10. Sınıf Meb Fizik Sayfa 105-112 Cevapları

2. Ünite Ölçme ve Değerlendirme

A) Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere doğru sözcüğü/sözcükleri yazınız.

Cevap: 1. yüzey alanı 2. sıvı 3. manometre 4. azalır 5. batimetre 6. yüksekliği 7. hızı 8. ağırlığı 9. askıda 10. kapta 11. kaldırma kuvveti 12. basıncın

1. Bir yüzeye etki eden basınç, basınç kuvvetiyle doğru orantılı yüzey alanı ile ters orantılıdır.
2. Maddenin sıvı hâli, üzerine etki eden basıncın büyüklüğünü değiştirmeden her doğrultu ve yönde iletir.
3. Kapalı bir kap içerisindeki gazın basıncı manometre ile ölçülür.
4. Deniz seviyesinden yukarı çıkıldıkça açık hava basıncının değeri azalır.
5. Deniz altında bulunan bir noktanın derinliği batimetre ile ölçülür.
6. Altimetreler deniz seviyesine göre yüksekliği gösteren aletlerdir.
7. Akışkanın kesitinin azaldığı yerde akışkanın hızı artar.
8. Sıvıda yüzen bir cisme uygulanan kaldırma kuvveti cismin ağırlığı eşittir.
9. Bir cismin özkütlesi ile sıvının özkütlesi birbirine eşit ise cisim askıda kalır.
10. Taşma seviyesine kadar su dolu olan bir kaba içinde boşluk bulunmayan demir bir bilye atılırsa kapta ağırlaşma olur.
11. Bir cisim dinamometreye bağlanarak sıvıya daldırıldığında dinamometrenin havada gösterdiği değer kaldırma kuvveti kadar azalır.
12. Akışkanlar basıncın büyük olduğu yerden küçük olduğu yere doğru hareket eder.

B) Aşağıdaki soruların cevaplarını boş bırakılan alana yazınız.

13. Bir öğrenci, sıvı dolu bir kapta belirlediği bir noktanın sıvının açık yüzeyine olan uzaklığını ölçüyor. Ölçtüğü bu değeri sıvının yoğunluğu ve yer çekimi ivmesi ile çarparak bir fiziksel nicelik hesaplıyor. Öğrenci hangi fiziksel niceliği hesaplamıştır?
Cevap: Sıvının basıncı

14. Torricelli, deniz kenarında 1 m yüksekliğindeki cam tüpe cıva doldurup ters çevirerek yine cıva dolu başka bir kaba daldırır. Böylelikle açık hava basıncını ölçer. Torricelli’nin açık hava basıncını ölçtüğü bu alete ne ad verilir?
Cevap: Barometre

15. Kapalı bir kaptaki gazın sıcaklığı ve kütlesi sabit kalmak şartıyla gazın basıncı hangi fiziksel niceliğin artmasıyla azalır?
Cevap: Hacim

16. Özdeş ve türdeş iki cisim yoğunlukları farklı iki sıvı içine bırakıldığında cisimlerden birinin yüzdüğü diğerinin askıda kaldığı görülüyor. Cisimlere etki eden kaldırma kuvvetini bulmak için cisimlerin hangi fiziksel niceliğini bilmek gerekli ve yeterlidir?
Cevap: Ağırlığı

17. Yağmurlu ve rüzgârlı havalarda şemsiyenin ters dönmesi, uçakların havalanmasını kolaylaştırmak için kanatlarının tasarlanması ve damardaki kan basıncının yükselmesi gibi olaylar akışkan hızı ile basıncı arasında bir ilişki olduğunu gösterir. Bu ilişki hangi ilkeyle açıklanır?
Cevap: Bernoulli İlkesi

C) Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz.

18. Özdeş iki tuğla üç ayrı şekilde üst üste konulduğunda zemine yaptığı basınçlar tuğlalar I konumundayken P,, II konumundayken P2, III konumundayken P3 oluyor. Buna göre P1, P2 ve P3 arasındaki ilişki nedir?
A) Pı = P2 = P3 B) P, > P3 > P2 C) P3 > Pı = P2
D) P, = P3 > P2 E) P3 > Pı > P2
Cevap: D

19. Bir cisim Şekil-I’deki gibi alanı 4A olan yüzeyi üzerindeyken zemine yaptığı basınç P, basınç kuvveti F oluyor. Cisim Şekil-II’deki gibi alanı A olan yüzeyi üzerine konulursa P ve F için ne söylenebilir?
Cevap: B

20. Şekil-I’deki katı cismin zemine uyguladığı basınç P’dir. Cisim düşey doğrultuda kesilerek iki parçaya ayrıldığında Şekil-II’deki parçanın zemine uyguladığı basınç P,, Şekil-III’teki parçanın zemine uyguladığı basınç P2 oluyor. Buna göre P, P1 ilişkisi nedir? ve P2 arasındaki büyüklük
A) P = P, = P2 B) P > P, > P2 C) P2 > Pı > P D) P > P, = P2 E) P, > P > P2
Cevap: A

