5. Sınıf Meb Fen Bilimleri 4. Ünite Madde ve Değişim Sınavlarda Çıkmış Sorular ve Cevapları

5. Sınıf Meb Yayınları Fen Bilimleri Ders Kitabı Sınavlarda Çıkmış Sorular ve Cevapları

5. Sınıf Meb Fen Bilimleri Sayfa 156 Cevabı

1. Şekilde gösterilen deneyde çaydanlıktaki su sürekli ısıtılmaktadır. Buna göre I ve II ile gösterilen olaylar aşağıdakileri hangisinde verilmiştir?
Cevap: D

Çözüm: I ile gösterilen olay buharlaşma, II ile gösterilen olay ise yoğuşmadır.

2. Şekildeki düzenekte, tahta masa üzerine metal levhanın geçebileceği aralıkta iki çivi çakılmıştır. Bu düzenekte metal levha ısıtıcı ile bir süre ısıtıldığında çivilerin arasından geçmediği görülüyor. Bu deneyden aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılır?
A) Maddeler soğutulduğunda büzülür.
B) Maddeler ısıtıldığında genleşir.
C) Hacmi azalan maddeler genleşir.
D) Büzülen maddelerin hacmi artar.

Çözüm: Isı alan bir maddenin hacminin artmasına genleşme denir. Metal levha ısınınca genleştiği için çivilerin arasından geçememiştir.

3. Tabloda maddelerin erime noktaları verilmiştir. Bunlardan hangisi 500°C’ta katı haldedir? Bunlardan hangisi 500°C’ta katı haldedir?
A) Kabartma tozu B) Çinko C) Şeker D) Kalsiyum
Çözüm: Bir maddenin katı hâlden sıvı hâle geçmeye başladığı sıcaklık değerine erime noktası denir. Tablodaki maddelerden kalsiyum erime noktası 500°C’tan büyük olduğu için, kalsiyum maddesi 500°C sıcaklıkta katı hâlde bulunur.

4. Şekildeki kaplar ve termometreler özdeş olup içlerinde aynı miktarda su bulunmaktadır. Sıcaklığı 50°C olan sudan her iki kaba yavaş yavaş eşit miktarda ilave edilmektedir. Buna göre kaplardaki suların son sıcaklığında hangi durum gözlenir?
Cevap: B

Çözüm: Maddeden sıcaklığı düşük olan maddeye doğru ısı akışı gerçekleşir. Bu durumda I. kaba 50°C sıcaklığında su eklendiğinde I. kaptaki sıcaklık azalır. II. kaba 50°C sıcaklığında su eklendiğinde ise II. kaptaki suyun sıcaklığı yükselir.

5. Sınıf Meb Fen Bilimleri Sayfa 157 Cevabı

5. Bu deneyde sıvıların özelliklerinden hangisinin farklılığını belirlemek amaçlanmıştır?
A) Genleşme miktarlarının
B) Büzülme miktarlarının
C) Kaynama noktalarının
D) Buharlaşma sıcaklıklarının

Çözüm: Saf maddelerin hâl değiştirme sırasında sıcaklıkları sabit kalır. Bu deneyde sıvıların sıcaklıklarının sabit kaldığının gözlemlenmesi, sıvıların kaynama noktalarının belirlenmesini sağlamaktadır.

6. Kardan adamın görünümü bir süre sonra şekildeki gibi değişiyor. Kardan adamdaki değişimin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Çevreden ısı alması
B) Çevreye ısı vermesi
C) Sıcaklığının azalması
D) Yoğunlaşmanın gerçekleşmesi

Çözüm: Şekilde kardan adamın eridiği görülmektedir. Erime olayı, maddelerin çevreden ısı alması sonucunda gerçekleşir.

7. Aynı büyüklükte şişirilmiş özdeş balonlar, I ve II. cam kaplarda bulunan farklı sıcaklıklardaki suların içine batırılıyor. Bir süre sonra kaplardaki balonların görünümü şekildeki gibi oluyor. Bu gözleme göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur? Bu gözleme göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) I. kaptaki suyun sıcaklığı daha fazladır.
B) Sıcak suya batırılan balonun hacmi küçülmüştür.
C) I. kaptaki balon büzülmüş, II. kaptaki balon genleşmiştir.
D) Büzülen balonun hacmi artmış, genleşen balonun hacmi küçülmüştür.

Çözüm: Suya batırılan balonlardan I. kaptaki büzüşmüş, II kaptaki ise genleşmiştir. Buna göre I. kaptaki suyun sıcaklığı az, II. kaptaki suyun sıcaklığı fazladır.

8. Suyun hâl değişimi döngüsü şekilde verilmiştir. Buna göre, döngüde gerçekleşen olayların hangilerinde madde ısı alır?
A) Kırağılaşma, süblimleşme
B) Erime, yoğuşma, kırağılaşma
C) Donme, yoğuşma, kırağılaşma
D) Erime, buharlaşma, süblimleşme

Çözüm: Erime, buharlaşma ve süblimleşme olaylarında madde ısı alır.

5. Sınıf Meb Fen Bilimleri Sayfa 159 Cevabı

9. Şekildeki gibi bir ısıtıcı ile sürekli ısıtılan saf sıvının sıcaklığı, belirli aralıklarla ölçülüp tabloya kaydedilmiştir. Tabloya göre, sıvı ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılır?
A) Sıvının kaynama noktası 53°C’tur.
B) Sıvı, 20. dakikada kaynamaya başlamıştır.
C) Sıvının sıcaklığı kaynama süresince artmıştır.
D) Sıvı, 25. dakikada buharlaşmaya başlamıştır.

