Yatay geçiş nedir, nasıl yapılır

Yatay geçiş yapmak için aranan ilk şart yüksek not ortalamasıdır. İstenen en düşük not ortalamasını üniversiteler kendisi belirler ve genelde en düşük ortalama 4.00 üzerinden 3.00 ile 3.50 arasında değişir. Öğrenciler en erken 1. öğretim yılını tamamladıklarında yatay geçiş başvurusu yapabilir. Hazırlık ilk yıl sayılmaz.

Bu soru, tercih döneminin baş aktörlerindendir. Sıkça dillendirilir, kolay yapılacağı sanılır. Oysa yapılması, söylendiği kadar kolay değildir.

Aşağıda, yatay geçişle ilgili en doğru ve en geniş açıklamayı bulacaksınız. Okuyun, tercihlerinizi ona göre yapın...

Yatay Geçiş, üniversite sınavı sonuçlarına göre bir programa yerleştirildikten belli bir dönem sonra, aynı ya da farklı bir bölüme ya da başka bir üniversitedeki bir bölüme geçmek isteyen öğrencilere belli kurallar çerçevesinde geçiş imkanı veren bir uygulamadır.

Puan Türü: Öğrencinin okuduğu program ile geçiş yapmak istediği programın puan türü farklı ise, sınava girdiği yıl geçiş yapacağı bölümün puan türünün hesaplanmış olması gerekir (TM-1 den MF-4‘de geçiş yapmak isteyen öğrencinin, sınava girdiği yıl MF4 puanının da hesaplanmış olması gerekir).

Not Ortalaması: Yatay geçiş yapmak için aranan ilk şart yüksek not ortalamasıdır. İstenen en düşük not ortalamasını üniversiteler kendisi belirler ve genelde en düşük ortalama 4.00 üzerinden 3.00 ile 3.50 arasında değişir. Yatay geçiş kontenjanlarının sınırlı olduğu düşünülürse, en yüksek ortalamaya sahip olan öğrencinin şansının daha yüksek olduğu görülür.

Geçiş Zamanı: Öğrenciler en erken 1. öğretim yılını tamamladıklarında yatay geçiş başvurusu yapabilir. Hazırlık ilk yıl sayılmaz, öğrencilerin not ortalamasının hesaplanabilmesi için bölümlerinde bir yılı tamamlamaları gerekir. Önlisans programlarında ilk yarıyıl ya da son yarıyıl için; lisans programlarıda ise ilk yıl ya da son yıl için başvuru yapılamaz.

Başvuru Sayısı: Bir öğrenci 2 kez başvurabilir. Üniversitenin onayı olduğu sürece, bir kez reddedilen bir öğrenci bir sonraki yarıyılda da başvuru yapabilir. Bu kararlar tamamıyla üniversitelere bırakılmıştır. Normalde 2. başvuru, 2. öğretim yılı sonunda yapılır.

Öğrenci Sayısı: Bir bölüme yatay geçişle kaç öğrenci alınacağı genellikle o bölümün öğrenci kontenjanı ile orantılıdır. Bu oran % 5-10 arası olabilir. 100 kişilik bir kontenjanı olan bölüm 5 öğrenci alabilir. Bu sayılar da üniversiteler tarafından belirlenir ve açıklanır.

Özel Durumlar: Kayıt dondurmuş olanlar yatay geçiş hakkını kaybetmez. Disiplin cezası almış öğrenciler yatay geçiş için başvuramaz.

Yatay geçiş türleri nedir

A) Kurumlar arası

Kurumlar arası yatay geçiş öğrencinin kayıtlı olduğu üniversitenin bir programından, başka bir üniversitede aynı düzeydeki eşdeğer bir diploma programına geçiş yapması anlamına gelir (ODTÜ Sosyoloji bölümünden, Boğaziçi Sosyoloji bölümüne geçiş).

Kurumlar arası yatay geçiş için öğrencinin, kayıtlı olduğu programda bitirmiş olduğu dönemlere ait genel not ortalamasının en az 100 üzerinden 60 olması gerekir.

