12. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 270 Cevapları Ordinat Yayınları

Metni Anlama ve Çözümleme

1. “Orhun Abideleri” adlı metinde geçen “devletli olmak, il tutmak, ebedi taş” sözcük gruplarını metnin bağlamından hareketle açıklayınız.

Devletli olmak: Metinde devleti yöneten kişinin güçlü, otoriter ve liderlik özellikleriyle donatılmış olduğunu ifade eder.

İl tutmak: Metinde, devletin toprakları üzerinde hakimiyet sağlamak ve onu güçlü kılmak için yapılan faaliyetleri ifade eder.

Ebedi taş: Metinde, devletin güçlü ve kalıcı bir şekilde var olmasını simgeleyen ve mesajların kaydedildiği taşlardan bahsedilir.

2. Okuduğunuz metnin konusunu, amacını ve hedef kitlesini belirtiniz.

3. Metnin ana düşüncesini ve yardımcı düşüncelerini belirleyiniz.

Ana düşünce: Göktürk Devleti’nin güçlenmesi ve birliğinin sağlanması için liderlik özellikleri, yönetim tarzı ve sınırların genişletilmesi önemlidir.

Yardımcı düşünceler: Ebedi taşlar aracılığıyla mesajların kaydedilmesi, güçlü liderlik özellikleri, toprak hakimiyeti, birlik ve dayanışma.

4. Metinde kullanılan anlatım biçimlerini bulunuz.
Cevap: Metinde öyküleme, betimleme ve açıklama anlatım biçimleri kullanılmıştır.

5. “Orhun Abideleri” adlı metnin üslup özelliklerini aşağıdaki tabloya göre değerlendiriniz.

6. “Kök Türk Kitabeleri” günümüzde hangi ülkelerin sınırları içindedir? Bu kitabelerin Türk dünyası için önemi nedir? Açıklayınız.
Cevap: Kök Türk Kitabeleri, günümüzde Türkiye, Moğolistan ve Çin sınırları içinde yer almaktadır. Bu kitabeler, Türk dünyası için önemli bir tarihi belge niteliği taşır ve Türk kültürü, dil ve tarihinin anlaşılması açısından büyük bir öneme sahiptir.

7. “Gençliğe Hitabe” ile “Orhun Abideleri”nin metinlerini tür, biçim, üslup, anlatım tekniği ve içerik açısından karşılaştırınız.
Cevap: “Gençliğe Hitabe” ve “Orhun Abideleri” metinleri, farklı dönemlerde yazılmış ve farklı amaçlarla kaleme alınmıştır. “Gençliğe Hitabe”, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş döneminde gençliği motive etmek ve milli birlik ve beraberlik ruhunu pekiştirmek amacıyla yazılmış bir nutuk iken, “Orhun Abideleri” Göktürklerin tarihini anlatmak için yazılmış bir tarihi belgedir. Üslup, anlatım tekniği ve içerik açısından da farklılıklar gösterirler.

8. “Kök Türk Kitabeleri”nin yazıldığı dönemin edebî, siyasi, toplumsal ve kültürel şartlarının esere etkileri neler olabilir? Bu yazıtlar kendi dönemini ve kendinden sonraki dönemleri nasıl etkilemiş olabilir? Açıklayınız.
Cevap: “Kök Türk Kitabeleri”nin yazıldığı dönemde, Göktürkler Orta Asya’da hüküm sürmekteydi. Bu dönemde Türkler, Moğolistan ve Çin’in egemenliği altında kalmıştı. Bu yazıtlar, Göktürklerin siyasi, toplumsal ve kültürel hayatını yansıtmakta ve Türk tarihinin anlaşılmasına katkı sağlamaktadır. Ayrıca bu yazıtlar, Türk dilinin tarihî gelişimine de ışık tutmaktadır.

9. Metinde ortaya konulan bilgi ve yorumları tespit ediniz. Bu metni gerekçe, kanıt, tutarlılık, geçerlilik, doğruluk açısından değerlendiriniz.
Cevap: Metinde yer alan bilgiler, tarihi bir belge niteliği taşımaktadır ve doğrulukları kanıtlanabilir. Ancak yorumlar, yazarın görüşlerine dayalıdır ve tartışmaya açıktır. Metnin tutarlılığı da, tarihi bir belge olması nedeniyle sağlamdır.

10. “Orhun Abideleri” adlı metindeki hitap eden kişi ve hitap edilen kişilerin özelliklerini belirtiniz.
Cevap: Hitap eden kişi, Göktürk kağanıdır ve hitap edilen kişiler, Göktürk beyleri ve milletidir.

ETKİNLİK

Çiçero hakkında yaptığınız araştırmadan hareketle onun hatip olma yolunda verdiği mücadeleyi sınıfta sununuz.

Çiçero, Roma Cumhuriyeti döneminde önemli bir hatip ve siyasetçiydi. Onun hatip olma yolunda verdiği mücadele, genç yaşlardan itibaren başlamıştı.

Gençliğinde hukuk eğitimi alan Çiçero, hatip olmak için yoğun bir çalışma içine girdi. Bu süreçte, o dönemin önde gelen hatipleri ve filozoflarından dersler aldı ve onların eserlerini okudu. Ayrıca, kendi konuşma yeteneğini geliştirmek için düzenli olarak pratik yapmaktan geri kalmadı.

Çiçero’nun hatip olma yolundaki mücadelesi, Roma siyasi hayatına atılımıyla daha da arttı. İlk olarak, Roma senatosuna seçildi ve burada önemli konuşmalar yaptı. Daha sonra, halk tribününde konuşmalar yaparak popülerliğini arttırdı.

Ancak, hatip olma yolundaki mücadelesi sadece konuşma yeteneğini geliştirmekle sınırlı değildi. Çiçero, kendi fikirlerini ve görüşlerini savunmak için cesurca mücadele etti. Örneğin, Roma’da yolsuzluk ve adaletsizlikle mücadele eden bir grup olan Popülerlerin yanında yer aldı ve onların savunuculuğunu yaptı.

Çiçero’nun hatip olma yolundaki mücadelesi, Roma Cumhuriyeti döneminin en önemli olaylarına da yansıdı. Özellikle, Julius Caesar’ın yükselişi sırasında, Çiçero’nun konuşmaları ve yazıları, Caesar’ın otoriter güçlerine karşı bir direniş sembolü haline geldi.

Sonuç olarak, Çiçero’nun hatip olma yolundaki mücadelesi, Roma Cumhuriyeti dönemi için önemli bir örnek teşkil etmektedir. O, konuşma yeteneğini geliştirmekle kalmamış, kendi fikirlerini cesurca savunarak, Roma siyasi hayatına damgasını vuran bir hatip haline gelmiştir.