Tarihe yardımcı bilimler nelerdir ve inceleme alanları nelerdir

Tarih, geçmişte yaşanan olayların incelenmesini konu edinir. Tarih biliminin konusu insan faaliyetleri ve bu faaliyetlerin sonucudur. Sosyal bilimler arasında en geniş ve kapsamlı olanı tarih bilimidir. Bu nedenle birçok bilim dalı da tarihe yardımcı olur. Yani tarih biliminin faydalandığı pek çok bilim vardır.

Tarihe yardımcı bilim dalları Arkeoloji, Kimya, Coğrafya, Antropoloji, Kronoloji, Filoloji, Paleografi ve Sosyolojidir. Yazının icadından önceki dönemde ise tarih bilimine paleografi, epigrafi, nümizmatik ve heraldik bilimler hariç diğer bilim dalları yardımcı olmuştur.

Tarihe yardımcı bilim dallarının bazıları şunlardır:

Coğrafya: Yeryüzündeki coğrafi olayların insan faaliyetlerine etkisini ortaya koyar.
Arkeoloji: Su ve toprak altında kalmış eserleri tarih ve sanat açısından inceler. Özellikle yazılı belgelerin bulunmadığı ve yetersiz kaldığı dönemleri aydınlatır.

Kronoloji: Olayların zamanını belirler ve onları oluş sırasına göre sıralayarak tarihî olaylar arasında neden-sonuç ilişkisi kurmayı kolaylaştırır.
Diplomasi: Antlaşmalar, mektuplar, emirnameler, fermanlar, tapular ve fetihnameler gibi yazılı belgeleri inceler.
Heraldik: Armaları inceleyerek devletlerin özellikleri hakkında bilgiler verir.

Etnografya: Toplumların yaşayışlarını, hayat tarzlarını, örf ve âdetlerini inceler.
Antropoloji: İnsan ırklarının kökenlerini, özelliklerini ve yeryüzüne dağılışlarını inceleyerek aralarındaki kültürel gelişim farklılıklarını açıklamaya çalışır.
Nümizmatik: Eski madenî paraları inceler.

Paleografi: Eski yazıları ve alfabeleri çözer.
Filoloji: Dillerin zaman içinde geçirdiği değişimi, diller arasındaki akrabalık bağlarını ve etkileşimleri ortaya çıkarmaya çalışır.
Epigrafi: Tarihî yapılar, anıtlar ve mezar taşları üzerindeki yazıları inceler.
Kimya: Karbon 14 yöntemiyle tarihî nesnelerin yaşının hesaplanmasında tarihe yardımcı olur.