12. Sınıf İnkılap Tarihi Ders Kitabı Sayfa 139-140-141-142-143 Cevapları Meb Yayınları

3. Ünite Ölçme ve Değerlendirme

Tablo A’daki ifadelerle Tablo B’deki kelime veya kelime gruplarını eşleştirerek doğru harfi Tablo A’daki boşluklara yazınız.

(B) 1 Egemenliğin doğrudan halka verilmesi ile ilgili Atatürk ilkesi
(Ğ) 2 Cumhuriyet’in ilanından sonra kabul edilen ilk anayasa
(F) 3 Evlenme, boşanma, miras gibi sosyal hakları düzenleyen kanun
(I) 4 I. TBMM’nin gerçekleştirdiği tek inkılap hareketi
(E) 5 Türk kara sularında yük ve yolcu taşıma hakkının sadece Türklere ait olmasını sağlayan kanun
(G) 6 Yeni harfleri öğretmek ve okuryazar oranını artırmak için açılan kurum
(C) 7 Ordunun siyasetten ayrılmasını sağlayan inkılap
(D) 8 Cumhuriyet’in ilanıyla beraber uygulamaya konan hükûmet sistemi
(A) 9 1937’den itibaren Türk Tarih Kurumu tarafından çıkarılan dergi
(Ç) 10 Cumhuriyet Dönemi’nde bulaşıcı hastalıklarla mücadele amacıyla açılan kurum

A Belleten
B Cumhuriyetçilik
C Erkân-ı Harbiye Vekâletinin kaldırılması
Ç Hıfzısıhha Enstitüsü
D Kabine sistemi
E Kabotaj Kanunu
F Medeni Kanun
G Millet Mektepleri
Ğ Teşkilât-ı Esasiye
H Tevhid-i Tedrisat Kanunu
I Saltanatın kaldırılması

Aşağıdaki 2-7. soruları cevaplayınız.

2. Cumhuriyetçilik ilkesinin Türk inkılabına etkileri nelerdir?
Cevap: Cumhuriyetçilik ilkesi, monarşik ve saltanat sistemlerini kaldırarak, egemenliğin millete verilmesini ve demokratik bir yönetim sistemi oluşturulmasını sağlamıştır.

3. Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun Türk millî eğitimi üzerindeki etkileri nelerdir?
Cevap: Bu kanun ile eğitim-öğretim birliği sağlanmış, okulların denetimi ve eğitim programları merkezileştirilmiştir. Ayrıca, laik eğitimin temelleri atılmıştır.

4. Kadınlara tanınan siyasi hakları kronolojik olarak yazınız.

Kadınlara Siyasi Haklar:

• 1930: Belediye seçimlerinde kadınlara seçme ve seçilme hakkı verildi.
• 1934: Kadınlara genel seçimlerde seçme ve seçilme hakkı tanındı.

5. 1924 Anayasası’nda Atatürk Dönemi’nde yapılan değişiklikler nelerdir?
Cevap: 1924 Anayasası, Türkiye’nin laik, demokratik ve ulusal bir devlet olarak yapılanmasını sağlamış, saltanatın kaldırılması ve Cumhuriyetin ilanı gibi temel değişiklikleri içermiştir. Tek parti sistemini destekleyici maddeler ve Tevhid-i Tedrisat Kanunu gibi eğitimi merkezileştiren düzenlemeler bu dönemin önemli değişikliklerindendir.

6. Halifeliğin kaldırıldığı gün (3 Mart 1924) çıkarılan diğer kanunlar nelerdir?

Halifeliğin kaldırıldığı gün (3 Mart 1924) çıkarılan diğer kanunlar:

• Tevhid-i Tedrisat Kanunu
• Şer’iye ve Evkaf Vekaleti’nin kaldırılması

7. İzmir İktisat Kongresi’nde alınan kararlar nelerdir?

İzmir İktisat Kongresi’nde alınan kararlar:

• Milli ekonominin kalkındırılması
• Tarımsal ve sanayi üretiminin teşvik edilmesi
• Yerli malların kullanımının teşvik edilmesi
• Gümrük tarifelerinin gözden geçirilmesi ve revize edilmesi

8 ve 9. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.

Millî Eğitimin Genel Amaçları

Türk milletinin bütün fertlerini,

1. Atatürk inkılap ve ilkelerine ve Anayasada ifadesini bulan Atatürk milliyetçiliğine bağlı, Türk milletinin millî, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren; ailesini, vatanını, milletini seven ve daima yükseltmeye çalışan; insan haklarına ve Anayasanın başlangıcındaki temel ilkelere dayanan demokratik, laik, sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyetine karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış hâline getirmiş yurttaşlar olarak yetiştirmek;

2. Beden, zihin, ahlak, ruh ve duygu bakımından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmiş bir kişiliğe ve karaktere, hür ve bilimsel düşünme gücüne, geniş bir dünya görüşüne sahip, insan haklarına saygılı, kişilik ve teşebbüse değer veren, topluma karşı sorumluluk duyan, yapıcı, yaraticı ve verimli kişiler olarak yetiştirmek;

3. İlgi, istidat ve kabiliyetlerini geliştirerek gerekli bilgi, beceri, davranışlar ve birlikte iş görme alışkanlığı kazandırmak suretiyle hayata hazırlamak ve onların, kendilerini mutlu kılacak ve toplumun mutluluğuna katkıda bulunacak bir meslek sahibi olmalarını sağlamak (…).

