YÖK, üniversitelerin karnelerini açıkladı

Çeşitlenen, farklılaşan ve sayıları artan yükseköğretim kurumlarımız için artık “nitelik" üzerinde odaklanılması gerekmektedir.

Bu sebeple “üniversitelerin küresel ve ulusal amaçları doğrultusunda yürüttükleri çalışma ve faaliyetleri nitel olarak ölçmek ve üniversitelerin akademik ve sosyal rekabet gücünün gelişimini tespit etmek" amacıyla, bu yıldan itibaren belirlenen 5 alan altında 45 göstergenin yıllık olarak izlenmesi ve değerlendirilmesine, neticesinde rapor haline getirilip paylaşılmasına başlanmıştır.

Üniversiteler 5 ana alanda toplam 45 alt gösterge ile değerlendirildi

Üniversitelerin, eğitim ve öğretim dâhil bütün çalışmalarını şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkeleri doğrultusunda yürütme ve kaynaklarını etkin ve verimli bir biçimde kullanma durumunu izleyebilmek amacıyla bir takım verilere ihtiyaç duyulmaktadır.

Bu bağlamda toplumumuzun beklentisi doğrultusunda üniversitelerimizin her yıl değerlendirilmesi sürecini, hazırladığımız “2018 yılı üniversite yıllık izleme ve değerlendirme raporu" ile başlatmış bulunuyoruz.

Başlangıç olarak,  5 alanda 45 göstergeye ait 2018 yılı verileri ile üniversitelerimizin izlenmesi ve değerlendirilmesi gerçekleştirilmiştir.

Rapordaki 5 ana alan:

• Eğitim ve öğretim
• Araştırma-geliştirme, proje ve yayın
• Uluslararasılaşma
• Bütçe ve finansman
• Topluma hizmet ve sosyal sorumluluk alanları  

Ana başlıkların altında yer alan 45 göstergeden bazıları:

• Mezunların KPSS ve ALES gibi merkezi sınavlardaki başarıları,
• Mezun olan doktora öğrenci sayısı,
• Teknokent projelerine katılan öğrenci sayısı,
• Üniversitenin doluluk oranı,
• Ulusal ve uluslararası hakemli dergilerde yayımlanmış öğretim elemanı başına düşen yayın sayısı,
• Patent, faydalı model ve tasarım sayısı,
• YÖK, TÜBA, TÜBİTAK Bilim, Teşvik ve Sanat Ödülleri sayısı,
• YÖK 100/2000 Projesi kapsamındaki öğrenci sayısı,
• Üniversitenin dünya, bölgesel ve ulusal akademik başarı sırası,
• Yabancı uyruklu öğrenci sayısı,
• Yabancı uyruklu doktoralı öğretim elemanı sayısı,
• Üniversite öğretim elemanlarının aldığı uluslararası fonlara dayalı proje sayısı,
• Ar-Ge'ye harcanan bütçenin toplam bütçeye oranı,
• Endüstri ile ortak yürütülen proje sayısı,
• Merkezi bütçe dışı öz gelir, döner sermaye, fon vb. gelirlerin yıllık bütçeye oranı ,
• Üniversitenin başta engelliler olmak üzere sosyal sorumluluk projeleri ve çevrecilik alanında varsa ödülleridir.       

Üniversitelerin veri girişlerini yapacağı bir sistem kuruldu

YÖK tarafından, üniversite yıllık izleme ve değerlendirme raporlarında yer alan verilerin toplanması için üniversitelerin elektronik ortamda veri girişlerinin yapacakları bir sistem kurulmuştur.

2018 yılı için göstergelerin büyük bir kısmına ait veriler “yükseköğretim kurumları" tarafından, bazı göstergelere ilişkin veriler ise “Başkanlığımızca" ulusal ve uluslararası veri kaynaklarından elde edilerek sisteme aktarılmıştır.

Bu yıl 207 yükseköğretim kurumumuzdan 172 üniversitemizin 2018 yılına ait raporlarını yayınlıyoruz. 2018 yılında verileri oluşmamış üniversiteler bir başka ifadeyle yeni kurulan ve ayrılan (bölünen) üniversitelere ait raporlar önümüzdeki yıldan itibaren yayımlanacaktır.

