6. Sınıf Eksen Yayıncılık Türkçe Ceylana Yardım Edenler Cevapları

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Eksen Yayıncılık 1. Tema Erdemler Sayfa 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37 Ceylana Yardım Edenler Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları

CEYLANA YARDIM EDENLER

1. ETKİNLİK 

6. Sınıf Eksen Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 28 Cevabı

Aşağıdaki özdeyişlerle ilgili duygu ve düşüncelerinizi açıklayınız.

Cevap: Dört söz de bizlere dostluğu dostun kim olduğunu dost sahibi insanların ne kadar şanslı olduklarından bahsetmektedir. Dostluk öyle bir şeydir ki her zaman herkese nasip olmayan büyük bir nimettir. Kötü gününüzde zor zamanınızda yanı başınızdaki o samimi gözler, şefkatli kollar ve sizinle beraber atan kalp demektir. Bu bakımdan dostluk çıkar olmadan paylaşabilme karşılıkla kalpleri açabilme becerisine sahip insanların hayatlarını güzelleştiren en önemli şeylerdendir diyebilirim.

2. ETKİNLİK 

Metnin görsellerine bakınız ve başlığını okuyunuz. Görselleri ve başlığından hareketle metinde ne anlatılıyor olabileceğini tahmin ediniz.

Cevap: Metinde ormandaki hayvanların başlarından geçen bir macera anlatılıyor gibidir. Tuzağa düşen ağlara takılan bir ceylan elinde tüfeği olan bir avcı ve diğer hayvanlar vardır resimlerde. Genel olarak ders verecek bir masal ya da fabl gibi durmaktadır.

3. ETKİNLİK 

Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

• Sizce “dost” kimdir?

Cevap: Bence dost zor zamanda yanımda olan beni çıkarsız seven benimle her şeyini paylaşabilendir.

• İnsanın dostlarının olması niçin önemlidir?

Cevap: Çünkü dostlar olmadan insan hayatta yalnız kalmıştır demektir. Yalnızlık ise Allah’a mahsustur. Bu hayattan zevk almak isteyen ya da bu hayatın zorluklarına göğüs germek isteyen kim varsa öncelikle dostlar edinmeyi bilmelidir.

• “Dost, kara günde belli olur.” atasözüyle anlatılmak istenen nedir?

Cevap: İnsanlar zor zamanlar geçirebilirler. Herkesin zor zamanları olur çünkü. Önemli olan bu zor zamanlarda samimiyetine güveneceğiniz insanların hayatınızda var olup olmadığıdır. Ki bu insanlara dost denmektedir. Dost demek sadece iyi günde yanınızda olan demek değildir aynı zamanda sizin zor zamanlarınızda yardımını esirgemeyen acınızı kendi acısı gibi kabullenen demektir.

A. Akıcı Okuma

“Ceylana Yardım Edenler” adlı metni, soru sorarak okuma yöntemiyle okuyunuz. Bunun için, metni okurken cevaplarıyla birlikte dört soru tasarlayarak bunları defterinize yazınız.

• Hayvanlar ormanda ne gibi tehlikelerle karşı karşıya kalmaktadır?
• Ceylan neden kaçmaktadır ve korkmaktadır?
• Ceylana kimler yardım etmiştir?
• Kaplumbağa nasıl kurtulmuştur?

4. ETKİNLİK 

6. Sınıf Eksen Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 32 Cevabı

A. Aşağıda, “Ceylana Yardım Edenler”adlı metinden bazı kelimeler çerçeve içinde verilmiştir. Kelimelerin altında ise bu kelimelerin “Ceylana Yardım Edenler” adlı metinde kullanıldığı cümleler, bu kelimeler çıkarılarak verilmiştir. Hangi boşluğa hangi kelimenin gelmesi gerektiğine karar vererek yazınız.

a. Bu sözlerden sonra ceylanın korkusu biraz olsun yatışmıştır.
b. Burası verimli bir yerdir. Suyumuz, yeşilimiz boldur.
c. Uzun süre beklemişler ama ceylan gelmemiş. Fare ile kaplumbağa, kargaya “Sen etrafı bir  kolaçan et” demişler.
ç. Kadere karşı koymak, elimizden gelmez.
d. Ben, dostluğun gerekliliklerini yerine getirmekle görevliyim. Senin için kendimi tehlikeye atmaktan
çekinmem.
e. Dost, zor günde belli olur.
f. Bir tehlikeyi atlatmadan başka bir tehlikeyle karşılaşıyoruz hayırdır inşallah!
g. Avcı, yorgun ve bitkin bir hâlde geri dönmüş.
h. Ben aklımı mı oynattım yoksa? Niçin böyle tuhaflıklar yapıyorum?
ı. Unutmayalım ki dünyada en büyük servet, gerçek dostlar kazanmaktır.
i. Bütün iplerin koparılmış olduğunu görmüş hayretini gizleyememiş.

