11. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 153-154-155-156-157-158 Cevapları Cem Yayınları

5. Ünite Değerlendirme Çalışmaları

1. ” Okuma” bölümünde okuduğunuz metinlerden ve edindiğiniz bilgilerden hareketle ”Şiir Denen Güzel metninin türünü belirleyiniz. Metinde bu türe özgü öne çıkan özellikleri noktalı alana yazınız.
Cevap: Metnin türü sohbet yazısıdır. Yazar kendi görüşlerini okurla sohbet eder gibi senli benli bir tarza anlatmıştır. Bu türün özelliklerini şöyle sıralayabiliriz: Yazar kendine özgü düşünce ve görüşlerini iletir. Yazar bir konu üzerinden karşısındaki kişi ile konuşuyormuş gibi bir sohbet gerçekleştirir. Yazar düşüncelerinin doğruluğunda Israrcı olmaz. Söyleşi tarzında ele alınır ve daha çok yazarın kişisel görüş ve düşünceleri öne çıkar.

2. Metni anlatım biçimleri açısından inceleyiniz.
Cevap: Metinde karşılaştırma, açıklama anlatım biçimlerinden yararlanılmıştır.

3. Metni yazım ve noktalama açısından inceleyiniz.
Cevap: Metin yazım ve noktalama bakımından herhangi bir yanlış hata yoktur.

4. Metinde konuşma dilinin özelliklerinden yararlanılmış mıdır? Örneklerle açıklayarak noktalı alana yazınız.
Cevap: Evet. Özellikle yazarın görüşlerini karşısındakine benimsetmek için konuşma dilinden faydalandığını söyleyebiliriz.

5. Okuduğunuz metin ile sınıf ortamında gerçekleştirdiğiniz “Dostluk” konulu sohbeti konu, üslup, dil ve anlatım yönünden karşılaştırınız. Çıkarımlarınızı sözlü olarak ifade ediniz.
Cevap: İki metinde de sade günlük halk dili kullanılmıştır. İki metinde de okurla veya dinleyenle sohbet eder havasında metinler ortaya konulmuştur.

B. Aşağıdaki cümlelerin başına yargılar doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız. Nedenlerini açıklayınız.

(Y) Eski dönemlerde sohbet yazılarına muhasebe denirdi.
(D) Sohbet yazılarında, yazar kişisel görüşlerine yer verdiği için öznel bir anlatım vardır.
(Y) “Ramazan Sohbetleri” adlı eser, sohbet türünün edebiyatımızdaki önemli temsilcilerinden biri olan Ahmet Haşim’e aittir.

C Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun kelime veya kelime gruplarını yazınız

• Gazete çevresinde gelişen bir öğretici metin türü olan fıkra (köşe yazısı) toplumu ilgilendiren güncel konularda yazılır.
• Fıkra yazarı sade ve anlaşılır bir dil kullanmalıdır.
• Ahmet Haşim’in İkdam gazetesindeki köşe yazıları Bize Göre adlı eserde toplanmıştır.

C. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.

1. Bilmem siz de o cins kitaplan okumaya meraklı mısınız? Hani insanlara zengin olmanın yolunu öğrettiklerini iddia eden kitaplar vardır. (Kısa zamanda zengin olmanın çareleri) gibi isimler taşırlar. Bu tür kitapların yalnız muharrirleri zengin olmuşlardır, okuyucuları; arasında zenginliğe kavuşanlar herhalde nadirdir. Çünkü ben öyle zannediyorum ki zengin olmak bir sürekli çalışma meselesi olduğu kadar bir hayatı anlama meselesi ve daha mühimi bir gönül meselesidir.
Yukarıda verilen parçanın türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Deneme B) Hikâye C) Makale D) Roman E) Sohbet
Cevap: E

2. Aşağıdakilerden hangisinde eser-yazar eşleştirmesi yanlış olarak verilmiştir?

A) Ahmet Rasim-Hayat Böyledir
B) Ahmet Rasim-Ramazan Sohbetleri
C) Şevket Rado-Eşref Saat
D) Nurullah Ataç-Okuruma Mektuplar
E) Şevket Rado-Aile Sohbetleri
Cevap: A

3. Aşağıdakilerden hangisi sohbetin özelliklerinden değildir?

A) Her konuda yazılabilir.
B) Karşılıklı konuşma havası hâkimdir.
C) Yazar, düşüncelerini kanıtlama çabasındadır.
D) Samimi bir anlatım vardır.
E) Yazar; deyimlerden, mahalli söyleyişlerden, nüktelerden, özlü sözlerden yararlanır.
Cevap: C

