11. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 93-94 Cevapları Cem Yayınları

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Okuduğunuz “Küfe” şiirinde anlamı verilen kelime ve kelime gruplarının dışında bilmediklerinizi metindeki bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizi sözlükten kontrol ediniz.

mu’tâda: Boyun eğmeye alışılmış.
selamet: Esenlik, kurtuluş.
iskandil: İşin içyüzünü öğrenme, bilgi toplama.
bîtâb: Bitkin.
mütecâviz: Saldırgan.

2. Şiirin temasını belirleyiniz.
Cevap: Yoksulluk.

3. Okuduğunuz şiirin şekil özelliklerinin içerikle ilişkisini belirleyiniz.
Cevap: Şiirin şekil özellikleri, içeriğiyle uyumlu. Uzun anlatımlı dize yapısı, hikayenin derinliğini ve duygusal yoğunluğunu yansıtır.

4. a) Okuduğunuz “Küfe” şiiri, bir manzum hikâye örneğidir. Okuduğunuz şiir ve yukarıda verilen bilgilerden hareketle manzum hikâyenin genel özelliklerini maddeler hâlinde noktalı alana yazınız.

• Şiir şeklinde yazılırlar.
• Kafiye düzenleri vardır.
• Nazım biçimi olarak dörtlük, beyit veya bent şeklinde yazılabilirler.
• Manzum hikayelerde öğüt verme amacı bulunmaktadır.
• Hikayelerde olduğu gibi giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluşmaktadır.
• Didaktik (öğretici) eserlerdir.
• Konu olarak daha çok toplumu ilgilendiren konular işlenir.

b) Manzum hikâye türünün edebiyat tarihi içindeki gelişimini, edebiyatımızdaki önemli temsilci ve eserlerini noktalı alana yazınız.
Cevap: Divan edebiyatında uzun hikâyeler mesnevi türü ile yazılırdı. Edebiyatımızda kafiyeli ve redifli, şiir biçiminde hikâye yazma Tanzimat’tan itibaren ortaya çıktı. Türün ilk temsilcileri Recâizade Mahmud Ekrem ile Muallim Naci’dir. Servet-i Fünûn döneminde manzum hikâye en etkili hale geldi. En önemli iki temsilcisi; “Balıkçılar” ve “Hasta Çocuk” gibi hikâyeleriyle Tevfik Fikret ve “Küfe”, “Seyfi Baba”, “Mahalle Kahvesi”, “Hasta” gibi hikâyeleriyle Mehmet Akif Ersoy’dur.

5. Şiirdeki açık ve örtük iletileri belirleyiniz.

Açık İleti: Genç yaşta çalışmak zorunda kalan çocukların yaşadığı zorluklar.
Örtük İleti: Toplumun bu duruma karşı duyarsızlığı ve sosyal adaletsizlik.

6. Okuduğunuz şiir ve Mehmet Âkif Ersoy hakkında verilen bilgilerden hareketle şiir ile şair arasındaki ilişkiyi değerlendiriniz.
Cevap: Mehmet Emin Yurdakul, milletinin duygularını ve acılarını yansıtan bir şairdir. Bu şiirde de kendi şiir anlayışını ve millete olan bağlılığını dile getiriyor.

ETKİNLİK

Okuduğunuz “Benim Şiirlerim”, “Küfe” ve “Açık Deniz” adlı şiirleri şekil özellikleri, içerik, dil ve anlatım açısından karşılaştırınız. Ulaştığınız sonuçları aşağıdaki tabloya yazınız.

Benim Şiirlerim

• Şekil özellikleri: Dörtlükler halinde ve hece ölçüsü ile yazılmıştır.
• İçerik: Vatan sevgisi
• Dil ve anlatım: Sade bir Anadolu Türkçesi ile yazılmıştır.

Açık Deniz

• Şekil özellikleri: Mesnevi nazım tarzında yazılmıştır. Beyitlerle yazılmıştır.
• İçerik: Geçmişe duyulan özlem anlatılmaktadır.
• Dil ve anlatım: Dili dönemine göre sade olsa da günümüze göre ağırdır ve bilinmeyen kelimeler fazladır. Bir de sanatlı bir anlatım göze çarpar.

Küfe

• Şekil özellikleri: Bentlerle kurulmuştur.
• İçerik: Maddi sıkıntı çeken toplumdan bir kesim anlatılmaktadır.
• Dil ve anlatım: Dili son derece sade ve akıcıdır.