Temel büyüklük nedir

Temel büyüklük fizikteki tüm kavramların ölçümü için kullanılmaktadır. Bu nedenle oldukça önemli bir konudur. Türetilmiş olan büyüklüklerin bilinmesi gerekli değildir. Ancak temel büyüklüklerin ve ölçüm aletlerinin bilinmesi gerekmektedir.

Temel büyüklük nedir

Niceliklerin büyüklüklerinin ölçüm aletleri yardımı ile belirlenmesi ölçüm olarak isimlendirilmektedir. Ölçülen büyüklüklerin karşılaştırılması için o büyüklüğün cinsinden olan seçilen değişmez ise birim olarak isimlendirilmektedir.

Birimler karışıklıkların önlenmesi amacı ve Uluslararası birliğin sağlanması için standart olarak belirlenmektedir. Bu nedenle fizikte SI birim sistemi kullanılır.
Fizikte büyüklükler iki şekilde ölçülmektedir;

• Ölçülebilir olmalarına göre
• Yönlü olup olmamalarına göre

Ölçülebilir olmalarına göre de ikiye ayrılmaktadır. Bunlar;

• Temel büyüklükler
• Türetilmiş büyüklükler

Temel büyüklük; kendi başına kullanıldığı zaman bir anlam ifade eden veya ölçülmesi için kendi dışında bir büyüklüğün kullanılmasına gerek olmayan büyüklüklere verilen genel isimdir. Türetilmiş olan büyüklükler ise en az iki temel büyüklük ile ifade edilen büyülüklerin genel ismidir.

Fizikte 7 tane temel büyüklük bulunmaktadır. Bunlar; Kütle (m), uzunluk (l), zaman (t), sıcaklık (T), akım şiddeti (i), ışık şiddeti (ı), madde miktarı (n) şeklinde ifade edilebilir. Bu temel büyüklüklerin birimleri sırası ile kilogram, metre, saniye, kelvin, amper, candela, mol şeklindedir. Sıcaklık birimi genelde santigrat olarak düşünülmektedir. Ancak kelvindir ve buna dikkat edilmesi gerekmektedir.

Temel büyüklük ölçen aletler nelerdir

Kütle eşit kollu terazi ile, uzunluk metre ile, zaman kronometre ile, sıcaklık termometre ile, akım şiddeti ampermetre ile, ışık şiddeti ise fotometre ile ölçülmektedir. Madde miktarını ölçmek için bir ölçüm aleti bulunmamaktadır.

Temel büyüklükler vektörel veya skaler midir

Skaler ve vektörel büyüklükler fiziksel nicelikler bakımından ikiye ayrılırlar. Bu ayrım yön, büyüklük, doğrultu özelliklerine göre olmaktadır. Sayı ve birim kullanılarak ifade edilen büyüklüklere, skaler büyüklük denilmektedir. Vektörel büyüklük ise sayı ve birimin beraberinde yönün de belirtildiği büyüklüktür.

Skaler büyüklükler kütle, hacim, zaman, enerji, sıcaklık, sürat, basınç, ısıdır. Vektörel büyüklükler ise kuvvet, hız, ağırlık, konum, yer değiştirme, ivme, tork, elektrik alan ve manyetik alandır.