Not ortalaması şartını sağlayamayan ancak merkezi yerleştirme puanı, geçiş yapmak istediği diploma programının taban puanına eşit veya yüksek olan adaylar da yatay geçiş başvurusunda bulunabilir. Bu şekilde başvuran adayların başvuruları not şartına göre başvuran adayların yerleştirmesi bittikten sonra boş kalan kontenjan olması halinde değerlendirilir.

Tamamen veya kısmen yabancı dil ile eğitim yapan yükseköğretim kurumlarına yatay geçiş yapacak adayların:

1. Geçiş yapacakları kurumun yapacağı yabancı dil yeterlilik sınavından başarı sağlamaları veya

2. Ulusal veya uluslararası geçerliliği bulunan yabancı dil sınavlarından (TOEFL, IELTS gibi) geçiş yapacakları kurumun belirlediği başarı düzeyinde bir puan almaları gerekir.

B) Kurum içi

Öğrenciler kayıtlı oldukları üniversite içinde ilgili bölümler arasında da belli şartları yerine getirdikleri takdirde yatay geçiş yapabilirler. Bir fakülte, yüksekokul, konservatuvar veya meslek yüksekokulunun kendi bünyesindeki veya aynı üniversite içinde yer alan diğer fakülte, yüksekokul, konservatuvar veya meslek yüksekokulunun bünyesindeki eşdeğer düzeyde diploma programlarına ilgili yönetim kurulu tarafından belirlenen kontenjanlar dahilinde yatay geçiş yapılabilir. Aynı yükseköğretim kurumunda, aynı programlarda birinci öğretimden, ikinci öğretime kontenjan sınırlaması olmaksızın geçiş yapılabilir. Üniversite bünyesindeki aynı düzeyde fakat farklı puan türü ile öğrenci kabul eden diploma programları arasında yatay geçiş başvurusu yapılabilmesi için, öğrencinin merkezi sınava girdiği yıl itibarıyla geçmek istediği diploma program için geçerli olan puan türünde aldığı merkezi yerleştirme puanının, geçmek istediği diploma programına eşdeğer yurt içindeki diğer üniversitelerin diploma programlarının en düşük taban puanından az olmaması şartı aranır.

Hangi Kurumlar Arasında Yatay Geçiş Yapılır?

1. Açıköğretim ya da Uzaktan Eğitim Programlarından Normal Öğretime Yatay Geçiş Yapılabilir. Öğrencinin öğrenim görmekte olduğu programdaki genel not ortalamasının 100 üzerinden en az 80 olması gerekir ya da öğrencinin kayıt olduğu yıldaki merkezi yerleştirme puanının, geçmek istediği üniversitenin diploma programının o yılki taban puanına eşit veya yüksek olması gerekir.

2. Açıköğretim ya da Uzaktan Eğitim Programları Arasında Yatay Geçiş Yapılabilir.

3. Birinci veya İkinci Öğretim Programlarından Açık veya Uzaktan Eğitim Programları Arasında Yatay Geçiş Yapılabilir. Geçilen programın ücretini ödemek gerekir.

4. İkinci Öğretim Programları Arasında Yatay Geçiş Yapılabilir. Bir ikinci öğretimden sadece ikinci öğretim diploma programlarına geçiş yapılabilir. Ancak ikinci öğretim diploma programlarından başarı bakımından bulunduğu sınıfın ilk % 10’una girerek bir üst sınıfa geçen öğrenciler birinci öğretim diploma programlarına kontenjan dahilinde yatay geçiş yapabilirler.

5. Merkezi Yerleştirme ile Öğrenci Alan Bir Programdan Özel Yetenek Sınavı ile Öğrenci Alan Bir Programa Yatay Geçiş Yapılabilir. Öğrencinin genel not ortalamasının ya da merkezi yerleştirmeden aldığı puanın yeterlilik göstermesinin yanı sıra öğrencinin özel yetenek sınavında da başarılı olması gerekir. Ayrıca özel yetenek sınavı ile öğrenci alınan diploma programlarından, merkezi yerleştirme ile öğrenci alan diploma programlarına yatay geçiş yapılamaz.

