Tiyatro nedir, tiyatronun özellikleri nelerdir

Tiyatro; oyuncuların belirli bir senaryoyu, canlı performans göstererek seyirciye sunmasına dayanan bir sanat dalıdır. Burada oyuncudan; jest, konuşma ve mimiklerini bir bütün halinde izleyiciye yansıtması beklenmektedir. Oyun öncesinde yapılan sahne ve dekor çalışmaları da aktör ve aktrislere senaryonun daha güçlü anlatılabilmesi adına destek vermektedir.

Tiyatro tek başına yapılabileceği gibi bale ve opera tarzındaki sanat dalları ile de bağlantılı bir performans ortaya çıkarabilmektedir. Ünlü tiyatro ustalarından Patrice Pavis, tiyatronun özgün bir sanat olduğunu ve bu yönü ile de diğer dallardan ayrıldığını vurgulamıştır.

Tiyatronun özellikleri nelerdir

Tiyatro; trajedi, komedi ve dram türlerinden oluşmaktadır. Tiyatro, hangi türde yazıldıysa, o türe ait özellikleri taşımaktadır. Trajedi, konusunu efsanelerden almakta ve genellikle kötü sonla bitmektedir. Bu tiyatro oyunları; zaman, mekan ve olay birliği olmak üzere üç birlik kuralına uymaktadır. Trajedi oyunlarında olay en fazla bir günü anlatmakta ve tek bir yerde geçmektedir.

Komedi, olay ve durumları esprili bir yaklaşımla insanlara aktarmaktadır. Kendi içerisinde; karakter, töre ve entrika komedisi olarak ayrılmaktadır. Dram ise hayatın gerçeklerini anlatmayı hedefleyen bir oyun türüdür. Bu oyunlarda hem trajedi hem de komediden parçalara rastlanabilmektedir. Dram türündeki eserlerde gerçeklik ön plandadır. Bu sebeple de üç birlik kuralına uyulmamaktadır.

Tiyatro metinlerinin de kendine özgü bazı özellikleri bulunmaktadır. Bu kapsamda; metinler karşılıklı konuşmaları içermekte, kısa ve net cümlelerden oluşmaktadır. Oyun kadrosu, tiyatro metninin en başında “kişiler” olarak sıralanmaktadır. Oyun ise yazarın değil, birinci tekil kişinin ağzından oynanmaktadır.

İlk tiyatro ne zaman oynanmıştır

Tiyatro oldukça köklü geçmişe sahip bir sanat dalıdır. Bu kapsamda, ilk tiyatro şenliklerine, MÖ 534 senesinde, Atina’da rastlanılmaktadır. Burada tanrı adına bazı yarışmalar yapılmakta ve kazanan da ödüllendirilmektedir. Bu dönemlerde oynanan oyunlarda dekor ve kostüme yer verilmemekte, sahnede yalnızca oyuncular bulunmaktaydı. Ayrıca tiyatro, üst sınıfa hitap eden bir oyun türü olduğu için de oyuncular şehrin ileri gelenleri arasından seçilmekteydi.

Tiyatro terimleri hakkında bilgiler

Sahne: Tiyatrodaki olayların oynandığı yerdir.
Perde: Tiyatro sahnesinde olayların gelişimi doğrultusunda bölümler oluşur.
Kostüm: Tiyatroda oyuncular giydikleri kıyafetlerdir.
Dekor: Tiyatro oyununa göre sahnenin belli başlı malzemeler ile hazırlanması için kullanılan ürünlerdir.
Aktrist: Tiyatrosu kadın oyuncu
Aktör: Tiyatrocu erkek oyuncu
Yönetmen: Tiyatro oyununu sahneleyen kişidir.
Makyaj: Oyuna çıkmadan önce rol gereği yüz ve saçlardaki değişikliklerdir.
Rol: Senaryoya göre oyuncuların uyguladıkları sahne görevleri

Mimik: Tiyatrocuların rol gereği yaptıkları kaş, yüz ve göz hareketleridir.
Kulis: Tiyatroda sahne arkasına verilen isimdir.
Epizot: Tiyatrodaki ana olayın dışında kalan ikinci bir olaydır.
Mizansen: Tiyatro oyununun sahneye konması ile oluşturulan düzen.
Tirat: Sahnede yapılan efsane konuşmalara verilen isim.

Suflör: Tiyatroda oyuncuların oynadıkları sırada konuşmalarını sessiz bir şekilde hatırlatan kişidir.
Jest: Tiyatrocuların sahnede yaptıkları her türlü kol, el ve yüz hareketleri
Opera: Tiyatro sahnesinde sözleri de müzik eşliğinde söylenen seçkin konuların bütünüdür. Bu müzikli bir tiyatro çeşidi olarak da bilinmektedir.
Replik: Tiyatro oyununda oyuncuların birbirlerine yönelik söyledikleri sözlerin bütününe verilen isimdir.
Doğaçlama: Herhangi bir senaryoya bağlı kalmadan kendiliğinden söylenen sözlere denilmektedir.