11. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Cumhuriyet Öncesinde Eleştiri Cevapları

11. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 234 Cevapları

DERSE HAZIRLIK

Bir sanatçı veya sanat eseri ile ilgili değerlendirme yapabilmek için hangi bilgilere sahip olmak gerekir? Bu konudaki düşüncelerinizi paylaşınız.

11. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 237 Cevapları

1. Eleştiri türünün ortaya çıkmasında toplumsal değişim ve etkileşimlerin rolünü değerlendiriniz.

Cevap: Eleştiri edebi eserin sosyal şartlardan doğduğu anlayışı ile değerlendirilir. Yani eserin yazıldığı dönemin toplumsal siyasal ve sosyal şartlarının ortaya konmasıyla yapılacak eleştirinin geçerli olacağı anlayışı vardır. Bu da toplumdaki hareket ve değişimlerin bilinmesini ve incelenmesini zorunlu kılmaktadır.

2. Gustave Flaubert Nazariyat-ı Edebiye ve Felsefiyesi adlı metnin konusu, amacı ve hedef kitlesi arasında nasıl bir ilişki kurulabilir? Açıklayınız.

Cevap: Metnin konusu Flaubert’in edebiyat bakışı ve felsefesi üzerine bilgi vermektir hedef kitle olarak edebiyat okurları seçilmiştir metnin amacı ise farklı edebiyat görüşlerini okura sunmaktır.

3. Metinde “Flaubert edebiyatın ‘gayr-i şahsî’ olması taraftarıdır…” cümlesindeki altı çizili sözün anlamını bağlamdan hareketle tahmin ediniz, tahmininizin doğruluğunu kaynaklardan yararlanarak kontrol ediniz.

Cevap: Yani edebiyat şahsi eleştirisi şahsi düşüncelerden çok belli ölçütler bilimsel bazı kurallar çerçevesinde yapılmalıdır görüşü vardır.

4. Metnin ana düşüncesini ve yardımcı düşüncelerini belirleyiniz.

Cevap: Flaubert’in edebiyata bakış açısı ve eleştirinin nasıl olması gerektiği örneklerle açıklanmıştır. Yardımcı düşünce olarak metinde Falubert’in verdiği örnekler üzerinde durulan bölümler gösterilebilir.

5. Metinde yazarın konuya ve okuyucuya yönelik yaklaşımını, yönlendirme yapıp yapmadığını belirleyiniz.

Cevap: Yazar bazı yerlerde okuru yönlendirmektedir. Çünkü okurun kendisi gibi düşünebileceği dil ve anlatım yolunu tercih ettiğini söyleyebiliriz.

11. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 238 Cevapları

Aşağıdaki cümlelerde aynı sanatçı ve eseriyle ilgili birbirine karşıt yargılar içeren değerlendirmeler görülmektedir. Sizce bu farklılıklar neden kaynaklanmaktadır? Tartışınız.

Cevap: Eleştiriyi yapan kişinin hangi ölçütlere eleştirisini kaleme aldığına göre yorumlar ve ortaya konulan fikirler de değişiklik göstermektedir. Örneğin kimisi daha şahsi kanaatleriyle değerlendirmesini yaparken kimisi daha bilimsel veriler kullanmaktadır.

11. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 240 Cevapları

1. Rabia Hatun Şiirleri adlı metnin ana düşüncesini ve yardımcı düşüncelerini belirleyiniz.

Cevap: Rabia Hatun takma adıyla Şiirler yazan İsmail Hami Danişmend hakkında ve şiirleri ile ilgili değerlendirme ve bilgilendirme yapılmaktadır.

2. Metinde yazara özgü dil ve anlatım özelliklerini belirleyiniz.

Cevap: Yazar nesnel ifadelere yer vermiştir. Örneğin döneminde ne kadar sevildiğini bu şiirlerin, tarihi arşivlerden kaynak gösterilerek bilgi sunulmaktadır. Yine de kimi yerde şahsi yorumların da yapıldığını görmekteyiz.

3. Eleştirmenin ele aldığı şiirlerde ahengi sağlayan unsurların şiire katkısını nasıl değerlendirdiğini metinden örnekleyiniz.

