11. Sınıf Meb Tarih Sayfa 44-47 Cevapları

1. ÜNİTE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

A- Aşağıdaki ifadeleri birer cümleyle açıklayınız.

Zitvatorok Antlaşması: Osmanlı devletinin yükselme devrinin sona erdiğini göstermektedir
Karlofça Antlaşması: Gerileme Dönemi’nin başlangıcı olarak sayılmaktadır.
Westphalia Antlaşması: Otuz Yıl Savaşları sona ermiştir.

B- Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Zitvatorok Antlaşmasının, Osmanlı Devleti’nin Batı siyasetinde meydana getirdiği etkiler nelerdir?
Osmanlılar savaşlarda gösterdiği bu başarıyı barış antlaşmasında gösterememiştir. Osmanlı’nın Prut Antlaşması ardından imzaladığı tek karlı anlaşmadır. Osmanlı devletinin yükselme devrinin sona erdiğini göstermektedir.

2. Karlofça Antlaşması, OsmanlIların siyasetinde ne gibi değişikliklere neden olmuştur?
1683 yılında başlayan ve 16 yıl süren savaşlar Osmanlı Devleti’nde çok önemli iktisadi problemlerin yaşanmasına neden oldu. Bütün bunların yanı sıra Zenta’da alınan tarihi yenilgi ve ordunun toparlanmasında yaşanan sıkıntılar, devlet erkânı arasında artık Tuna’nın öte yakasındaki toprakların geri alınamayacağı düşüncesini oluşturdu.

3. Sömürgeciliğin yaygınlaşmasında etkili olan gelişmeler nelerdir?
Temel anlamı ile sömürülen ülkelerdeki kaynakların ve potansiyel iş gücünün sömüren ülkelere aktarımı olarak ifade edilebilecek sömürgecilik 19. yüzyılda zirveye ulaştı. I. Dünya Savaşı’na giden sürecin ana nedenlerinden birinin sömürgelerin paylaşılması kavgası olduğu günümüzde konuyla ilgilenen hemen herkesin hemfikir olduğu noktalardan bir tanesidir.

4. Rusya’nın Küçük Kaynarca Antlaşması ile Osmanlı Devleti’nden elde ettiği çıkarlar hangileridir?
Rusya Osmanlı Devleti’nden; tarihte ilk kez savaş tazminatı almaya hak kazanmıştır. Karadeniz artık Türk gölü olmaktan çıkmıştır. Ruslar ilk kez kapitülasyonlardan faydalanmıştır.

C- Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.

1. XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin fetih politikalarında yavaşlama görülmesinde
I. güçlü devletlerle komşu olunması,
II. denizlerde üstünlüğün kaybedilmeye başlanması,
III. Avrupa’da, Protestanlık hareketlerinin başlaması
durumlarından hangileri etkili olmuştur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) 1,11 ve ili

2. XVI. yüzyıl sonlarında Osmanlı Devleti’nin Habsburglarla giriştiği mücadeleler uzun sürmüş ve bu mücadelelerde Osmanlı Devleti bütün gücünü kullanamamıştır.
Bu durumun yaşanmasında aşağıdaki devletlerden hangisi etkili olmuştur?
A) Rusya B) Safevi C) Venedik D) Fransa E) İngiltere

3. Aşağıdaki devletlerden hangisi OsmanlI Devleti’nin XVII. yüzyılda diplomatik düzeyde ilişki kurduğu devletlerden biri değildir?
A) İsveç B) Hollanda C) Safevi D) Rusya E) Lehistan

4. Safevi Şahı I. Abbas, Osmanlılara karşı üstünlük sağlayabilmek için;
I. ordusunu ateşli silahlarla takviye etmesi,
II. Avrupalı devletlerle ittifak arayışlarına girmesi,
III. Osmanlı askerî teşkilatını örnek alması durumlarından hangilerini uygulamıştır?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I,II ve III

5. Osmanlı padişahının, Zitvatorok Antlaşmasına artık Kanuni Sultan Süleyman Dönemi’ndeki iddialarından vazgeçtiğini;
I. Avusturya Kralına Caesar unvanının kullanılması,
II. savaş sırasında taraflarca kazanılan toprakların kendilerinde kalması,
III. Habsburgların yıllık vergi ödemeyecek olması,
IV. Eğri, Kanije ve Estergon kalelerinin Osmanlı Devleti’nde kalması
durumlarından hangilerini kanıtlar niteliktedir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) II, III ve IV

