11. Sınıf Meb Tarih 6. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Cevapları

6. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Cevapları

A. Aşağıdaki ifadeleri birer cümleyle açıklayınız.

Modernleşme: Modernleşme, az gelişmiş veya gelişmemiş toplumların modern, siyasal, toplumsal ve kültürel bakımdan sanayileşmiş ülkeler modelini benimsemeleri ve onlara benzeme sürecidir. Bir diğer tanıma göre: Bir cemiyetin mevcut nizamını, yani içtimai, maddi ve manevi medeniyetini bir tipten başka bir tipe çeviren bir süreçtir.
Kamuoyu: Kamuoyu, halkın benimsemiş olduğu, halkı tamamen ilgilendiren ortak görüşe verilen isimdir. Özellikle Almanya, Fransa, Polonya gibi gelişmiş Avrupa ülkelerinde ve demokratik olarak yönetilen cumhuriyetlerde kamuoyu sistemi kullanılmaktadır.
İhtisap Nezareti: Bugünkü anlamda belediye zabıta işleriyle, bugün valiliklere ve emniyet örgütüne verilen bazı işlerin idaresi bakımından (Osmanlı Devleti’nde) kurulmuş bir bakanlık.

B. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Osmanlı Devleti’nin XIX. yüzyılda mürur tezkiresini uygulamasının amacı nedir?
Cevap: Osmanlı Devleti’nde ülke içinde seyahat etmek ve İstanbul’a gitmek için alınan izin ve geçiş belgesi; bir nevi iç pasaport. Bu uygulama gelişigüzel yerleşimleri, vergi ihlalini, kaçak işçi ve işsiz akınını önlemeye yöneliktir.

Mürur tezkiresi nedir

2. Tanzimat Dönemi’nde kamuoyu kavramı niçin önem kazanmıştır?
Cevap: Tanzimat Fermanı, Osmanlı idarî geleneğinde öteden beri uygulanan, tahta çıkan sultanlar tarafından uygulanan sistem yerine mebusların seçilip halkın da yönetime katılacağı bir sisteme geçişi sağlamıştır. Bundan dolayı da kamuoyu burada değer kazanmıştır.

Tanzimat Dönemi’nde kamuoyu kavramı niçin önem kazanmıştır

3. İnsan tüketirken tükenir sözünü popüler kültür anlayışıyla açıklayınız.
Cevap: Tüketmek insana hiç bir şey katmaz. Gün gelir tükete tükete hiç bir şey kalmayınca bu kez de kendini tüketmeye başladığını görür ve yok olur.

4. İstanbul’un XIX. yüzyılda büyük değişimler yaşamasının sebepleri nedir?
Cevap: Tanzimat’a kadar İstanbul’da günlük yaşam; ticaretten kültüre, dinden estetiğe kadar her şeyin belirli kalıplarda yaşanması ve çok merkezli kültürel bölünmüşlüğün yarattığı bir yan yana olma durumundan, Tanzimat’ın ilanından sonra tarihsel kişiliğini kazanmış, birçok uygarlıktan eriterek oluşturduğu zengin bir mozaik yapıya kavuşmuştur.

5. Balta Limanı Antlaşması’yla Osmanlı Devleti’nin Batı’ya bağımlı hâle gelmesinin nedenleri nedir?
Cevap:1838 anlaşmasından dolayı gümrükleri yeterince yükseltme olanağı olmadığı için sanayileşme girişimleri liberal ekonomi koşulları altında başarısız olmuştur. Bu gelişme Osmanlı ekonomisinin metropol ülkelere olan bağımlılığını daha da artırarak çevreleşme sürecini hızlandırmıştır

C. Aşağıdaki soruları metinden hareketle cevaplayınız.

1. Selanik’in seçkin bir kültür merkezi olmasının nedenleri nelerdir?
Cevap: Selanik Sultan II. Abdülhamid devrinde ülkedeki diğer şehirlere göre her konuda büyük gelişme göstermiştir. 19. yüzyılın ikinci yarısında Selânik’teki hızlı nüfus artışı, dış dünya ile yapılan yoğun ticaret ve büyük ölçüde Rumeli demir yollarının yapımıyla ilgilidir. Selanik modern ulaşım olanaklarına sahip Osmanlı kentlerinin başında gelmekte idi. 1907’de elektrikli tramvay şehre geldiğinde İstanbul’da bile elektrikli tramvay yoktu.

2. Selanik’in Türk siyasi tarihindeki önemi nedir?
Cevap: Mustafa Kemal’in doğduğu kent olması çok değerlidir.

3. Selanik’i konu alan romanlar hangileridir?
Cevap: Cahit Uçuk’un Bir İmparatorluk Çökerken, Yıldız Sertel’in Annem, Yahya Kemal’in Çocukluğum, Gençliğim, Siyasi ve Edebi Hatıralarım, Ömer Seyfettin’in hatıralarından; Sergun Ağar’ın Aşkın Samatyası Selanik’te Kaldı, Tuna Kiremitçinin Selanik’te Sonbahar, Güngör Mazlum’un Suskun Güvercin, Yılmaz Gürbüz’ün Balkan Acısı ve Selanik’ten İzmir e romanlarına kadar pek çok eserden yola çıkarak Selanik işlenmiştir.

4. “Atatürk’e adanmış” ifadesi hangi anlamlara gelmektedir?
Cevap: Atatürk’e feda edilmiş demektir.

5. Övünç ne demektir?
Cevap: Övünme kıvanmak anlamındadır.

