10. Sınıf Biryay Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 82 Cevapları

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Okuduğunuz koşukların temasını aşağıdaki tabloya yazınız.

1. Koşuk : Doğa ve bahar
2. Koşuk : Aşk ve ayrılık
3. Koşuk : Yiğitlik ve kahramanlık

2. Okuduğunuz koşukların ahenk unsurlarını (ölçü, kafiye, redif) bulunuz. Ahenk unsurlarının şiire katkısını değerlendiriniz.

1. Koşuk: 7'li hece ölçüsü, r-yarım uyak, ildi redif
1. Koşuk: 7'li hece ölçüsü, r-yarım uyak, ildi redif
3. Koşuk: 7'li hece ölçüsü, ra-tam uyak, dım redif

3. Okuduğunuz koşuklardan yola çıkarak İslamiyet’ten önceki Türklerin yaşayışı ile ilgili hangi çıkarımlara ulaşılabilir?

• Doğa ile iç içe oldukları
• Doğaya ve tabiat olaylarına önem verdikleri
• Yiğitlik ve kahramanlığın önemli olduğu

4. Koşuklarda kullanılan deyimleri bulunuz. Bu deyimlerin şiirin anlatımına katkısını değerlendiriniz.

Arslanlayu kökredim—Aslan gibi kükredim
Erkek tişi tirildi—bir araya geldiler.
Kaçmış kutug irtedim—aradım durdum
estetik bir ifade dilinin oluşmasını sağlamıştır. az sözle çok şey ifade etmeyi anlatılanlara mecazlı söyleyiş kazandırmıştır.

5. Okuduğunuz şiirlerde mübalağa ve teşbih yapılan yerleri tespit ediniz. Bunların şiirin anlamına katkısını değerlendiriniz.

Yağmur kipi kan saçar (Gözlerim) yağmur gibi kan(lı yaşlar) saçar
yağmur gibi kan(lı yaşlar) saçar- teşbih benzetme- gözlerinden yağmur gibi yaş akması mübalağa

Arslanlayu kökredim–
Aslan gibi kükredim: teşbih benzetme -aynı zamanda mübalağa

• Söz sanatları şiire estetik bir dil kazandırır.
• Şiirin etkileyiciliğini artırır.
• Şiire imge ve mecaz kazandırır.

6. Şiirdeki kişinin öfkelenip savaşmasının sebebi ne olabilir? Tartışınız.

Cevap: Sevdiği bir kişinin öldürülmesi-evinin yağmalanması vs.

Etkinlik

1. Aşağıda verilen koşmaları okuduğunuz koşuklarla konu ve yapı bakımından karşılaştırınız. Benzer ve farklı yönleri yazınız.

Cevap: Konu ve temalar ortak. Benzer diyebiliriz. Yapı olarak da dörtlük nazım birimi ile yazılmışlar. Ölçü olarak yine hece ölçüsü kullanılmış ancak öncekiler 7’li idi bunlar ise 11’li ölçü ile yazılmışlar.

2. Duygu ve düşünceleri coşkulu bir dille anlatan şiirlere lirik şiir, doğa güzelliklerini anlatan şiirlere pastoral şiir; yiğitlik, kahramanlık ve savaş temalarının işlendiği şiirlere epik şiir, bilgi vermeyi amaçlayan şiirlere didaktik şiir, toplumun aksayan yönlerini eleştiren şiirlere satirik şiir denir.

Okuduğunuz koşukların şiir türlerini aşağıdaki tabloya yazınız.

1. koşuk: pastoral
2. koşuk: lirik
3. koşuk: epik