12. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı sayfa 82-83 Cevapları Ordinat Yayınları

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Şiirden hareketle “hatırlama” ve “unutma” eylemlerini açıklayınız.
Cevap: "Hatırlama" ve "unutma" eylemleri, şairin anılarına ve hatıralarına olan duyarlılığını yansıtır. Şiirde akşamüstünün "hoyrat" olması, hatıraların bu zamanda canlanmasını ve unutulmaya yüz tutmuş şeylerin tekrar hatırlanmasını simgeler.

2. “Akşamüstüler niçin hoyrattır?” dizesiyle şair ne anlatmak istemiştir? Açıklayınız.
Cevap: "Akşamüstüler niçin hoyrattır?" dizesiyle şair, akşamüstülerin hatıraları canlandırma gücüne ve nostaljik duygulara sahip olduğunu ifade etmek istemiştir. Akşamüstü, günün sona erdiği ve sakinliğin hakim olduğu bir zaman dilimidir. Bu sessizlik, hatıraların daha belirgin hale gelmesini sağlar.

3. “Olvido” şiirinde ahengi sağlayan unsurları belirtiniz.
Cevap: Ahenk Unsurları: Ahenk ses tekrarları, kafiye ve rediflerle sağlanmıştır.
Şiirde ahenk, ölçü ve uyaklarla sağlanır. Şair, dikkatli bir biçim kullanımı ve uyaklarla metindeki ritmi oluşturur.

Kafiye ve Redifler:

Daima/ defa: a’lar yarım kafiye.
Bahçemizden / bohçamızdan: mızdan’lar redif ohça/ehçe’ler : zengin kafiye
Birden / merdiven: en’ler tam kafiye.
Açtığını / uçtuğunu : tuğunu / tığını : redif ç’ler yarım kafiye
Yazla / kolkola : la’lar tam kafiye
Etekleri / erkekleri : leri’ler redif ek’ler tam kafiye
Bekler / çiçekler : ler’ler redif ek’ler tam kafiye
Kadın / aşkın: ın’lar tam kafiye
Pencereni / beni : en’ler tam kafiye i’ler redif

4. “Olvido” şiirindeki ritim özelliklerini ve ritmin nasıl sağlandığını belirtiniz.
Cevap: Bu şiirde ritim ses tekrarları, kafiye ve rediflerle sağlanmıştır. Örneğin daima/def’a, etekleri/erkekleri, bekler/çiçekler gibi seslerin benzer olduğu kelimeler ile müziksel bir ritim yakalanmıştır. “Hoyrattır bu akşamüstüler daima!” nakaratı şiirde en çok tekrar eden dizedir.

5. Şiirdeki hitap cümlelerini belirleyiniz. Bu hitapların kimlere ve nelere yapıldığını açıklayınız.
Cevap: Bu şiirde ritim ses tekrarları, kafiye ve rediflerle sağlanmıştır. Örneğin daima/def’a, etekleri/erkekleri, bekler/çiçekler gibi seslerin benzer olduğu kelimeler ile müziksel bir ritim yakalanmıştır. “Hoyrattır bu akşamüstüler daima!” nakaratı şiirde en çok tekrar eden dizedir.

6. Okuduğunuz “Olvido” adlı şiir saf şiir anlayışının hangi özelliklerini yansıtmaktadır? Açıklayınız.
Cevap: Olvido şiiri saf şiir anlayışının bazı özelliklerini yansıtır. Şiir, "sanat sanat içindir" ilkesini benimser, estetik ve biçim üzerine odaklanır. Şair, dilin gücünü kullanarak şiiri biçimsel olarak mükemmel hale getirir. Şiirde duygusal derinlik, imge ve söz sanatları ön plandadır.