B. Aşağıda, çerçeve içinde verilen kelimelerden her birinin “Ceylana Yardım Edenler” adlı metindeki anlamı yer almaktadır. Anlamları okuyunuz ve her anlamın karşısına çerçeve içinde verilen kelimelerden uygun olanı yazınız.

6. Sınıf Eksen Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 33 Cevabı

a. Gerçekleşmesi zorunlu olarak beklenen, lazım: gerek
b. Tanrı’nın uygun görmesi, Tanrı’nın isteği, yazgı, alın yazısı: kader
c. Çevrede olup biteni anlamak amacıyla dolaşmak: kolaçan etmek
ç. Verimi iyi ve bol olan: verimli
d. Coşku, sinir, korku vb.nin etkisi azalmak, geçmek, sakinleşmek: yatışmak
e. Sevgisi geçici olmayan, hakikatli: vefalı 
f. İyi, yararlı, faydalı: hayırlı
g. Varlık, zenginlik, mal mülk: servet
h. Gücü tükenmiş olan, çok yorgun, argın, aygın, dermansız: bitkin
I. Beklenmedik, garip bir şeyin sebep olduğu şaşkınlık, şaşırma: hayret
i. Çıldırmak: kafayı oynatmak

5. ETKİNLİK 

Metinde anlamını bilmediğiniz kelimeler varsa bunların anlamlarını sözlükten öğreniniz ve bu kelimelerle cümleler kurarak bu cümleleri defterlerinize yazınız. Yazdığınız cümleleri sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.

• yatışmak:  Coşku, sinir, korku vb.nin etkisi azalmak, geçmek, sakinleşmek
• verimli: Verimi iyi ve bol olan

6. ETKİNLİK 

Metinle ilgili aşağıdaki soruları sözlü olarak cevaplayınız.

1. Ceylanın korkusunun sebebi nedir?

Cevap: Bir avcının peşinde olmasıdır.

2. Kaplumbağa, korku içindeki ceylana hangi teklifte bulunuyor?

Cevap: Ona kendileriyle beraber yaşamalarını çünkü yaşadıkları yerin güvenlikli, yeşil ve verimli olduğunu dost olmalarını öneriyor.

3. Karga, kaplumbağa ile fareye hangi haberi veriyor?

Cevap: Ceylanın ortalıkta görünmediğini bir tuzağa düşmüş olabileceğini söylemiştir.

4. Kaplumbağa, karga ve fare, ceylanı kurtarmak için hangi planı yapıyor?

Cevap: Karga uçarak ceylanın yerini bulmuş fare de giderek ipleri kemirerek kesmiş ve ceylanı kurtarmışlar.

5. Kaplumbağa, ceylanın “Sen buraya gelmekle iyi etmedin. Çünkü benim bağlarım çözüldükten sonra biz kolayca kaçabiliriz. Karga uçar, fare kaçar, ben de koşarım. Ama sen bu ağırlığınla nasıl hareket edeceksin? ” sözlerine karşılık ne söylüyor?

Cevap: Dostluğun gereğini yerine getirdiğini dostlar için gerekirse her tehlikenin göze alınması gerektiğini belirtiyor.

6. Kaplumbağa yakalanınca fare ne düşünüyor?

Cevap: Hemen kaplumbağayı nasıl kurtaracaklarının planını yapıyor. Ve ceylana bir öneri sunuyor.

7. Ceylan, karga ve fare, kaplumbağayı nasıl kurtarıyor?

Cevap: Ceylan avcının dikkatini kendisine çekiyor, karga ve fare de hemen ipleri kopartıyorlar böylece kaplumbağa kurtarılıyor.

8. Hangi özelliği ya da özelliklerinden dolayı bu kahramanlardan hangisi olmak isterdiniz?

Cevap: Fare olmak isterdim. Çünkü fare dostlarını her seferinde güçlü dişleriyle kurtarmıştır. Bir de cesaretinden ve vefalı bir dost olmasından dolayı kaplumbağa gibi olmak isterdim.

9. Sizce bu kahramanlardan hangisinin metindeki rolünün daha önemli olduğunu düşünüyorsunuz? Niçin?

Cevap: Bizce burada en önemli rol kaplumbağanındır çünkü kendi canı pahasına bile olsa dostluğun gerekliliklerini yerine getirmekten geri durmamıştır.