6. TSK ve Polis Akademisi ile Diğer Yükseköğretim Kurumları Arasında Yatay Geçiş Yapılabilir.

Sadık Hoca’nın önerdiği meslekler hangileri

METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ: Hammadde üretimini, malzemenin sentezlenmesini ve işlenmesini, ürün tasarımını, geliştirilmesini ve üretimini, ömrünü tamamlamış malzemelerin geri kazanımını kapsayan tüm aşamalarda yer alır. Metalurji ve malzeme mühendisleri, herhangi bir malzemenin üretimi için gerekli planları yapar ve uygulanmasını denetlerler. Ayrıca, mühendislik tasarım gurubunun üyesi olarak, malzeme seçme, önerme ve kullanımının denetimi gibi görevlerinin yanı sıra özel amaçlara yönelik malzemeler de tasarlarlar.

İş imkanları açısından oldukça geniş bir bölüm. Genel anlamda döküm ile ilgilenir. Bunların iş alanları ve kullanım alanları oldukça geniş olduğu için üretimin her basamağında iş imkanına sahip olursunuz.

Bu bölümün mezunu, bütün üretim yapan fabrikalarda mutlaka çalışır. Örneğin: Cam fabrikaları, demir-çelik sektörü, seramik fabrikaları, makine üretim fabrikaları, plastik fabrikaları, polimer fabrikaları, gemi imalatı, boru fabrikları, metal işlenen tüm fabrikalar, elektronik malzemeler yapılan fabrikalar, savunma sanayisi, uçak fabrikları ve daha bir çok üretim yapan fabrikada rahatlıkla çalışabilirsiniz. Son söz: Malzeme olmadan, mühendislik olmaz!

ULUSLARARASI FİNANS - ULUSLARARASI TİCARET UZMANLIĞI: Uluslararası gelişmeler, refahın artması yolunun ticaretten geçtiğini göstermekte. Uluslararası gelişmeleri izleyen, bunu ülke çıkarları ile birleştiren, küresel rekabete açık, büyük düşünen, ülkemizin potansiyelini değerlendirirken uluslararası rekabette ön plana geçilmesini hedefleyen uzmanlara ihtiyaç artıyor.

Günümüz dünya ekonomisinde, ulusların ekonomik zenginliği ve gücü, uluslararası ticarette ve uluslararası finans piyasalarındaki etkinliği ve rekabetçiliği ile ölçülüyor. Ekonomik ve siyasi entegrasyonlar ile küreselleşme olgusunun varlığında, dış ticaret ve özellikle finansman konuları, iş ve bilim dünyasının yeni cazibe alanları olarak ortaya çıkmaktadır.

Uluslararası ticaret ve finansman alanında yetişmiş nitelikli insan kaynaklarına bugün ve gelecekte, her zaman, dünden daha büyük bir gereksinim olacak.

MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ: Günümüzde makine, elektronik, bilgisayar donanımı ve bilgisayar yazılımı sektöründe teknolojinin hızla ilerlemesi ve aynı zamanda endüstriyel otomasyonun gelişerek endüstride akıllı makinelerin ve robotların kullanılmaya başlanması farklı mühendisliklerin birleştirilerek yeni mühendisliklerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bunlardan biri olan Mekatronik Mühendisliği, akıllı makinelerin, ergonomik ve faydalı ürünlerin tasarlanarak üretilmesi için Makine Mühendisliği, Elektrik-Elektronik Mühendisliği ve Bilgisayar Mühendisliğinin bir birleşimi olarak ortaya çıkmıştır. Kısaca, Mekatronik Mühendisliği; makine, elektrik-elektronik mühendisliği ve bilgisayar yazılım teknolojilerinin bir makine veya ürün üzerinde birleşerek bütünleşmesini sağlayan bir mühendislik dalı olarak tanımlanabilir.