21. Şekil-I’deki kapta bir miktar sıvı varken kabın tabanına etki eden sıvı basıncı P, sıvı basınç kuvveti F oluyor. Sıvının tamamı Şekil-II’deki gibi boş kaba boşaltılıyor.
Buna göre Şekil-II’deki kap için
I. Tabandaki sıvı basıncı P’den küçüktür.
II. Kabın tabanındaki sıvı basınç kuvveti F kadardır.
III. Kabın tabanındaki sıvı basınç kuvveti F’den küçüktür.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III
Cevap: E

22. Boş bir kap sabit debili musluk ile doldurulurken basıncın zamanla değişim grafiği şekildeki gibidir. Buna göre kap aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Cevap: E

23. Eşit hacim bölmeli kap şekildeki gibi sıvı dolu iken K noktasına PK, L noktasına PL, M noktasına PM sıvı basıncı etki ediyor. Buna göre PK, PL ve PM arasındaki ilişki nedir?
A) PL = PK = PM B) PL = PM > PK C) PK > PL > PM
D) PL > PK = PM E) PL > PK > PM
Cevap: E

24. Eşit hacim bölmeli kapta bir miktar sıvı bulunmaktadır. Kap Şekil-I’deki konumda iken kabın tabanına etki eden sıvı basıncı P’dir. Buna göre kap Şekil-II’deki konuma getirilirse kabın tabanına etki eden sıvı basıncı kaç P olur?
Cevap: B

25. Eşit kütleli K, L ve M cisimleri X, Y ve Z sıvıları içinde şekildeki gibi dengededir. Buna göre sıvılar tarafından cisimlere uygulanan kaldırma kuvvetleri FK, FL ve Fm ise bu kuvvetler arasındaki büyüklük ilişkisi nasıldır?
A) fk > fl > fm B) fk = fl > fm C) fl > fk = fm D) fm > fk > fl E) fk > fl = fm
Cevap: B

26. Eşit hacim bölmeli G ağırlıklı K cismi sıvı içerisinde Şekil-I’deki gibi dengededir. K cisminin üzerine L cismi konulduğunda cisimler Şekil-II’deki gibi dengeye geldiğine göre L cisminin ağırlığı kaç G’dir?
Cevap: D

27. Şekildeki gibi kapalı uçlu manometrede gaz, cıva ve hava dengededir. Manometredeki gazın sıcaklığı artırılıyor. Buna göre
I. Manometredeki gazın basıncı artar.
II. Cıva düzeyi arasındaki fark artar.
III. Borudaki hava basıncı artar.
Yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: E

28. Şekildeki kapta piston A seviyesindeyken sıvının üzerindeki gazın basıncı PGaz, esnek balonunun hacmi V ve kap tabanındaki sıvı basıncı PSıvı dır. Piston F kuvveti ile A seviyesinden B seviyesine getirildiğinde PGaz, V, PSıvı için ne söylenebilir?
Cevap: C

29. Düşey kesiti verilen kapta cıva ve basınçları PX, PY ve PZ olan X, Y ve Z gazları dengededir. Buna göre basınçlar arasındaki ilişki nedir?
Cevap: B

30. Açık hava basıncının P0 olduğu ortama bırakılan barometrede cam tüpte cıva yüksekliği h oluyor. Buna göre h’nin yüksekliği
I. Açık hava basıncı
II. Borunun kesit alanı
III. Yer çekimi ivmesi
ifadelerinden hangilerine bağlı değildir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III D) I ve III E) I ve II
Cevap: B

31. Eşit hacim bölmeli kapalı kapta bir miktar sıvı vardır. Kap şekildeki konumda iken kabın tabanına etki eden sıvı basıncı P ve sıvı basınç kuvveti F’dir. Kap ters çevrilirse P ve F için ne söylenebilir?
Cevap: E

32. F kuvvetiyle sistem dengededir. F kuvvetiyle piston K noktasından L noktasına getirilirse
I. Esnek balonun bağlı olduğu ipin gerilmesi azalır.
II. A noktasındaki toplam basınç artar.
III. Esnek balonun hacmi artar.
İfadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
Cevap: D

D) Aşağıdaki açık uçlu soruların cevabını boş bırakılan alana yazınız.

33. Bir dağcı dağın zirvesindeyken içi boş pet şişeyi çantasına koyuyor. Dağdan indikten sonra çantasından çıkarttığı pet şişenin büzüştüğünü gözlemliyor. Bunun nedenini açıklayınız?
Cevap: Dağın eteğine inildiğinde açık hava basıncı artar. İç basıncın dış basınca eşit olabilmesi için cismin hacmi küçülür.