10. Avcıya sonunda ne oluyor?

Cevap: Çözülmüş ipleri görünce hayretler içinde kalıyor ve delirdiğini düşünüyor ve hemen oradan uzaklaşıyor.

11. Yazarın metinde, insanlara yönelik bir eleştiride bulunduğu söylenebilir mi? Metinden aktarımlar yaparak açıklayınız.

Cevap: Kesinlikle vardır. Hayvanların bile böyle dostluklar kurabildiği bu dünyada onlardan çok daha fazla akıllı olan insanın böyle dostluklar yerine kavgayı kötülüğü bencilliği düşünmelerini eleştirmektedir.

12. Sizce metindeki bütün hayvanların kara gün dostu olduğu söylenebilir mi? Metinden aktarımlar yaparak açıklayınız.

Cevap: Evet hepsi de kara gün dostudur Çünkü hepsi en zor zamanlarında birbirlerinin yardımlarına koşmayı bilmişler vefalı olduklarını göstermişlerdir.

13. Metni etkileyici buldunuz mu? Açıklayınız.

Cevap: Evet etkileyici buldum çünkü kendi canlarını ortaya koyarak dostlarının yardımına koşmuşlar ve büyük vefa örneği sergilemişlerdir.

7. ETKİNLİK 

6. Sınıf Eksen Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 34 Cevabı

Metnin konusunu ve ana fikrini belirlemek için aşağıdaki soruları sözlü olarak cevaplayınız.

• Metinde yazar ne anlatıyor, neden söz ediyor?

Cevap: Metinde yazar dostluğun öneminden dostluğun gerekliliklerinden bahsetmektedir.

• Sizce yazar bu metni hangi amaçla yazmış olabilir?

Cevap: Dostluğun önemini belirtmek için yazılmış olabilir.

• Yazarın bu metinde okuyucuya aktarmak istediği asıl fikir, vurguladığı ileti nedir?

Cevap: Dostluk…

8. ETKİNLİK 

Metnin içeriğine uygun bir başlık belirlemek için aşağıdaki soruları cevaplayınız.
• Sizce yazar, okuduğunuz metin için niçin “Ceylana Yardım Edenler” başlığını kullanmış olabilir?

Cevap: Çünkü dostluk kavramını ve dostluğun önemini ormanda avcı tarafından kovalanan ve daha sonra yakalanan ceylan üzerinden aktarmayı seçmiştir.

1. TEMA • ERDEMLER
• Sizce bu başlık, metinde anlatılanlarla uyumlu, metne uygun mu? Açıklayınız.

Cevap: Evet uygundur. Çünkü bu başlık içerikte anlatılan konuyla ve kahramanlarla uyumludur

• Metnin yazarı siz olsaydınız metin için hangi başlığı kullanırdınız?

Cevap: DOSTLUĞUN ÖNEMİ

9. ETKİNLİK 

Gruplara ayrılınız. Her grupta, “Ceylana Yardım Edenler” adlı metindeki varlık sayısı kadar öğrenci olmasını sağlayınız. Metni, sessiz okuma yöntemiyle bir kez daha okuyunuz. Metinde anlatılan olayı canlandırmak için 15 dakika süreyle grup olarak hazırlanınız. Hazırlanma süresinin sonunda, öğretmeninizin belirleyeceği sıraya göre grup olarak canlandırmanızı yapınız. Bütün canlandırmalar bitince sınıfla hangi grubun en başarılı, en etkili canlandırmayı yaptığını belirleyiniz.

10. ETKİNLİK 

A. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

a. ” ‘Ceylana Yardım Edenler’ adlı metnin kahramanları olan hayvanların insanlaştırıldığını düşünüyorum.” diyen biri, sizce bu düşüncesinde haklı mıdır? Açıklayınız.

Cevap: Haklıdır. Çünkü metinde hayvanlar insanlar gibi konuşmakta hatta insanların gösterdikleri dostluklardan daha öte dostluk örneği sergilemektedirler.

b. “Ceylana Yardım edenler” adlı metinde, kaplumbağa, karga, ceylan ve farenin konuşturulması metni, metnin anlatımını nasıl etkilemiştir?

Cevap: Metne hem akıcılık hem de inandırıcılık sağlamıştır. Bu şekilde okurun ilgisini daha fazla çekebilmiştir.

c. ” ‘Ceylana Yardım Edenler’ adlı metinde, hayvanların insan gibi konuşturulması, metni daha çekici, canlı, etkileyici kılmaktadır.” diyen biri, sizce bu düşüncesinde haklı mıdır? Açıklayınız.

