Uzaktan eğitimde ölçme ve değerlendirme nasıl yapılacak

Buna göre üniversiteler öğrencilere puanlama sistemi ve ölçütler hakkında dönem başında bilgilendirme yapacak.

YÖK ve Türk Standardları Enstitüsü (TSE) işbirliğiyle kampuslarda koronavirüs salgını için Küresel Salgın Bağlamında Yükseköğretim Kurumlarında Sağlıklı ve Temiz Ortamların Geliştirilmesi Kılavuzu hazırlandı. Kılavuzda kampuslarda alınacak önlemlere yer verilirken salgın döneminde de uzaktan eğitimin ve ölçme değerlendirmenin nasıl olacağına ilişkin düzenlemeler de yer aldı. 17 madde halinde uzaktan eğitimde ölçme ve değerlendirmenin nasıl yapılacağı anlatılan kılavuzda bu sürecin güvenli ortamda gerçekleşmesi gerektiğinin altı çiziliyor.

Kılavuzda çevrimiçi sınavların güvenliği son yıllarda önemli bir çalışma alanı haline geldiğine dikkat çekilen ve üniversitelerin farklı uygulamalar yapma imkanlarını gözden geçirmeleri gerektiği vurgulanıyor. Kılavuzda ölçme ve değerlenmenin nasıl yapılacağı 17 maddede şöyle anlatılıyor:

Öğrenciye bilgi verilmeli

1. Ölçme süreci, değerlendirme yaklaşımları, puanlama sistemi ve ölçütler hakkında öğrencilere yazılı ve/veya sözlü bildirimler derslere başlarken (dönem başında) yapılmalıdır.

Geleneksel soru yöntemleri kullanılabilir

2. Çoktan seçmeli, doğru-yanlış, kısa cevaplı, boşluk doldurma, eşleştirme gibi geleneksel soru türleri uzaktan öğretimde de kullanılmalıdır.

•Çevrimiçi bir testin içinde birden farklı türde soru bulunması sağlanmalıdır. Temel bilgilerin öğrenilip öğrenilmediğini ölçmek amacıyla çoktan seçmeli sorular kullanılırken üst düzey öğrenmelerin gerçekleşip gerçekleşmediğini ölçmek amacıyla uzun cevaplı sorular kullanılabilir.

•Çevrimiçi test içinde yer alan farklı türde sorular için farklı puanlamalar yapılabilir.

Klasik yazılı nasıl kullanılır

3.Klasik yazılı soruların kullanılması teşvik edilmelidir.

 •Klasik yazılı (açık uçlu) soruların kullanılması durumunda sorulara ilişkin puanlama anahtarı öğrencilere sınav esnasında bildirilmelidir.

•Açık uçlu soru sorulara verilecek süre yeteri kadar olmalıdır.

•Açık uçlu sorular için istenen cevapların ve bunlara verilecek puanlar sınav öncesinde net hale getirilmelidir. Subjektif puanlamanın önüne geçilmelidir.

Ödev, proje kullanılacaksa öğrenciye puanları anlatılmalı

4. Ödev ve Proje gibi ölçme araçlarının kullanılması durumunda bunlara verilecek puanlar ödev açıklandığında öğrencilere sunulmalıdır. Öğrenciler ödevlerinin hangi bölümü için ne kadar puan alacaklarını ödevlerini hazırlarken bilmelidir. Ödevler intihal programları ile taratılmalıdır.

Sınavdan önce deneme ortamı gösterilmeli

5. Öğrencilere alacakları sınava ilişkin deneme imkânı sağlayacak ortamlar sınavdan önce sunulmalıdır.

Yanıt için süreleri olmalı

6. Sorulacak sorulara cevap vermek için yeteri kadar süre verilmelidir.

Çevrimiçi bilgi güvenliği sağlanmalı

7. Öğrenciler sınav ortamının ciddiyetini algılayabilecekleri bir hazırlık sürecinden geçmelidir. Geleneksel sınav sisteminde olduğu gibi üniversitece belirlenecek standartlarda kimlik kontrolü, çevrimiçi bilgi güvenliği kontrolü sağlanmalıdır.

Puanların anlamı anlatılmalı

 8. Sınavlar sonucunda elde edilecek puanların ne anlama geldiği öğrencilere sınav öncesinde bildirilmelidir.

Analitik puanlama yöntemi

9. Öğrenme Yönetim Sistemi, öğrenme analitiklerini alabiliyorsa bu analitikler kullanılarak puanlama yoluna gidilmesi denenmelidir.

Öğrenme analitikleri ağırlıklandırılarak kullanılmalıdır. Örneğin ders kitabı, ders notu, pdf gibi materyali okumak ile ders videosunu seyretmek, varsa etkileşim ögelerine cevap vermek farklı ağırlıkta puanlanmalıdır.

Uzaktan eğitim merkezi etkin olmalı

10.Üniversitenin Uzaktan Eğitim Merkezi  üniversitede bulunan ölçme ve değerlendirme alanından öğretim elemanlarıyla işbirliği kurarak ölçme değerlendirme süreçlerini daha nitelikli hale getirme konusunda çalışabilir.

Sınav standartları belirlenmeli

11. Süreç ve sonuç değerlendirme için farklı çevrimiçi sınav standartları belirlenmelidir.

Güvenlik seviye düzeyi tanımlanmalı

12.Çevrimiçi sınavlar için güvenlik seviye düzeyleri tanımlanıp bu düzeylerin asgari gereksinimleri tanımlanabilir.

13.Soru yazımında, depolanmasında ve servisinde uyulacak olan teknolojik standartlar (QTI gibi) oluşturulabilir.

Soru havuzları oluşturulmalı

14.Soru havuzlarında yer alacak olan soruların öğrenme çıktıları ile ilişkisi kurularak elde edilen veriden hareketle öğrenme analitikleri oluşturulabilir.

Öğrenciye geri bildirim yapılmalı

5. İzleme amaçlı değerlendirmelerde öğrencilere anında dönüt verecek farklı algoritmalardan yararlanmalıdır.

16.Değer biçme amaçlı değerlendirmelerde öğrencilere cevaplarına ilişkin geciktirilmiş dönüt verecek farklı algoritmalardan yararlanmalıdır.

Sınavlar ile ilgili kılavuz hazırlanmalı

17. Uzaktan öğretimde kullanılacak çevrimiçi sınav sistemleri hakkında uygulayıcılar için yazılı ve görsel kılavuzlar hazırlanmalıdır. Derslerde verilen kazanımların ölçme ve değerlendirilmesinin sadece sınavlar üzerinden yapılması yerine bunun sürece yedirilmesi önemlidir. Çevrimiçi sınavların genel yapısı değerlendirildiğinde, dönem içi, dönem sonu gibi sınavların ders geçme notu üzerindeki ağırlıklarının düşürülmesi ve bunların yerine süreç izlemeye dayalı ve eğitim içeriğinin içine yerleştirilmiş analitiklerin ders geçme notu üzerindeki ağırlıklarının yükseltilmesi öğrenciler hakkında daha güvenilir kararlar alınmasını sağlayabilir. Bu durum, öğrencilerin çoğunluğunun yaptığı, sınav öncesi (dönem içi ve dönem sonu sınavlarda) birkaç gün ders çalışarak dersi geçmeye çalışmasının önüne geçilmesini ve öğrencinin her bir derse daha fazla odaklanmasını sağlayacaktır. Böylece öğrencilerde sınav haftalarında oluşan sınav kaygılarının da azalması ve her dersin bir sınav niteliği taşıması sağlanabilir.