10. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Sayfa 102 Cevapları Bilim ve Kültür Yayınları

Fikir Çerçevesi

Aşağıdaki metinde ünlü Türk filozofu Farabi’nin kelamla ilgili düşüncesi yer almaktadır. Kelamın kelime anlamını araştırıp aşağıda geçen metni değerlendiriniz.

“(…) Kelam ilmi, dinin kurucusunun açıkça belirtmiş olduğu belli inanç ve fiilleri muzaffer kılmaya ve bu fiiller ve inançlara aykırı olan her şeyi sözle çürütmeye (tazyif) muktedir kılan bir yetidir. (…) Kelam sanatı, fıkıhtan başka bir şey değildir. Çünkü fıkıh bilgini, dinin kurucusunun açıkça belirtmiş olduğu inanç ve fiilleri doğru olarak kabul eder ve onları hareket noktaları, ilkeler olarak alır. Sonra onlardan, lazım gelen sonuçları çıkarır. Kelam bilgini ise fıkıh bilgininin hareket noktaları olarak aldığı şeyleri kendilerinden sonuçlar çıkarmaksızın muzaffer kılmaya çalışır. (…)”

Farabi, İlimlerin Sayımı (Kısaltılmıştır.)
Cevap: Farabi’nin bu metinde kelamla ilgili düşüncesi, kelamın dinin temel inanç ve fiillerini açıklamaya ve eleştiriye (tazyif) tabi tutmaya yönelik bir ilim olduğunu belirtir. Kelam, dinin temel inanç ve fiillerini açıklamak yerine, bu inançları ve fiilleri çürütmeye çalışan bir ilim olarak tanımlanır. Bu tanım, Farabi’nin kelamın eleştirel ve analitik bir disiplin olduğu fikrini yansıtır ve kelamın fıkıh gibi dinin kurallarını yorumlamaktan ziyade eleştiriye dayalı bir yaklaşım sunduğunu gösterir.

Günlük Hayatla Bağ Kurma

İnandığınız dinî değerleri anlamak için teoloji ve din felsefesinden nasıl faydalanabilirsiniz? Tartışınız.
Cevap: Teoloji ve din felsefesi, inançları daha derinlemesine anlamak ve eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirmek için kullanılabilir. Teoloji, dinin dogmalarını ve inançlarını açıklamaya yardımcı olurken, din felsefesi dinin felsefi boyutunu inceleyerek inançların mantıklılığını ve rasyonelliğini sorgular. Bu iki alan, dinî değerleri daha iyi anlamak ve içselleştirmek için kullanılabilir.

Gelecek Konuya Hazırlık

İnsanın ne olduğuna dair dinlerde ve felsefe alanında ortaya konmuş farklı görüşleri araştırınız.
Cevap: İnsanın ne olduğuyla ilgili farklı görüşler bulunmaktadır. Dinler, genellikle insanın yaratılışını, amacını ve doğasını açıklar. Örneğin, Hristiyanlık’ta insan Tanrı’nın suretinde yaratılmış bir varlık olarak kabul edilirken, İslam’da insan Allah’ın halifesi olarak görülür. Felsefede ise Platon’un düşünceleri insanın ideal formları hatırlamakla ilgilidir, Descartes insanın düşünce ile var olduğunu savunurken, Nietzsche insanın iradesinin merkezinde olduğunu iddia eder. Bu farklı görüşler insanın doğası hakkında çeşitli perspektifler sunar ve her biri farklı bir anlayışı yansıtır.