Rusya’nın kutsal yerler sorunu ile yakından ilgilenmesinin sebepleri neler olabilir, belirtiniz

Soru : Kutsal Yerler Sorunu Kudüs, Osmanlı hâkimiyetine girdiği 16. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar tarihinin en çalkantısız dönemlerinden birini yaşadı. Bununla birlikte, 19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin düçar olduğu çöküş alametlerinin en belirgin yansımalarının görüldüğü coğrafya Kudüs’tü (…) Kudüs’ün dinî konumu, 19. yüzyılda yaşanan uluslararası çıkar çatışmalarında bahane olarak kullanılmaya oldukça müsaitti. Özellikle Protestan İngiltere ve Katolik Fransa ile Avusturya gibi Batı Avrupa güçlerinin karşısında kendine bir rol biçmeye çalışan Rusya’nın Ortodoksluğu bir güç devşirme aracı olarak kullanması Kudüs’ü uluslararası çatışmaların görünür alanı hâline getirmişti. Literatüre “Kutsal Yerler Sorunu” olarak giren ve Kudüs’teki kutsal mekânlar üzerindeki hak iddialarına dayanan bu problem asıl itibarıyla Çar I. Nikola ile III. Napolyon arasındaki politik çatışmanın bir formu olarak gelişiyordu. Bu süreçte Kudüs’teki kutsal mekânlar büyük devletlerin birbirlerini ölçüp tarttığı, kamuoylarını ajite ettikleri mekânlara dönüşmüştü. İbrahim Özcoşar, Osmanlı Kudüs’ünde Ecnebi Kilise Arazilerinin Vergiden Muafiyeti Meselesi, Beytülmakdis Araştırmaları Dergisi, C 18, S 2, s. 16-20 (Kısaltılmıştır.)
• Rusya’nın kutsal yerler sorunu ile yakından ilgilenmesinin sebepleri neler olabilir? Belirtiniz.

Ödev cevabı kısaca : Rusya'nın Kudüs'teki kutsal yerler sorunuyla yakından ilgilenmesinin sebepleri arasında dinî, stratejik ve uluslararası güç dengesi gibi faktörler bulunmaktadır. Rusya, Ortodoks Hristiyanlığın merkezi olarak gördüğü Kudüs'teki kutsal mekânların korunması ve yönetilmesini sağlama amacıyla bu konuya odaklanmış olabilir. Ayrıca, Kudüs'ün stratejik önemi ve Rusya'nın Orta Doğu'daki etki alanını genişletme çabaları da Rusya'nın bu konuya ilgisini artırabilir.

Rusya’nın kutsal yerler sorunuyla ilgilenmesinin başlıca nedenleri şunlar olabilir:

• Rusya, Ortodoks Hristiyanlığının merkezi olarak kabul ediyordu ve bu nedenle Kudüs’teki Ortodoks kutsal mekânlarının kontrolünü istiyordu.
• Rusya, uluslararası arenada prestij kazanma ve gücünü artırma amacıyla Kutsal Yerler Sorunu’nu bir araç olarak kullanmıştır.
• Diğer Batı Avrupa güçleriyle rekabet halinde olan Rusya, Kudüs’teki kutsal mekânlar üzerindeki hak iddialarını kullanarak kendi etki alanını genişletmek istemiş olabilir.