8. Türk Millî Eğitiminin Amaçları, Türk milletine hangi alanlarda bireysel ve toplumsal sorumluluklar yüklemektedir?
Cevap: Türk Millî Eğitiminin Amaçları, bireylere Atatürk inkılap ve ilkelerine bağlılık, milli ve ahlaki değerleri koruma ve geliştirme, ailesine ve vatanına sevgi, demokratik ve laik sosyal hukuk devleti prensiplerine saygı, beden ve zihin sağlığı, hür ve bilimsel düşünme, insan haklarına saygı, topluma karşı sorumluluk ve mesleki gelişim alanlarında bireysel ve toplumsal sorumluluklar yüklemektedir.

9. Türk Millî Eğitiminin Amaçları ile Atatürk ilkeleri arasında nasıl bir ilişki kurulabilir?
Cevap: Türk Millî Eğitiminin Amaçları ile Atatürk ilkeleri arasında, eğitim programının Atatürk inkılap ve ilkelerine ve Anayasada ifadesini bulan Atatürk milliyetçiliğine bağlı bireyler yetiştirme amacı taşıdığı görülmektedir. Bu, Atatürk’ün demokratik, laik ve sosyal hukuk devleti prensiplerini benimseyen, milli ve ahlaki değerlere saygılı bireyler yetiştirmeyi hedeflediğini gösterir.

Aşağıdaki 10-20. çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.

10. Mustafa Kemal öncülüğünde başlayan tarih çalışmalarıyla ortaya atılan “Türk Tarih Tezinin, Türk benliğini oluşturacak bir araç ve gelecek kuşaklar gözünde onurlu bir amaç olması isteniyordu. Teze göre “Türk milletinin tarihi şimdiye kadar tanıtılmak istendiği gibi yalnız Osmanlı tarihinden ibaret değildir. Türk’ün tarihi çok daha eskidir. Türk sarı ırktan değildir. Türkler beyaz ırktan insanlardır. Bugünkü yurdumuzun sahipleri, eski kültür kurucuları ile aynı vasıfları taşıyan insanlardır. Orta Asyalıların torunları olan bugünkü Türkler, dünya uygarlığını yaratan insanların soyundandırlar ve bu uygarlığa önemli katkılarda bulunmuşlardır.” Buna göre Türk Tarih Tezi ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Türk tarihi çalışmalarında devamlılık esastır.
B) Savunma kaynaklı bir yaklaşım söz konusudur.
C) Dünya medeniyetinin inşasında Türkler başat unsurlardandır.
D) Tarih çalışmalarında milliyetçilik ilkesi etkili olmuştur.
E) Tarih, milletin inşasında bir araç olarak kullanılmıştır.
Cevap: A

11. Medeni Kanun’un kabulü ile Türkiye’deki Müslüman olmayan topluluklar, Lozan Antlaşması’nın kendilerine tanıdıkları haklardan vazgeçtiklerini ve Medeni Kanun’a uymak istediklerini bildirdiler. Bu bilgiden hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

A) Toplumda dinî hukuk kuralları hâkimdir.
B) Toplumda hukuk birliği sağlanmıştır.
C) Din işleri devlet işleri üzerinde etkilidir.
D) Lozan’da azınlıklara tanınan haklar yeterlidir.
E) Medeni Kanun azınlıkların siyasi haklarını düzenlemiştir.
Cevap: B

12. “3 Mart 1924 bizim tarihimizde en önemli dönüşümü ifade eder. Türkler eski devlet geleneği olan bir toplumdur ve devlet hükümdarlıklarla aynîleşmiştir. Henüz son padişahın tahttan feragat edip yurt dışına çıkması ve saltanatın ilgasının üzerinden 2 yıl bile geçmiş değildir. Cumhuriyet’in ilanı dört ay önceydi. Şimdi ise halifelik kaldırılıyordu. Bu pek özgün bir olaydır. Öyleyse Türk devletinde halifelik neydi? İkinci Meşrutiyet Devri’nden beri Cavit Bey ve Ahmet Şuayip gibi halifelikle saltanatı ayırmaktan söz edenler vardı.” Bu metne göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Türkler devlet teşkilatlanması konusunda tecrübelidir.
B) Halifelik ve saltanatın ayrılması 3 Mart 1924’ten önce de gündeme gelmiştir.
C) Saltanat ve halifelik farklı zamanlarda kaldırılmıştır.
D) Cumhuriyet, halifeliğin kaldırılmasından önce ilan edilmiştir.
E) Halifeliğin kaldırılması ile millî egemenlik resmen ilan edilmiştir.
Cevap: E

13.
I. Medeni Kanun’un kabulü
II. Tevhid-i Tedrisat Kanunu
III. Belediye seçimlerine katılma hakkı
IV. Kılık kıyafete ilişkin düzenleme
V. Milletvekili seçme ve seçilme hakkı
Verilenlerden hangileri kadınların eğitim, hukuk ve siyaset alanında erkeklerle eşit haklara sahip olmasını sağlamıştır?