7. Şairin şiire yansıyan ruh hâli nasıldır? Şair hangi kelime ve kelime gruplarıyla ruh hâlini ifade etmiştir? Belirtiniz.
Cevap: Şairin ruh hali, nostaljik ve melankoliktir. Bu ruh hali, "hatırlama" ve "unutma" konularına odaklanarak ifade edilir. Örneğin, "güzel şiir" ifadesi ve hatıraların canlandığı akşamüstü gibi detaylar, şairin iç dünyasını yansıtır.

8. Şiirdeki söyleyici ile hitap edilen kişi arasında nasıl bir ilişki vardır? Bu durum şiirin üslubunu nasıl etkilemiştir? Açıklayınız.
Cevap: Şair, gün ağarmaya başlayınca geçmişini hatırlamaya başlar. Bir renk çığlığı ve lavanta kokuları arasından uyanır hatıraları. Yaşadığı aşklar gelir aklına. Belki âşık olduğunu söyleyememiş, belki de âşık olduğu kızın bu durumdan haberi bile olmamıştır. Sevgiliye yazılan şiirler kâğıtlarda yarım bırakılmıştır. Şairin gözlerinin önünde hatıralar uçuşmaya başlar. Bu duyguları elbette ki okurları da etkileyecek cinstendir

9. Şiir, konusuna göre hangi türe örnektir? Belirtiniz.
Cevap: Konusuna göre Lirik Şiir türüne örnektir. Çünkü duygular ön plandadır.

10. Şiirde sevgi değeri nasıl ifade edilmiştir? Açıklayınız.
Cevap: Şiirde sevgi değeri, özellikle hatıralara ve unutuşa olan özlemle ifade edilir. Şair, geçmişte yaşanmış güzel anıları ve hatıraları özler.

11. Şiirdeki açık ve örtük iletilere örnekler bulunuz.

Örtük ileti: Aşk ve pişmanlık.
Açık İleti: Şairin aşkına olan duyguları ve onsuzluğu
Şiirde açık ve örtük iletiler bulunur. Örneğin, "hatırlar gibi bir gün camı açtığını" ifadesi açık bir hatırlamayı ifade ederken, şairin hatıraları canlandırma arzusu örtük bir temadır. Şiir, akşamüstü ve hatıralar aracılığıyla unutmanın hüznünü ve hatırlamanın güzelliğini anlatır.

1. ETKİNLİK

Aşağıdaki şiirleri imge kullanımı, sözcük tekrarı ve edebî sanatlara yer vermesi bakımından karşılaştırınız.

2. ETKİNLİK

Aşağıdaki şiirden hareketle saf şiirin özelliklerini belirtiniz.

İçe Kapanış

Derdim: yeter, sakin ol, dinlen biraz artık;
Akşam olsa diyordun, işte oldu akşam,
Siyah örtülere sardı şehri karanlık;
Kimine huzur iner gökten, kimine gam.

Bırak, şehrin iğrenç kalabalığı gitsin,
Yesin kamçısını hazzın sefil cümbüşte;
Toplasın acı meyvesini nedametin
Sen gel, derdim, ver elini bana, gel şöyle.

Bak göğün balkonlarından, geçmiş seneler
Eski zaman esvaplarıyla eğilmişler;
Hüzün yükseliyor, güler yüzle, sulardan.

Seyret bir kemerde yorgun ölen güneşi
Ve uzun bir kefen gibi doğuyu saran
Geceyi dinle, yürüyen tatlı geceyi.

Charles Baudelaire (çev.: Sabahattin Eyüboğlu)
(Metnin orijinaline uyulmuştur.)
Cevap: Saf şiir anlayışında estetik tavır ön plandadır. Bu anlayıştaki şairler didaktik bilgiden uzak durup; bir şey öğretmeyi değil, musikiyle ya da musikinin çağrıştırdığı, uyandırdığı imgelerle insanın estetik duyarlılığını doyurmayı amaç edinirler. Kısacası bu şairler şiirde anlama fazla önem vermezler. Bu şiirde de saf şiirin bu özelliklerini görebiliriz.