İnsanoğlunun teknolojiden beklentilerinin had safhaya ulaştığı gözlemleniyor. Yaşamımızı kolaylaştıran teknoloji ürünleri daha karmaşıklaşmakta ve kullanılan bu ürünlerin, tasarımından kullanım aşamasına kadar disiplinlerarası bir çalışma sonucu ortaya çıktığını görüyoruz. O yüzden de makine, elektrik, elektronik disiplinlerinin birlikte sunulduğu mekatronik alanından mezun uzmanlara da bu süreçte ihtiyaç arttı.

SORULAR-YANITLAR

- Sadık Hocam, çalışma ekonomisi ve endüstri ilişkileri bölümü hakkında fikriniz nedir, acaba geçerli bir bölüm mü? Cevabınızı en kısa zamanda bekliyorum.

Bu bölümde oku, üzerine de işletme yüksek lisansı yap, sence nasıl olur? Bence mükemmel olur, ‘şu bölüm bu bölüm’ karmaşası kalmaz, değil mi?

- Hocam, kızım moleküler biyoloji ve genetik bölümü istiyor, mezun olunca iş durumu nasıl, açıkta kalır mı?

İyi bir tercih olur, açıkta kalmaz; moleküler biyoloji ve genetiğin girmediği bir alan yok ki; beslenmeden tutun, giyim, ilaç sanayii, kozmetik vb. her alana hükmediyor, dolayısıyla yersiz bir endişe içindesiniz. İstiyorsa, bırakın okusun...

- Hocam, Galatasaray Üniversitesi iletişim bölümü hakkında ne düşünüyorsunuz?

Çok iyi… Zaten Galatasaray Üni. hakkındaki düşüncelerim çok olumlu. Oldukça zor bir üniversite, ama değer; gerek kazandırdığı dil/diller bakımından, gerek akademik değerleri bakımından, gerek camiası bakımından kesinlikle birinci sıraya koyulacak bir üniversite.

- Bu yıl kazanıp, kayıt yaptırdığımz taktirde gelecek yıl kaç puan düşer mi?

Evet, düşer. OBP’nin çarpılacağı katsayı: 0,06 olur... İlk kez giren veya bir önceki yıl kazanamayan adayın OBP’si 0,12 ile çarpılır...

- Hocam, EA’da hangi bölümlerin iş olanağı daha fazla?

Bu çok genel bir soru olmuş, ama yine de bazı bölümleri sıralayalım... Uluslararası İşletme, Uluslararası Ticaret, Uluslararası Finas, Uluslararası İlişkiler, Sağlık Kurumları İşletmeciliği, Aktüarya, Hukuk, psikoloji vb. Bence iş olanağının en yüksek olduğu bölüm, kişinin severek okuyacağı bölümdür.

- Harita mühendisliiği hakkındaki fikrirleriniz nedir?

Harita Müh. önü son derece açık, iş garantisinin yüzde yüz olduğu, bir 10 yıl da bu şekilde devam edeceğini düşündüğüm bir dal. Seviyorsanız, kesinlikle tavsiye ederim.

- Hocam, sizce İstanbul İngilizce iktisat mı Hacettepe İşletme mi, hangisinin önü daha açık?

İkisinin de önü açık, ama İstanbul İng. İktisat’a öncelik vermenizi tavsiye ederim.

- Makine, mekatronik ve otomotiv mühendisliği bölümlerini iş olanakları açısından nasıl sıralayabiliriz?

Sıralama aynen yazdığınız gibi olmalı; yani makine, mekatronik, otomotiv müh. şeklinde. Zaten diğer iki dalın da atası makine müh. Diğer bölümler, bu bölümün formasyonu. Makineyi oku, diğerlerinde yüksek lisans yaparsın. Kolay gelsin...

Yazının devamını buradan okuyabilrisiniz. Tıklayınız