Cevap: Haklıdır. Çünkü bu şekilde metin daha akıcı ve çekici hale gelmiştir.

B. Ardından aşağıdaki bilgileri okuyunuz.

11. ETKİNLİK 

6. Sınıf Eksen Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 35 Cevabı

A. Aşağıdaki bilgileri okuyunuz.

ÖĞRENELİM
Gerçek; yalan olmayan, doğru olan söz, olay ya da durumlardır. Gerçek, yaşamda karşılaşabileceğimiz, rastlayabileceğimiz, olağan şeylerdir. Kurgu; gerçek olmayan, gerçekmiş gibi tasarlanan kişi, olay ve durumlardır. Kurgu eserler; olağanüstü, hayalî olay ve kahramanlardan oluşabileceği gibi yaşanması mümkün olay ve olağan özellikler taşıyan kahramanlardan da oluşabilir. Ancak her iki durumda da olay ve kahramanlar gerçek değildir, kurmacadır; yani olay ve kahramanlar, olmadığı hâlde varmış gibi tasarlanmış, kurgulanmıştır.

B. Aşağıdaki soruları, yukarıda verilen bilgilerden hareketle cevaplayınız.

a. “Ceylana Yardım Edenler” adlı metinde anlatılan olay nedir? Metinde anlatılan olay, sizce gerçekten yaşanmış mıdır; gerçek midir yoksa kurgu mudur? Açıklayınız.

Cevap: Kurgudur. Çünkü bu olayların yaşanması yani hayvanların konuşması mümkün değildir. Hayvanların benzer şekilde davranması da ancak bir yazarın zihninde gerçekleşecek bir olaydır.

b. ” ‘Ceylana Yardım Edenler’ adlı metinde anlatılan olay kurgu olduğu için metindeki kahramanlar da kurgudur; metnin yazarı tarafından tasarlanmış, yaratılmıştır.” diyen birinin bu düşüncesine katılıyor musunuz? Açıklayınız.

Cevap: Katılıyorum. Çünkü kurgu olan bu metnin kahramanları da kurgudur. Metni daha dikkat çekici hale getirmek için yazar tarafından bilinçli bir şekilde bu kurgu yapılmıştır.

c. “Ceylana Yardım Edenler” adlı metinde, gerçekte olabilir, yaşanabilir özellikte olan kişi, olay veya durumlar var mıdır? Açıklayınız.

Cevap: Vardır. Hayvanların ormanda yaşaması, avcıların tuzaklar kurması, farelerin bazen ipleri kemirmeleri.

ç. Sizce, “Ceylana Yardım Edenler” adlı metinden alınan aşağıdaki bölümde anlatılanlar, gerçekte olabilir, yaşanabilir özellikte midir? Bu anlatılanlar olağan mıdır? Açıklayınız.

“Kaplumbağa, ceylandan çok korkmuş. Hemen suya dalmış. Fare de deliğine girmiş. Karga ise uçarak bir dala konmuş.”

Cevap: Bunlar olağan olaylardır. Çünkü anlatılan hayvanlar her zaman için benzer davranışlarda bulunabilmektedirler.

d. “Ceylana Yardım Edenler” adlı metinde, gerçek olmayan, gerçekmiş gibi tasarlanan, yani kurgusal olan kişi, olay veya durumlar var mıdır? Açıklayınız.

Cevap: Vardır. Mesela hayvanların konuşturulması ve hayvanların planlar yapmaları.

e. Sizce, “Ceylana Yardım Edenler” adlı metinden alınan aşağıdaki bölümde anlatılanlar, gerçekte olabilir, yaşanabilir özellikte midir? Bu anlatılanlar olağan mıdır? Açıklayınız.

“Kaplumbağa, Fare ve karga, gölgeliğe gidip sohbet ederlermiş. Üç arkadaş bir gün yine gölgelikte sohbet etmek için toplanmışlar.”

Cevap: Yaşanabilir olması mümkün değildir. Birincisi hayvanlar konuşamaz ikincisi de bahsedilen üç hayvan arasında böyle bir dostluk kurulamaz.

f. ” ‘Ceylana Yardım Edenler’ adlı metinde, hem gerçekte olabilecek hem de kurgusal unsurlar yer almaktadır.” diyen birinin bu düşüncesine katılıyor musunuz? Açıklayınız.