6. Hangi şehirle ilgili bir roman yazmak isterdiniz? Neden?
Cevap: İstanbul çünkü hem tarihi hem de doğal yönden çok zengindir.

7. Seçtiğiniz şehrin önemli özelliklerini belirttiğiniz kısa bir roman özeti yazınız.
Cevap: Roman Abdülhamit’in istibdat döneminde başlar ve Ankara Hükümeti’nin kurulduğu yıllarda son bulur. Romanın başkahramanı Adnan’dır. Romanın kapsadığı, Adnan’ın yaşamından da çıkarılabilecek olan 30-40 yıllık bir süreçtir. Eserin başında 20’li yaşlarda olan Adnan, romanın sonunda 50’li yaşlarında ölür. Romanda İstanbul’un üç dönemi (Abdülhamit dönemi İstanbul, İttihat ve Terakki dönemi İstanbul ve milli mücadeleyle önemini kaybeden İstanbul) anlatılır. Bu dönemler Adnan’ın yaşamındaki üç dönemi de kapsar; fakir ve idealist Adnan, zengin ve “önemli” Adnan, hasta ve bedbaht Adnan.

Aşağıdaki soruları metin ve tablodan hareketle cevaplayınız.

1. Anadolu’ya gelen muhacirlerin, ilk olarak Batı Anadolu’ya yerleşmelerinin nedenleri neler olabilir?
Cevap: Çünkü hem dil yönünden yakındırlar hem de daha önce bu yörelerden Avrupa’ya göç edildiğinden bir yakınlık olduğu için.

2. Gayrimenkul ne demektir?
Cevap: Gayrimenkul, Türkçeye Arapçadan geçmiş olan bir kelimedir. Arapçadaki nakil sözcüğünden türemiştir. Olumsuzluk ön ekiyle, taşınması mümkün olmayan anlamına gelir. Eş anlamlısı taşınmazdır. Bir eşya hukuku terimi olan gayrimenkul, genellikle ekonomik bir terim olarak kullanılmaktadır.

3. Osmanlı Devleti, göçmenlerin iskân edilmesi için ne gibi çalışmalar yapmıştır?
Cevap: Onlara ev iş vermiş, uzun süre yardımlarda bulunmuş onların eğitim ve diğer hizmetleri tam almalarına gayret göstermiştir.

4. Tabloda verilen yerleşim birimlerinin hangilerinin Batı Anadolu’da olduğunu işaretleyiniz.
Cevap: Biga, Bergama, İzmir, Nazilli, Aydın

5. Günümüzde Suriye’den gelen muhacirlerin hangi yerleşim birimlerine yerleştirildiğini gösteren bir tablo hazırlayınız.
Cevap: İstanbul, Konya, Adana

Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.

1. Osmanlı Devleti’nin Balkan topraklarında ulus devletlerin ortaya çıkışıyla;
I. yatay hareketliliğin yaşanması,
II. Osmanlı genel nüfusunun artması,
III. Osmanlı Devleti’nin ekonomik sıkıntılarının artması
durumlarından hangileri yaşanmıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: C

2. XIX. yüzyılda şehirleşmenin artmasıyla birlikte Osmanlı Devleti’nde yaşam koşullarını iyileştirmek amacıyla;
I. limanların modernleştirilmesi,
II. altyapı hizmetlerinin yapılması,
III. ulaşımda tramvayın kullanılması
tedbirlerinden hangileri alınmıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: E

3. İmparatorluktan ulus devlete giden süreçte;
I. Westphalia Antlaşması,
II. Fransız İhtilali,
III. Yüzyıl Savaşları
olaylardan hangileri etkili olmuştur? 
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: C

4. Osmanlı Devleti aşağıdaki antlaşmaların hangisinden sonra Avrupa’da toprak kaybetmeye başlamıştır?
A) Karlofça B) Yaş C) Berlin D) Zitvatorok E) Küçük Kaynarca
Cevap: A

5. Osmanlı Devleti’nin kaybettiği bölgelerden gelen göç, İzmir’in yapısını derinden etkilemiştir. Böylece şehir Batılı ve yerli unsurların bir arada yaşadığı bir kent hâline gelmiştir. XIX. yüzyılda, İzmir’in ekonomisi, Avrupa ülkeleri ile sürdürülen ticarete bağlı olarak gelişmiştir. Liman yatırımının devamı niteliğindeki İzmir-Kasaba ve İzmir-Aydın demiryolları, İngiliz ve Fransızlar tarafından inşa edilmiştir. İç kısımlardan toplanan ürünler, deve kervanları ve demiryolu ağı vasıtasıyla İzmir’e taşınmış ve İzmir Lima’ndan Avrupa’ya ihraç edilmeye başlanmıştır. XVIII ve XIX. yüzyıllarda İzmir, Doğu Akdeniz’in en önemli liman kenti hâline gelmiştir. Buna göre İzmir’in önemli bir şehir hâline gelmesinde aşağıdakilerden hangisinin etkisi yoktur?
A) İzmir’in bir liman şehri olması
B) Tren yollarıyla erken tanışmış olması
C) Kara, demir ve denizyolunun kesiştiği bir yerde olması
D) Göçlerle nüfusunun artması
E) Kapitülasyonlar nedeniyle yatırımların artması
Cevap: E

6. Aşağıdakilerden hangisi İhtisap Nezareti’nin görevleri içerisinde değildir?
A) Esnaf denetimi
B) Hükümet denetimi
C) Göç denetimi
D) Vergi denetimi
E) Şehir güvenliği
Cevap: B