10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 82 Cevapları Düşler Yayıncılık

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Metni aşağıdaki açılardan inceleyiniz:

Ölçü, 4+4 8’li hece ölçüsü kullanılmıştır.

Kafiye ve redif
Cevap: Kafiyeli olan “taş-lar/Kuş-lar” sözcüklerindeki “-lar” çoğul ekleri aynı görevde olduğundan rediftir. “Taş/kuş” sözcüklerinde ortak kafiye sesi “Ş” olup yarım kafiyedir. “Dil-ler ile/bülbül-ler ile/ kul-lar ile” sözcüklerindeki “-ler” çoğul ekleriyle “ile” bağ­laçları rediftir. Kalan bölümlerde ortak kafiye sesi “L” olup yarım kafiyedir.

Kafiye düzeni, abab/cccb/dddb/eeeb…
Nazım birimi, nazım birimi dörtlüktür.

2. Metinde söyleyici kime seslenmekte ve ondan ne istemektedir?
Cevap: Söyleyici şairin kendisidir ve metinde Yaratan Tanrı’ya seslenmektedir.

3. Metnin temasını belirleyiniz.
Cevap: Tanrı sevgisi.

4. Şair, temayı etkili bir şekilde ortaya koyabilmek için hangi doğal unsurlardan yararlanmıştır?
Cevap: Dağlar, taşlar, sular, kumrular gibi doğal unsurlar ve canlılardan faydalanılmıştır.

5. Metinde ilahi türünün hangi özellikleri vardır? Metinden örnekler vererek açıklayınız.

Cevap: Şu özellikleri görebiliyoruz bu ilahide:

• Allah’ı övmek ve O’na yalvarmak için yazılan, Allah sevgisiyle, insan sevgisini bütünleştiren içten şiir bir şiirdir.
• Özel bir beste ile söylenebilmektedir.
• Hece ve vezninin 8’li kalıbıyla söylenmiştir.
• Dörtlüklerden oluşmuştur.
• Şiirin içinde şairin mahlası geçmiştir.

6. Okuduğunuz ilahide “İsa, Musa, Eyyub, Yakub” adlarının kullanılmasıyla hangi edebî sanat yapılmıştır? Açıklayınız.
Cevap: Telmih sanatı yapılmıştır. Divan edebiyatında özellikle dini hikâyeler, din büyükleri ile kahramanları, Kur’an ayetleri ve mesnevi kahramanları telmih konusu olmuştur. Söz arasında, bilinen bir olaya, tarihten veya mitolojiden bir kahramana, bir atasözüne işaret edip onu hatırlatma sanatıdır.