Cevap: İkisi de metinde yer almaktadır diyebiliriz.

g. Dostlukla ilgili bir anı okumuş olsaydınız ve size “Hangisi kurgu bir eserdir? Okuduğunuz anı mı yoksa ‘Ceylana Yardım Edenler’ adlı metin mi?” sorusu yöneltilseydi ne cevap verirdiniz?

Cevap: Kesinlikle Ceylana Yardım Edenler daha kurgu bir eserdir derdim. Çünkü bu kadar hayal ürünü bir hikayeyi daha önce pek okumadım.

12. ETKİNLİK 

III. KONUŞMA

“Kaynatılmış Tohum” metninin sonunda yapmanız istenen hazırlıktan hareketle sınıfta “dostluğun önemi” konulu bir konuşma yapınız. Konuşmanızın sonunda arkadaşlarınızdan sizi, sesinizi ve beden dilinizi etkili kullanma ve bağlama uygun konuşma bakımından değerlendirmelerini isteyiniz.

6. Sınıf Eksen Yayıncılık Türkçe Ders Kitabı Sayfa 36 Cevabı

IV. YAZMA

Yazmaya Hazırlık

Biraz sonra istediğiniz konuda bilgilendirici bir metin yazacaksınız. Metni yazmaya geçmeden önce şunları yapınız:

a) Metnin konusunu ve ana fikrini belirleyerek defterinize yazınız.
b) Belirlediğiniz konu ve ana fikre göre giriş, gelişme, sonuç bölümlerinde yazacaklarınızın taslağını oluşturunuz ve bu taslağı defterinize yazınız.
c) Konunuzla ilgili günlük hayattan örnekler bulunuz.

Yazma, Taslak Oluşturma

Sınıfa getirdiğiniz çizgisiz A4 ebadındaki kâğıtlardan birine, “Yazmaya Hazırlık” aşamasında belirlediğiniz konu ve ana fikirde bilgilendirici bir metin yazınız. Yazma çalışmanız sırasında aşağıdaki hususlara dikkat ediniz:
• Metnin ilk paragrafında yazma amacınızı açıkça ifade ediniz.
• Metninizin “Yazmaya Hazırlık” bölümünde belirlediğiniz konu ve ana fikre uygun olmasına dikkat ediniz.
• Metninizin defterinize yazdığınız taslağa uygun olmasına dikkat ediniz.
• Konuyla ilgili günlük hayattan bulduğunuz örneklere yer veriniz.
• Metninize uygun bir başlık belirleyiniz.

Taslağı Gözden Geçirme, Yeniden Düzenleme

Yazdığınız metni, aşağıdaki sorular üzerinden gözden geçiriniz, yeniden düzenleyiniz.

• Bu yazı, belirlenen konuya uygun mu?
• Bu yazı, belirlenen ana fikre uygun mu?
• Bu yazı, oluşturulan taslağa bağlı kalınarak yazılmış bir yazı mı?
• Bu yazının amacı, ilk paragrafında ifade edilmiş mi?
• Bu yazıda, konuyla ilgili günlük hayattan örneklere yer verilmiş mi?
• Bu yazıyı daha iyi nasıl yazabilirim?
• Bu yazı anlaşılır mı?
• Bu yazıda, konuyla ilgili olarak daha farklı nelere yer verebiliriz?
• Bu yazının metinde anlatılanlarla uyumlu bir başlığı var mı?

Düzeltme

Metnin yazımının tamamlanmasının ardından, yazınızı aşağıdaki sorular üzerinden değerlendiriniz.

• Yazdığınız yazıda, anlam bütünlüğünü bozan ifadeler var mı? Varsa bu ifadelerin hangileri olduğunu ve anlam bütünlüğünü nasıl bozduğunu açıklayınız.
• Yazdığınız yazıda, yazım yanlışlıkları var mı? Varsa bu yanlışlıklar nelerdir?
• Yazdığınız yazıda, noktalama yanlışlıkları var mı? Varsa bu yanlışlıklar nelerdir?
Anlatım bozukluklarını, yazım ve noktalama hatalarını belirleme aşamasından sonra bunları düzelterek metni, sınıfa getirdiğiniz çizgisiz A4 ebadındaki kâğıtlardan birine yeniden yazınız.

Yayımlama, Paylaşma

Yazdığınız metni, sınıfa getirdiğiniz bantı kullanarak sınıf panosuna ya da sınıf duvarlarında uygun olan bir boşluğa yapıştırınız ve arkadaşlarınızdan yazınızı okumalarını isteyiniz. Siz de arkadaşlarınızın yazılarını okuyunuz.