11. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 12-13-14-15 Cevapları Gizem Yayıncılık

Hazırlık: Şema Yorumlama

Şemada Toplum, Yazar/Şair, ve Edebi Eser arasında karşılıklı bir etkileşim gösterilmektedir:

1. Toplum: Yazarın yaşadığı sosyal ve kültürel çevreyi temsil eder ve yazarın ilham kaynağıdır.

2. Yazar/Şair: Toplumdan edindiği deneyimleri ve gözlemleri kullanarak edebi eserler oluşturur. Eserlerinde toplumun eleştirisini yapar ve ona ayna tutar.

3. Edebi Eser: Yazarın düşüncelerini somut olarak ifade eder ve topluma geri döner. Toplumun kendini değerlendirmesini sağlar ve sosyal değişimlere katkıda bulunur.

Bu döngü, edebiyat ve toplum arasında karşılıklı bir etkileşim olduğunu gösterir; her biri diğerini etkiler ve şekillendirir.

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Soru:Aşağıdaki cümleler okuduğunuz metinden alınmıştır. Bu cümlelerdeki altı çizili kelimelerin ve kelime grubunun anlamını cümlenin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizin doğruluğunu TDK’nin Güncel Türkçe Sözlük’ünden kontrol ediniz. Bu kelimeleri ve kelime grubunu birer cümlede kullanarak defterinize yazınız.

• Cümle 1: Sosyal bilimler içerisinde, hayat ile doğrudan bağları bulunan ve hayatın kurallarını, bazı değişiklikler yaparak bile olsa, kendi bünyesine alan temel bilimlerden biri edebiyattır.
• Cümle 2: Edebiyat ve edebiyat dışı çevrelerde, edebiyatın, dolayısıyla edebi eserin toplumun aynası olduğu gibi bir yaklaşımdan dem vurulur.

Bünye: İç yapı veya özellikler. Edebiyatın toplumsal özellikleri nasıl içine aldığını ifade eder.

• Cümle: Okulumuzun bünyesinde çeşitli kültürel etkinlikler düzenleniyor.
• Yaklaşım: Bir konuya bakış açısı veya ele alış şekli.
  • Cümle: Farklı bir yaklaşım ile problemleri çözebiliriz.
• Dem vurmak: Bir şeyden bahsetmek veya ima etmek.
  • Cümle: Konuşmasında sürekli değişimden dem vurdu.

2. Soru: Metindeki kelimeler genel olarak gerçek anlamlarında mı yoksa mecaz anlamlarında mı kullanılmıştır?

Cevap: Kelime ve ifadeler çoğunlukla gerçek anlamda kullanılmıştır; ancak bazıları, özellikle "dem vurmak" gibi ifadeler mecaz anlam taşır.

3. Soru: Okuduğunuz metnin konusu, iletisi, amacı ve hedef kitlesi arasındaki ilişkiyi belirleyiniz.

Cevap: Metnin konusu edebiyat ve toplum ilişkisi üzerinedir. İletisi, edebiyatın toplumun bir aynası ve toplumun bir parçası olduğu üzerinedir. (egitimsistem.com) Amaç, edebiyatın toplumsal işlevleri hakkında bilgi vermek; hedef kitlesi ise öğrenciler ve akademisyenlerdir.

4. Soru: Metinden yardımcı düşüncelere örnekler gösteriniz.

Cevap: "Edebiyatın işlevi zamana ve mekâna göre değişir", "Edebi eser, topluma yön verir ve toplumu yansıtır" ifadeleri yardımcı düşünce örnekleridir.

5. Soru: Okuduğunuz metinde hangi anlatım biçimi daha çok kullanılmıştır? Belirleyiniz.

Cevap: Açıklayıcı anlatım biçimi kullanılmıştır. Yazar, edebiyat ve toplum ilişkisini detaylandırmak için açıklamalar yapmıştır.

6. Soru: Edebiyat Hayat İlişkisi adlı metinde yararlanılan düşünceyi geliştirme yollarından tanık göstermeye örnekler bulunuz. Başvurulan bu düşünceyi geliştirme yolunun metne katkısı nedir? Açıklayınız.

Cevap: Metinde "Berna Moran" ve "Wellek ile Warren" gibi isimlere yer verilerek tanık gösterme yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntem, metnin güvenilirliğini ve bilimsel temellere dayandığını gösterir.

7. Soru: Metinde öne sürülen “Bir edebiyat metni hayatın gerçeklerini ne kadar taşırsa taşısın onun hayatın gerçeğine dair doğrudan bir belge gibi kabul edilmesi doğru değildir.” düşüncesine katılıyor musunuz? Düşüncelerinizi belirtiniz.

Cevap: Bu düşünceye katılıyorum; çünkü edebi eserler yazarın bakış açısı ve hayal gücüyle şekillenir. Bu yüzden mutlak gerçeği yansıttıkları söylenemez.

8. Soru: Bir edebî eserin toplumsal hayattan etkilenmesinin gerekçeleri hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Cevap: Bir edebi eser, yazarın yaşadığı dönemin sosyal ve kültürel koşullarından etkilenir; yazar, toplumsal olayları ve deneyimleri eserine yansıtır.

9. Soru: Bir edebî eserin toplumun hayatına yön vermesini toplum yararı açısından değerlendiriniz.

Cevap: Edebi eserler, toplumda farkındalık yaratarak, sosyal ve kültürel değişimi destekleyebilir. Bu, toplumun gelişimine katkı sağlar.