12. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 26 Cevapları Meb Yayınları

Bilim insanları, levha tektoniğine bağlı olarak kıtaların 400-600 milyon yıllık süreçte tek bir kara parçası hâline geldiğini düşünmektedir. Pangea, jeolojik kayıtlara göre “süper kıta” olarak tabir edilen bu kara parçalarının en son oluşanıdır (300 milyon yıl önce). Önümüzdeki 200-250 milyon yıllık süreçte bu döngünün tekrarıyla yeni bir süper kıta oluşacağı ve bahsedilen sürecin yarılandığı varsayılmaktadır. Bir sonraki süper kıtanın oluşumuyla ilgili ise dört temel senaryodan bahsedilmektedir. Bu senaryolara göre oluşabilecek kıtalar “Pangea Ultima, Novopangea, Aurica ve Amasia” şeklinde isimlendirilmiştir. Bilim insanlarına göre Pangea Ultima, Atlas ve Hint okyanuslarının kapanıp Pasifik Okyanusu’nun genişlemesiyle ortaya çıkacaktır. İlerleyen süreçte kuzeye doğru ilerleyen Afrika’nın Avrasya ile çarpışması sonucu mega kıta Euroafrica oluşacak, sonrasında diğer kıtalar da birleşime dâhil olacaktır. Atlas ve Hint okyanusları ise bu kıtalar arasında bir iç deniz olarak kalacaktır.

Verilen bilgilere göre aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Pangea Ultima’nın oluşum sürecinde kıta, dağlık alan ve okyanuslarda nasıl bir değişiklik beklenmektedir?

Pangea Ultima'nın oluşum sürecinde kıta, dağlık alan ve okyanuslarda şu değişiklikler beklenmektedir:

• Kıtalar: Kıtalar günümüzde olduğu gibi bir araya gelecek ve Pangea Ultima adını alacak. Bu süreçte mevcut kıtaların konumları değişecek ve yeni birleşen kıta kara şekli oluşacaktır.
• Dağlık Alanlar: Kıtaların birleşmesi ve sıkışması sonucu dağlık bölgelerde artış olabilir. Yeni dağ sıraları ve dağ oluşumları meydana gelebilir.
• Okyanuslar: Atlas ve Hint okyanuslarının kapanması beklenmektedir. Bu, büyük bir deniz örtüsünün kaybolmasına neden olacak ve yeni okyanusların oluşmasına yol açabilir.

2. Pangea Ultima’nın oluşum sürecinde iklimsel değişiklikler yaşanabilir mi? Nedenleriyle açıklayınız.

Evet, Pangea Ultima'nın oluşum sürecinde iklimsel değişiklikler yaşanabilir. Bu değişikliklerin nedenleri şunlar olabilir:

• Deniz akıntıları ve termohalin dolaşımı değişebilir, bu da iklimi etkileyebilir.
• Yüksek dağ sıralarının oluşumu, yerel iklimlerde değişikliklere neden olabilir ve yağış dağılımını etkileyebilir.
• Kıtaların konumlarındaki değişiklikler, rüzgar desenlerini ve yağış rejimlerini etkileyebilir.

3. Süper kıta kuramını ortaya atan bilim insanlarının gerekçeleri neler olabilir?

Süper kıta kuramını ortaya atan bilim insanlarının gerekçeleri şunlar olabilir:

• Jeolojik kanıtlar: Jeolojik kayıtlar, geçmişte süper kıtaların varlığını desteklemektedir.
• Levha tektoniği: Levha tektoniği teorisi, kıtaların sürekli olarak hareket ettiğini ve bir araya gelip ayrıldığını göstermektedir.
• Jeomorfoloji: Kıta şekilleri ve dağ oluşumları gibi jeomorfolojik özellikler, kıtaların bir araya geldiği ve ayrıldığı dönemleri yansıtır.
• Deniz tabanı yayılması ve kapalı okyanuslar: Okyanusların açılması ve kapanması, süper kıta döngüsünün bir parçası olarak kabul edilir.

Bu nedenlerle, bilim insanları süper kıta döngüsü fikrini geliştirerek geçmiş ve gelecekteki kıta hareketlerini anlamaya ve tahmin etmeye çalışmışlardır.