Çözüm: Saf maddelerin hâl değiştirmesi sırasında sıcaklık sabit kalır. 25 – 35. dakikalar arasında sıvının sıcaklığı 53°C de sabit kalmıştır. Buna göre sıvının kaynama noktası 53°C’tur.

10. Şekildeki özdeş kaplarda bulunan aynı saf sıvılar aynı ortamda ısıtılmaktadır. Bu sıvıların kaynama sıcaklıkları arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

A) I = II = III B) I > III > II C) II > III > I D) II > I = III

Çözüm: Kaynama sıcaklığı, saf sıvılar için ayırt edici özelliktir. Sıvılar aynı cins olduğuna göre sıvıların kaynama sıcaklıkları aynıdır.

11. Ayşe, X, Y ve Z saf katı maddelerini ısıtıp, erimeye başladıkları andaki sıcaklıklarını çizelgeye kaydediyor ve bu verileri grafiğe geçiriyor. Ayşe’nin Çizdiği grafik aşağıdakilerden hangisidir?

Cevap: B

Çözüm: Tablodaki verilere göre çizilmesi gereken grafik B seçeneğindeki grafiktir.

12. Aşağıda verilen olaylardan hangisi maddelerin genleşmesiyle ilgili değildir?
A) Cam kavanozun metal kapağının ısıtılınca daha kolay açılması
B) Sıcak su konulan soğuk cam bardağın çatlaması
C) Yaz mevsimlerinde direklerdeki elektrik tellerinin uzaması
D) Islak çamaşırların yazın daha çabuk kuruması

Çözüm: Islak çamaşırların yazın daha çabuk kuruması, yazın hava sıcaklığının daha fazla olması ile ilgilidir. Sıcaklık arttığında buharlaşma hızı da artar.

5. Sınıf Meb Fen Bilimleri Sayfa 159 Cevabı

13. Bir grup öğrenci, öğretmenin verdiği renksiz üç saf sıvının aynı olup olmadığını bulmak istiyor. Önce sıvıların miktarını ve başlangıç sıcaklığını ölçüp, verileri aşağıdaki kartlara yazıyor. Sonra sıvıları ısıtıyor ve sıvıların sıcaklığının sabit kaldığı değeri kaydediyor. Buna göre öğrenciler, sıvılarla ilgili aşağıdaki çıkarımlardan hangisine ulaşır?
A) Üç sıvı aynıdır.
B) Üç sıvı da farklıdır.
C) 1. ve 2. sıvı aynı, 3. sıvı farklıdır.
D) 1. ve 3. sıvı aynı, 2. sıvı farklıdır.

Çözüm: Sıvıların aynı olup olmadığını anlamak için kaynama sıcaklıklarından faydalanılır. Sıvıların ısıtıldıklarında sıcaklıklarının sabit kaldığı değer, kaynama sıcaklığını gösterir. Bu durumda 1. ve
2. sıvıların kaynama sıcaklıkları 78° C, 3.sıvının kaynama sıcaklığı 100°C’tur. Buna göre 1.ve 2. sıvı aynı, 3. sıvı ise farklıdır.

14. Semada bir olayın özellikleri verilmiştir: Buna göre şemada soru işareti (?) ile gösterilen olay aşağıdakilerden hangisidir?
A) Genleşme B) Büzülme C) Buharlaşma D) Kaynama

Çözüm: Şemada verilen özellikler buharlaşma olayına ait özelliklerdir.

15. Bir öğrenci, ıslak çamaşırları asmadan önce ve astıktan bir süre sonra odanın sıcaklığını ölçüyor. Ölçüm sonuçlarına göre öğrenci, odadaki sıcaklığın düşmesinin sebebini aşağıdakilerden hangisi ile açıklar?
A) Çamaşırların soğuk ortamda geç kuruması
B) Çamaşırların sıcak ortamda çabuk kuruması
C) Çamaşırların kururken ortama ısı vermesi
D) Çamaşırların kururken ortamdan ısı alması

Çözüm: Çamaşırların kuruması, çamaşırların yüzeyindeki sıvıların buharlaşması ile gerçekleşir. Buharlaşma ısı alan bir olay olduğu için çamaşırların kuruduğu odanın sıcaklığında düşüş gözlemlenir.

16. Bir öğrenci, özdeş cam kapları temas ettirerek şekildeki deney düzeneğini kuruyor. Sonra belirli zaman aralıklarında termometrelerdeki sıcaklık değişimlerini gözlemliyor. Öğrenci, bu deneyle aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşır?
A) 2. kaptan 1. kaba ısı aktarımı gerçekleşir.
B) 1. kaptan 2. kaba ısı aktarımı gerçekleşir.
C) Su miktarları aynı olduğundan kaplar arasında ısı aktarımı olmaz.
D) Suların sıcaklıkları farklı olduğundan kaplar arasında ısı aktarımı olmaz.

Çözüm: Birbirine temas eden, sıcaklıkları farklı olan iki cisim arasında ısı alışverişi gerçekleşir. Isı enerjisi, sıcaklığı az olan maddeye doğru aktarılır.