Sezai Karakoç’un Mona Rosa adlı şiirinden hareketle akrostiş terimini açıklayınız

Akrostiş’ ya da Türkçe söylemiyle ilkleme, bir şiirde dizelerin ilk harflerinin yukarıdan aşağıya doğru sıralandığında anlamlı bir sözcük meydana getirmesidir. Divan edebiyatında akrostişe muvaşşah ya da istihrac denir. Eski Yunan ve Latin dillerinde “akro-” ön eki “uç taraf” veya “sivri taraf” anlamına gelir.

Akrostiş, bir kelime ya da cümlenin, yazı ya da şairin adının ilk harflerini oluşturan bir dizi kelimenin baş harflerini içeren bir şiir veya yazı biçimidir. Bu biçim, bu kelimelerin sıralanmasıyla okuyucuya ya da dinleyiciye özel bir mesaj veya anlam ifade edebilir.

Sezai Karakoç'un "Mona Rosa" adlı şiirinde, akrostiş örneği olarak kullanılan bir bölüm bulunmaktadır. Şiirin bu bölümü, "MONA" kelimesini oluşturan M, O, N, A harflerini içerir ve bu harfler, alt alta sıralanarak "Mona Rosa" adını oluşturur. Şairin adını veya başka bir önemli ifadeyi akrostiş biçiminde kullanmak, eserin temel unsurlarından birini vurgulamak veya özel bir anlam katmak için tercih edilebilir.