Raporu görmek için : https://www.yok.gov.tr/universiteler/2018-izleme-ve-degerlendirme-raporlari

YÖK üniversiteleri “kanıt temelli" değerlendirerek “kaliteyi" artıracak

Türk yükseköğretim sisteminde üniversitelerin yıllık izleme ve değerlendirme raporlarının hazırlanması ile artık verilere dayalı, “kanıt temelli" değerlendirmeye geçilmiştir. Böylelikle, üniversitelerimizde “girdi, süreç ve çıktı" odaklı değerlendirme mekanizmaları kurulacak ve bu durum yükseköğretim sisteminin de daha nitelikli olması sonucunu doğuracaktır.

Amaç yükseköğretimde eşitlikçi rekabeti oluşturmak

Üniversite yıllık izleme ve değerlendirme raporlarında yer alan göstergelerle amaçlanan üniversiteleri iyi veya kötü olarak sınıflamak ya da birini diğeriyle kıyaslamak değil, aksine üniversitelerin belirlenen ölçütlere göre gelişmeye açık yanlarının ortaya çıkarılmasını desteklemektir. Başka bir ifade ile her bir üniversiteyi kendi gelişim şartları içerisinde değerlendirerek gelişimlerini desteklemektir.

Ayrıca, başlangıçta bütün üniversitelerin belirlenen beş alanda da başarılı olması beklenmemektedir. Ancak üniversitenin bu beş ana alanın tamamında belli bir düzeyde başarı sergilemesi, ilgili üniversitemizin olgunlaşma ve gelişme düzeyini ortaya koymuş olacaktır.

Bu göstergelerin ana amacı üniversite içinde rekabet ortamı oluşturmak ve bu rekabetin nesnel ve ölçülebilir başarı kriterlerini ortaya koymaktır.

Üniversitenin fonksiyonlarını ne oranda yerine getirdiğine dair veri tabanı oluşacak

Hazırlanan raporlar ile üniversitelerimizin daha görünür, şeffaf ve üniversal fonksiyonlarını ne oranda yerine getirebildiklerine dair veri tabanı oluşturmuş olacağız. Bu veri tabanı her yıl daha da güçlendirilecek.

Üniversitelerimizden her birisi ile ilgili merkezi politikalar geliştirilirken üniversite yıllık izleme ve değerlendirme raporlarında yer alan veriler ve bu verilere ilişkin analizler dikkate alınacaktır.

Aynı zamanda üniversitelerin temel fonksiyonlarını yerine getirirken hangi alanlarda güçlü ve fırsatlarının olduğuna, hangi alanlarda ise daha zayıf ve muhtemel tehditlerinin olduğuna dair üniversite yönetimlerine rehberlik yapacak yol haritası oluşturulmuş olacaktır.

Raporlar ile üniversitelerin gelişim raporları hazırlanacaktır

Hazırlanan üniversite yıllık izleme ve değerlendirme raporları ile YÖK olarak üniversitelerin niteliksel gelişimini izleyecek ve değerlendireceğiz. Bundan sonra da her yılın başında her bir üniversitenin bir önceki yılına ait üniversite yıllık izleme ve değerlendirme raporunu kamuoyuyla paylaşacağız.

Böylelikle yıllar itibariyle veya belirli dönemler için üniversitelerin “gelişim raporları" oluşturulacaktır. Ayrıca hazırlanan bu raporlar neticesinde “rektörlerin performans değerlendirmesi" daha objektif ölçütlere göre yapılmış olacaktır.

Bu bir üniversite sıralaması değil

Hazırlanan üniversite yıllık izleme ve değerlendirme raporlarında üniversitelerimize ait veriler topluma açık, şeffaf ve nesnel bir şekilde beyan edilmiştir.

YÖK olarak yayımladığımız bu raporlar ile amacımız üniversiteleri iyi veya kötü olarak ayırmak ya da birini diğeriyle kıyaslamak değildir. Asıl gayemiz belirlenen kriterlere göre üniversitelerimizin gelişmeye açık yanlarını ortaya koymak ve her bir üniversitemizi kendi gelişme şartları içerisinde değerlendirerek daha iyiye doğru gitmelerini desteklemektir.