6. Osmanlı ordusunun II. Viyana Kuşatmasında bozguna uğramasında aşağıdaki durumlardan hangisi etkili olmamıştır?
A) Osmanlı’nın ateş gücünün yetersiz olması
B) Avusturya’ya destek gelmesi
C) Viyana’nın konumu nedeniyle kuşatmanın zorlaşması
D) Osmanlı ordusunda disiplin sorunları yaşanması
E) Kutsal İttifak’ın kurulması

7. Aşağıdakilerden hangisi Westphalia Antlaşmasının sonuçlarından biri değildir?
A) Papanın etkinliği azalmıştır.
B) Augsburg Antlaşması hükümleri yenilenmiştir.
C) Kutsal Roma İmparatorluğu hukuken parçalanmıştır.
D) Avrupa’daki kaos ortamı sona ermiştir.
E) Almanya Protestan ve Katolik olmak üzere ikiye ayrılmıştır.

8. XVII. yüzyılda okyanusa ve Akdeniz’e kıyısı olan AvrupalI devletler, uyguladıkları stratejilerle denizlerde ticari ve askerî faaliyetlere girişmiştir.
Aşağıdakilerden hangisi bu faaliyetlere girişen devletlerden biri değildir?
A) Hollanda B) Fransa C) İspanya D) Venedik E) İngiltere

9. Osmanlı Devleti’nin denizlerdeki hâkimiyetinin sona ermesinde;
I. donanmada kadırgadan kalyona geçilmesi,
II. Batı gemiciliğindeki teknolojik gelişmelere uzak kalınması,
III. siyasi hedeflere kara kuvvetleriyle ulaşılabileceği düşüncesi
durumlarından hangileri etkili olmuştur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

10.1711 yılında imzalanan Prut Antlaşması ile Ruslar, işgal ettikleri topraklardan geri çekilecek, İstanbul Antlaşması sonrası yaptığı kaleleri ve istihkâmları yıkacaktı.
Buna göre;
I. İstanbul Antlaşmasıyla kaybedilen yerler geri alınmıştır.
II. Karlofça Antlaşması ile kaybedilen yerlerin geri alınabileceği düşüncesi güç kazanmıştır.
III. Rusların Karadeniz’e inmesi önlenmiştir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A)Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

Ç- Aşağıdaki soruları metinden yola çıkarak cevaplayınız.

1. Yazar hangi antlaşmadan bahsetmektedir?
Cevap: Karlofça Antlaşmasından bahsetmektedir.

2. Bu antlaşmanın sadece Osmanlı’nın değil Avrupa tarihinin en önemli antlaşmalarından biri olmasının nedenleri nelerdir?
Cevap: Çünkü bu antlaşma Osmanlı Devleti ile Hristiyan Kuvvetleri arasında ilk defa 1648 Westfalya Antlaşmasında tespit edilen diplomasi kurallarına göre cereyan eden bir antlaşmadır.

3. Antlaşmanın yapıldığı Sremski Karlovci’deki büyük çadırın yerine bir kilise inşa edilmesinin nedenleri nelerdir?
Cevap: Çünkü Türklerin dolayısıyla İslam’ın bir daha o kapıdan geçemeyeceğini vurgulamak için.

4. Çadırın yerine yapılan kilisenin doğu kapısının örülerek Türklerin bir daha bu kapıdan girmemesinin niyaz edilişinin nedenleri neler olabilir?
Cevap: Çünkü Türkleri dolayısı ile İslam’ı Avrupa’dan atma hayalleri kuran Avrupalılar bunu simgelemek için bu kapıyı örmüş olabilirler.

5. Yazar seyahate çıkarken kitap bavulunu niçin götürmüş olabilir?
Cevap: Çünkü Türk tarihini bilmek görmek öğrenmek isteyen birinin keşfedeceği topraklardadır. Bu topraklarla ilgili her şeyi öğrenmesi gerekmektedir. Bundan dolayı yanında bavullarla kitap getirmiştir.