4. Aşağıdakilerden hangisi fıkranın özelliklerinden değildir?

A) Düşünce ön planda değildir.
B) Yazar, düşüncelerini kanıtlama amaç gütmez.
C) Açık, akıcı ve etkili bir anlatım vardır.
D) Ele alınan konu, ayrıntılara inmeden işlenir.
E) Günlük konular ele alınır.
Cevap: A

5. Aşağıdakilerden hangisi fıkra türünde eser vermemiştir?

A) Ahmet Rasim
B) Falih Rıfkı Atay
C) Refik Halit Karay
D) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
E) Ahmet Haşim
Cevap: D

6. özellikle gazetelerin iç sayfalarına, belirli köşelerinde özel başlıklarla ve güncel herhangi bir konuda yazılan düşünce yazılarıdır. Yazar; geniş bir kitleye hitap ettiği için yazılarını yalın, açık, akıcı bir anlatımla kaleme alır. Bu tür, gazete çevresinde gelişen öğretici metin tüllerindendir.
Bu parçada söz edilen öğretici metin türü, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Eleştiri
B) Fıkra
C) Günlük
D) Makale
E) Röportaj

• Cevap: B

7. Mutluluk ile kıvanç kavramları arasında belirli bir ayırma yapalım . Kıvanç , isteğin bir an içindeki doyurulmasıyla ölçülür ; mutluluk ise , bir insanın hayatına değer veren bir duygudur, yüce bir ereğe doğru ulaşır ve her şeyin üstünde bir tamamlanışa doğru gider.
Bu parçada numaralanmış noktalama işaretlerinden hangisi yanlış kullanılmıştır?

A) I B) II. C) III. D) IV. E) V
Cevap: D

8. Haşim amca, işten çıkarılmadan önce mutlu bir insandı. Bu cümlenin öğeleri aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?

A) Özne-Dolaylı Tümleç-Yüklem
B) Nesne-Özne-Yüklem
C) Nesne-Dolaylı Tümleç-Yüklem
D) Dolaylı Tümleç-Özne-Yüklem
E) Özne-Zarf-Tümleci-Yüklem
Cevap: E

D. Aşağıdaki bulmacayı çözünüz.

1. Özneye ilişkin olan, öznede oluşan, nesnelerin gerçeğine değil, bireyin düşünce ve duygularına dayanan, sübjektif, nesnel karşıtı. (Öznel)
2. Yazılarında kendi türettiği yazılan kullanan. Türkçenin özleşmesi için çaba harcayan, öğretici metin türlerinde yazdığı yazılarla ön plana çıkan Cumhuriyet Dönemi yazan. (Nurullah Ataç)
3. Yazarın herhangi bir konudaki duygu ve düşüncelerim, okuyucularla konuşur gibi içten ve sıcak bir anlatımla ortaya koyduğu yazı. (Sohbet)
4. Edebiyatımızın ilk sohbet yazarlarından biri olarak kabul edilen yazar, Ramazan Sohbetler adlı eserin de yazandır. (Ahmet Rasim)
5. Sosyal, siyasi, kültürel, ekonomik ve toplumu ilgilendiren güncel herhangi bir konuda yazılan düşünce yazısı. (Fıkra)
6. Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında sohbet türünün önde gelen yazarlarından olup Eşref Saat adlı eserin de yazandır. (Şevket Rado)
7. Ahmet Haşim’in ‘Basit Bir Mesele’ fıkrasının da içerisinde aldığı 42 yazılık eseri. (Bize Göre)
8. Politika, ekonomi, kültür ve daha başka konularda haber ve bilgi vermek için yorumlu veya yorumsuz, her gün veya belirli zaman aralıklarıyla çıkarılan yayın. (Gazete)
9 İnce anlamlı, düşündürücü ve sakalı söz, espri. (Nükte)
10. Sanatçının görüş, duyuş, anlayış ve anlatıştaki özelliği veya bir türün, bir çağın kendine özgü anlatış biçimi, biçem. tarz, stil. (Üslup)

E. Aşağıda verilen tanılayıcı dallanmış ağaçtaki bilgilerden bazısı doğru, bazısı yanlıştır. İlk ifadeden başlayarak ve cevap oklarını takip ederek doğru çıkışa ulaşınız.

“Hem yazdığı makaleyi inceliyor hemde bir şeyler atıştırıyor.” cümlesinde yazım yanlışı yapılmamıştır. (Y)
“Neden her şeyi öğrenmeye çalışıyoruzki?” cümlesinde yazım yanlışı yapılmamıştır. (Y)
“O anda odamın kapısı açıldı.” cümlesinde yazım yanlışı yapılmamıştır. (D)
Cevap: 7. çıkış