Cevap: Yazarın, şiirine eskilik havası vermek için imaleleri ve uzun sesleri iyice belirttiğinden bahsedilmektedir. Ahenk, uzaklık, garabet, maziyi hatırlatış ve romantik aşk duygusunun bu küçük şiirlere hususi bir güzellik verildiği de eklenmektedir.

4. Metnin bütününden hareketle konusuna göre hangi tür eleştiri olduğunu belirleyiniz.

Cevap: Esere dönük eleştiri olduğunu söyleyebiliriz.

5. Metindeki toplumsal ve kültürel değerlerle içinde yaşadığınız toplumun değerlerini karşılaştırınız.

Cevap: O dönemlerde kadın şairler çok az olduğu için kadın takma adıyla şiirler yayımlanması halkın çokça dikkatini çekmiştir. Oysaki günümüzde kadın şairler bir hayli fazladır. Misal bugün böyle bir şey yapılsa geçmişteki kadar dikkat çekmeyecektir.

11. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 241 Cevapları

Yukarıdaki sözde öne sürülen düşünceye katılıp katılmadığınızı gerekçesiyle belirtiniz.

Cevap: Katılıyorum. Çünkü herkesin kendine göre yapacağı eleştiride illaki gözden kaçıracağı veya eksik kalacak bir nokta olacaktır.

11. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 243 Cevapları

1. Peyami Safa’nın Yalnızız Romanındaki Anlatım Sanatı adlı metnin eleştirmenin tutumuna göre hangi tür eleştiri olduğunu belirleyiniz.

Cevap: Esere dönük eleştiri olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü eser kahramanından ve eserdeki üsluptan hareketle eleştiri yapılmaktadır.

2. Metnin anlam özelliklerini etkileyen kültürel unsurları belirleyiniz.

Cevap: Yazarın vermek istediği ana duyguların hangi gizli ve örtük anlamlar yoluyla verildiği eleştiride konu edilmiştir.

3. Metinde ortaya konulan tespit ve yorumları, gerekçe ve tutarlılık açısından değerlendiriniz.

Cevap: Yorumlar tutarlıdır çünkü yorumlar gerekçeleriyle okura sunulmaktadır.

4. Peyami Safa’nın Yalnızız Romanındaki Anlatım Sanatı adlı metni Rabia Hatun Şiirleri adlı metinle aşağıdaki tabloda verilen özellikler açısından karşılaştırınız.

Tür: İkisi de eleştiridir.
İçerik: İkisi de bir eseri ayrıntılı inceleme üstüne oluşturulan eleştiri yazılarıdır.
Dil ve anlatım: İkisinin de dili sadedir. Açıklamaya dayalı bir anlatım vardır.
Anlatım teknikleri: İkisinde de metin içlerinden örnekler vardır. Alıntılar yoluyla da okura verilmek istenen görüş kuvvetlendirilmektedir.

11. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 244 Cevapları

Peyami Safa’nın Yalnızız Romanındaki Anlatım Sanatı adlı metindeki açık ve örtük iletileri belirleyiniz.

Açık ileti: Yalnızız’da işlenmekte olan konular ile kahramanların bazı özellikleri
Örtük ileti: Peyami Safa’nın neden böyle bir eser ve böyle kahramanlar oluşturduğu okura neyi vermek istediği.

a. Peyami Safa’nın Yalnızız romanı ile ilgili bir eleştiri yazısı bulup okuyunuz.

Cevap: İnternetten yararlanabilirsiniz.

b. Okuduğunuz eleştiri yazısını Peyami Safa’nın Yalnızız Romanındaki Anlatım Sanatı adlı metinle karşılaştırınız.

Cevap: Karşılaştırmayı kendiniz yapmalısınız.

a. Cahit Sıtkı Tarancı’nın Otuz Beş Yaş adlı şiirini okuyunuz.

Cevap: Sitemizde Otuz Beş Yaş şiirinin ayrıntılı incelemesi mevcuttur.

b. Okuduğunuz şiirle ilgili değerlendirmelerinizi yazınız.