belirleyiniz (Örnek: millî kültürün millî birlik ve beraberlik açısından önemi). Grup olarak yazma çalışmasında, metni iş birliği yaparak yazmaya dikkat ediniz. Grubun her üyesinin düşünceleriyle metne katkıda bulunmasını sağlayınız ve dile getirilen her düşünceyi grup içinde iyice değerlendiriniz, tartışınız, ardından kâğıda aktarınız. Kabul edilen düşünceleri kâğıda aktarması için bir yazıcı belirleyiniz.

Yazma, Taslak Oluşturma

“Yazmaya Hazırlık” aşamasındaki açıklamaları dikkate alarak belirlediğiniz konuda bilgilendirici bir metin yazınız. Metninizi sınıfa getirdiğiniz A4 ebadındaki kâğıtlara yazınız.

Taslağı Gözden Geçirme, Yeniden Düzenleme

Yazdığınız metni, aşağıdaki sorular üzerinden gözden geçiriniz, yeniden düzenleyiniz.

• Bu yazı, belirlenen konuya uygun mu?
• Bu yazıya hangi üye, hangi düşünceleriyle katkı sağladı?
• Grup üyelerinin dile getirdiği her düşünce, grup içinde iyi değelendirildi, tartışıldı mı?
• Bu yazı, etkili bir iş birliğiyle mi oluşturuldu?
• Bu yazıyı daha iyi nasıl yazabiliriz?
• Bu yazı anlaşılır mı?
• Bu yazıda, konuyla ilgili olarak daha farklı nelere yer verebiliriz?

Düzeltme
Yazdığınız metni grupça, dil-anlatım, yazım-noktalama ve içerik bakımından değerlendiriniz ve bu değerlendirmeye bağlı olarak gereken düzeltmeleri yapınız. Düzeltme çalışmalarının tamamlanmasından sonra metni sınıfa getirdiğiniz A4 ebadındaki kâğıtlara yeniden yazınız.

Yayımlama, Paylaşma

Düzeltmeden sonra metninizi sınıf panosuna asarak yazdıklarınızın arkadaşlarınız tarafından da okunmasını sağlayınız. Bütün grupların metinlerini değerlendiriniz ve en beğendiğiniz metnin hangisi olduğunu, en çok niçin o metni beğendiğinizi sözcü olarak belirleyeceğiniz bir arkadaşınız aracılığıyla açıklayınız.

SONRAKİ METNİN İŞLENİŞİNE HAZIRLIK
! Sonraki metin işlenişinin “Okuma” bölümünde yapılacak bir etkinlik için sınıfa A4 ebadında 4-5 kâğıt getiriniz.
! Sonraki metin işlenişinin “Okuma” bölümünde yapılacak bir etkinlik için gruplara ayrılınız. Grubunuzda iş bölümü yaparak “Okuma” bölümünde yapılacak etkinlikte kullanılmak üzere boya kalemleri ve A3 ebadında birkaç kâğıt getiriniz.