6. Yazar Saraybosna’yı niçin Bursa’ya benzetmiş olabilir?
Cevap: Çünkü muhteşem bir yerdir yemyeşildir Bursa’da hem tarihi zenginlikleri hem de yeşillikleriyle ünlüdür. O yüzden benzetmiştir.

7. Sırbistan’ın, Osmanlı tarihinin en muhteşem sahifeleri ile dolu olmasının nedenleri nelerdir?
Cevap: Çünkü Belgrad olmak üzere Sırp toprakları yüzlerce yıl Osmanlı izlerini Osmanlının önemli isimlerini ağırlamış hatta bir çok Türk komutan o topraklarda gömülü olduğu için.

8. Yazarın Tuna Nehri’ni çağdaş Türk tarihinin akıp geçtiği önemli bir podyuma benzetmesinin gerekçeleri neler olabilir?
Cevap: Çünkü Tuna Nehri özelinde o topraklar Türklerin tarihinden yüzlerce yıllık bir birikim ve kahramanlık hikayesi barındırmaktadır. O nehre bakınca Türkler şanlı geçmişlerini ve atalarının hatıralarını görebilmekteler.

Aşağıdaki soruları metinden yola çıkarak cevaplayınız.

1. IV. Murad’ı diğer padişahlardan farklı kılan özellikler nelerdir?
Cevap: İrade ve hafızası kuvvetli, gözü hiç bir şeyden yılmayan vesayet altında yaşarken bile devlet işleriyle ilgilenmiş bazen kıyafet değiştirerek halkın arasına karışan biridir.

2. “Musikişinas” ne demektir?
Cevap: Müzikle uğraşan kimse demektir

3. IV. Murad’ın vesayet altında bulunmasının sebepleri neler olabilir?
Cevap: Çünkü yaşı küçüktür ve annesi Kösem Sultan ile etrafındakilerin baskısı altındadır.

4. Bu dönemde çok sayıda âlim, şair ve tarihçi gibi şahsiyetlerin yetişmesinin sebepleri neler olabilir?
Cevap: Çünkü bu dönemde sanatçıya sanata büyük değer verilmiş bu kişiler korunmuş kollanmış maddi yönden de desteklenmişlerdir.

5. İradesi kuvvetli devlet yöneticilerinin devletin bekasına etkileri neler olabilir?
Cevap: Bu yöneticiler sayesinde devlet dimdik ayakta durur, devleti içten kemiren sorunlar azalır, halkın devlete olan güveni en üst noktaya çıkardı.

Aşağıdaki soruları metinden yola çıkarak cevaplayınız.

1. Köprülü Mehmed Paşa’nın sadrazamlığa getirilmesi, hangi yönden daha önce benzeri görülmemiş bir olaydır?
Cevap: İlk defa bir sadrazamın şart ileri sürerek bu göreve gelmesi bakımından benzeri görülmemiş bir olaydır.

2. Köprülü’den önceki sadrazamların görevlerini tam olarak yerine getirememesinin nedenleri nelerdir?
Cevap: Çünkü ya saray baskısı görmektedir, ya askerlerin isyanları ile karşılaşmışlar ya da istediği yenilikleri kaldıramayan çevrelerin iftiraları sonucu idam edilmişlerdir.

3. Köprülü Mehmet Paşa’nın tayin ve azilleri kendisinin yapmak istemesinin nedenleri nelerdir?
Cevap: Çünkü emirlerine uyacak ve kendisiyle aynı hedefe doğru çalışacak bir kadroyu oluşturmasının tek yolu buydu.

4. Selef ne demektir?
Cevap: (bir kimseye göre) bir görevde, bir makamda kendinden önce bulunmuş olan kimse.

5. “Padişah, sadrazamla ilgili olumsuz söylentilere itibar etmeyecek.” şartının ileri sürülmesinin sebebi nedir?
Cevap: Çünkü kendisinden önceki sadrazamların bir çoğu iftiraya uğrayarak padişah tarafından idam edilmişlerdir. Kendi canını garanti altına almak istemiştir.

6. Osmanlı Devleti zamanında sadrazamlığa getirilmek isteseydiniz şartlarınız neler olurdu?

Cevap: Ben de Köprülü gibi şartlar öne sürerdim. Yargılanmadan idam edilmek istemezdim. Padişahın bana tam güvenmesi ve işime güven duyması konusunda garanti isterdim