A) I, II ve III B) I, II ve IV C) II, III ve IV D) I, III, IV ve V E) I, II, III ve V
Cevap: E

14. Türkiye dâhilindeki bütün ilim ve eğitim kurumları Maarif Vekâletine bağlandı. Şer’iye ve Evkaf Vekâletinin yanı sıra özel vakıflar taratından idare edilen bütün medrese ve mektepler Maarif Vekâletine devredildi. Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Türkiye’de eğitimin birleştirilmesi sağlanmıştır.
B) Eğitim alanında ortaya çıkan ikiliklerin önlenmesi amaçlanmıştır.
C) Ulus devlet inşasında karma eğitim uygulaması başlatılmıştır.
D) Osmanlı Devleti’nden kalan eğitim kurumları faaliyetlerine devam etmiştir.
E) Toplumda fikir ve his yönüyle birliğin sağlanması amaçlanmıştır.
Cevap: C

15. 3 Mart 1924’te, halifeliğin kaldırılması ve Osmanlı hanedanının yurt dışına gönderilmesi hakkındaki kanun kabul edilmiştir. Bu bilgiden yola çıkarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Laikleşme yolunda önemli bir aşama kaydedilmiştir.
B) Hanedan, Cumhuriyet için bir tehdit olarak değerlendirilmiştir.
C) Yeniliklerin önündeki önemli bir engel kaldırılmıştır.
D) Yeni Türk devleti resmen kurulmuştur.
E) Demokratik yönetimin gelişiminde büyük bir adım atılmıştır.
Cevap: D

16. “Efendiler, tam bağımsızlık için şu kural vardır, millî hâkimiyet için bir kanun vardır, diyoruz. Bugün de büyük bir zaferin gerçekleştirici etkenleri ve yapanları olduğumuzu söylüyoruz. Bu noktada çok kesin olan bir gerçeği hep beraber tekrar etmek zorundayız. Bu kadar büyük, bu kadar kutsal ve büyük hedefler yalnız kâğıt üzerinde kurallarla ve kanun maddeleriyle ve sadece hırslarla, arzularla çözüm bulamaz. Tam gerçekleşmesini sağlayabilmek için tek kuvvet, gerçek ve en kuvvetli temel ekonomidir.” Aşağıdaki inkılaplardan hangisi Atatürk’ün bu sözü doğrultusunda yapılmıştır?

A) İzmir İktisat Kongresi’nin toplanması
B) Millet Mekteplerinin açılması
C) Medeni Kanun’un kabulü
D) Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun kabulü
E) Saltanatın kaldırılması
Cevap: A

17. Mustafa Kemal Atatürk’ün “Diyarbakırlı, Vanlı, Erzurumlu, Trabzonlu, İstanbullu, Trakyalı ve MakedonyalI hep bir soyun evlatları ve hep aynı cevherin damarlarıdır.” ifadesi aşağıdaki ilkelerden hangisiyle ilişkilendirilebilir?

A) Devletçilik
B) Halkçılık
C) İnkılapçılık
D) Laiklik
E) Milliyetçilik
Cevap: E

18. Atatürk’ün “Millî eğitimin ne demek olduğunu bilmekte artık bir yol karışıklığı kalmamalıdır. Bir de millî eğitim gerçekleştikten sonra onun dilini, metodunu, araçlarını da millî yapmak zorunluluğu tartışılmazdır. Millî eğitim ile açılmak ve yükseltilmek istenilen genç beyinleri, bir yandan da paslandırıcı, uyuşturucu, gerçek dışı fazlalıklarla doldurmaktan dikkatle kaçınmak gereklidir.” sözünde aşağıdakilerden hangisini zorunlu gördüğü söylenemez?

A) Türk Dil Kurumunun kurulması
B) Türk Tarih Kurumunun kurulması
C) Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun kabulü
D) Latin harflerinin kabulü
E) Medeni Kanun’un kabulü
Cevap: E

19. Mustafa Kemal, TBMM’nin ilk dönemlerinde rejimi eleştirmesine rağmen saltanat ve hilafetin kaldırılmasına yönelik bir girişimde bulunmamıştır. Bu durum aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?

A) Çok partili hayata öncelik verilmesi
B) Saltanatın kaldırılacak olması
C) Birlik ve beraberliğe ihtiyaç duyulması
D) Padişahın gücünden çekinilmesi
E) Mecliste inkılap taraftarlarının fazla olması
Cevap: C

20.
I. Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun kabulü
II. Soyadı Kanunu’nun kabulü
III. Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması
IV. Şapka Kanunu
Yukarıdaki inkılap hareketlerinden hangileri laiklik ilkesi ile ilişkilidir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) I ve IV
Cevap: B