34. X ve Y cisimlerinin su içerisindeki denge durumu şekildeki gibidir. Suya bir miktar tuz katılıp karıştırılıyor. Buna göre
I. Y cismi su-tuz karışımında yüzer.
II. X cisminin batan hacmi azalır.
III. X ve Y cismine etki eden kaldırma kuvveti değişmez.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
Cevap: I, II ve III

35. K kabındaki X cisminin denge durumu şekildeki gibidir. X cisminin öz kütlesi sıvının öz kütlesinden küçüktür. Buna göre X cismi kaptan çıkarılıp sıvıya bırakılırsa h1 ve h2 nasıl değişir?
Cevap: h₁ azalır. h₂ değişmez.

36. X cismi şekildeki gibi dengedeyken ipte oluşan gerilme sıfırdan farklıdır. Musluk açılıp su düzeyi K seviyesinden L seviyesine geldiğinde musluk kapatılıyor. Buna göre
I. T ip gerilmesi artar.
II. X ve Y bölümlerinden geçerken suyun akış hızları eşittir.
III. M cisminin bağlı olduğu ip kesilirse X cismi suda batar.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
Cevap: I ve III

37. X kabındaki gaz, F kuvvetiyle şekildeki gibi dengededir. Piston şekildeki konumda dengedeyken gazın basıncı P’dir. Piston K seviyesinden L seviyesine itilirse gazın basıncı kaç P olur?
Cevap: 2P

38. Bir iple tavana bağlanmış özkütlesi dX olan X cismi özkütlesi d olan sıvı içerisinde şekildeki gibi dengededir. İpte T gerilme kuvveti oluştuğuna göre
I. dX > d
II. dX < d
III. dX = d
ifadelerinden hangileri doğrudur?

Cevap: Yalnız I

39. X ve Y cisimleri içinde su bulunan I ve II. kaplarda şekildeki gibi dengedeyken ipteki gerilme kuvvetleri sıfırdan farklı ve sırasıyla T1 ve T2 dir. I. kaptaki musluk açılıp su akışı tamamlandığında II. kaptaki su seviyesi K’den L’ye geliyor. Buna göre
I. T1 azalır.
II. T2 artar.
III. Y cismine etki eden kaldırma kuvveti artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
Cevap: II ve III

40. Aynı maddeden yapılmış X, Y ve Z silindirlerinin denge durumu şekildeki gibidir. X, Y ve Z silindirlerinin yüzeye yaptığı basınçlar sırasıyla PX, PY ve PZ ise aralarındaki ilişki nedir?
Cevap: PZ > PX = PY

41. Şekildeki X silindirinin yarıçapı r, Y silindirinin yarıçapı 2r, X’in özkütlesi 2d ve Y’nin özkütlesi d’dir. Buna göre X cisminin Y cismine yaptığı basınç PX, Y cisminin zemine yaptığı toplam basınç PY olduğuna göre PX/PY oranını bulunuz?
Cevap: 2

42. X ve Y cisimlerinin hacimleri eşittir. Cisimlerin sıvıda denge durumları şekildeki gibidir. Buna göre
I. X cisminin kütlesi Y cisminin kütlesinden küçüktür.
II. Y cisminin özkütlesi X cisminin özkütlesinden büyüktür.
III. X ve Y cisimlerine uygulanan kaldırma kuvvetleri eşittir.
Yargılarından hangileri doğrudur?
Cevap: I, II ve III

43. Şekildeki düzenekte hava bulunan kapta sürtünmesiz piston K’den L’ye doğru F kuvvetiyle itilmektedir. Bunun sonucunda kollardaki su yükseklikleri h ve h2 olmaktadır. h2 > h1 olmasının nedeni
I. Akışkanın hızının arttığı yerde basıncı azalır.
II. Sıvılar, üzerine etki eden basıncı iletir.
III. Akışkanın hızının arttığı yerde basıncı artar.
yargılarından hangileri ile açıklanabilir?
Cevap: I ve II

44. Mersin şehir merkezinde yaşayan Ahmet, ailesiyle birlikte bayram ziyareti için 1500 rakımlı Çamlıyayla’da yaşayan babaannesine gider. Ahmet’in annesi yaylada yemek pişirirken yemeğin pişme süresinin şehir merkezinde bulunan evlerindeki pişme süresinden daha uzun olduğunu fark edip bunun sebebini Ahmet’e sorar. Ahmet’in bu soruya cevabı ne olabilir?
Cevap: Deniz seviyesinden yükseklere çıkıldıkça açık hava basıncı azalır. Suyun kaynama noktası düşer. Bu nedenle düşük sıcaklıkta yemeğe ısı aktarıldığı için pişme süresi uzar.

45. Eşit hacim bölmeli kaplardan Şekil-I’deki kapta d ve 2d özkütleli birbiriyle karışmayan sıvıların K noktasında oluşturduğu basınç P’dir. Sıvılar Şekil-II’deki boş kaba boşaltılırsa L noktasındaki sıvı basıncı kaç P olur?
Cevap: 3P/5

46. Yüzey alanı 3A olan K-L yüzeyine uygulanan sıvı basınç kuvveti F1, yüzey alanı A olan M-N yüzeyine uygulanan basınç kuvveti F2 olmaktadır. Buna göre basınç kuvvetlerinin oranı F1/F2 kaçtır?
Cevap: 3