Ramazan ayı ve oruçla ilgili kavramlar

11 ayın sultanı olarak tanımlanan bu ayda İftar, Sahur, Niyet gibi birçok kavram vardır. Sadece bu aya özgü olan kavramları bilmek, dinimizi daha iyi öğrenmek açısından önemlidir. Oruç ile ilgili kavramlar ise Ramazan ayı ile sınırlı değildir. Muharrem, Şaban ve Recep Ayında da tutulan oruçlar vardır.

 Ramazan Ayı ve Oruçla İlgili Kavramlar

 1- Oruç:  İslam'ın beş şartından biridir. Oruç ibadeti buluğ çağına ermiş her Müslüman için farzdır. Müslümanlar sahurdan iftira kadar yeme içme gibi temel ihtiyaçlardan uzak durur. Müminler oruç tutarak Allah'ın insanlara verdiği nimetler için şükreder. Oruç, muhtaç durumda olan kişileri anlamamızı sağlar.

 2- Sahur: Sahur, sabah ezanından önceki saatlerdir. Müslümanlar, Ramazan Ayı boyunca sahura kalkarak yemek yer. Peygamberimiz Hz. Muhammed, bu vakitler yemek yediği için, sahura kalkmak sünnettir. Buhari'nin naklettiği bir hadiste peygamberimiz sahura kalkmamız gerektiğini ''sahurda bereket vardır'' sözüyle vurgulamıştır.

 3- İftar:  Müslümanların oruç açtığı vakte iftar denir. Akşam ezanı okunduktan sonra oruç açılır. Bazı şehirlerde akşam ezanından önce iftar topu atılır. Osmanlı zamanından bu yana devam eden gelenek birçok şehirde devam ettiriliyor.

 4- Niyet: İmsak başlamadan önce kişinin o gün için oruç tutmaya niyet etmesi gerekir. Niyetlendikten sonra oruç başladığı için artık bir şey yenip içilmemesi gerekir.

 5- İmsak:  İmsak kelimesinin sözlük anlamı kendini alıkoymak, bir şeye sımsıkı sarılmak ve kendini tutmaktır. Ramazan ayında ise oruca başlanan zamanı tanımlamak için kullanılır. İmsak başladıktan sonra bir şey yeyip içmek haramdır.

 6- Mahya:  Mahya da iftar topu gibi Osmanlı'dan bize kalan bir gelenektir. Camilerin iki minaresi arasında Ramazan ayının önemine dair ışıklı yazılar konur. Osmanlı döneminde yağ kandilleri ile yapılan aydınlatma günümüzde elektrikli ampullerle yapılıyor.

 7- Kaza Orucu:  Başta sağlık sorunları olmak üzere birçok nedenden dolayı kişinin tuttuğu oruç bozulabilir. Bozulan oruç için daha sonraki günlerde tutulan oruca ''kaza orucu'' adı verilir. Diğer adı kefaret orucudur. Ramazan Ayı içerisinde oruç tutmak farz olduğu için, kefaret orucu tutulmaz. Bile bile bozulan oruçların affedilmesi içinse 60 gün kaza orucu tutulması gerekir.

 8- Teravih Namazı:  Teravih namazı, sadece Ramazan ayında kılınan bir namazdır. Farz değildir. Hem erkekler hem kadınlar için sünnet olan teravih namazı 20 rekattır. Tek başına da kılınabilir. Ancak cemaate kılınması daha uygundur. Namaz, iki ya da dört rekatta bir ara verilerek kılınabilir.

 9- Kadir Gecesi:  Müslüman alemi için kutsal olan Kadir gecesi Ramazan Ayının 27. gecesine denk gelir. Kuran-ı Kerim'in, peygamberimize indirilmeye başlandığı gecedir. 

10- Mukabele: Kur’an-ı Kerim’i birinin okuyup diğerlerinin Mushaf ’a bakarak dinledikleri okuma biçimidir.

11- Hırka-i Şerif: Peygamber Efendimizin Veysel Karani’ye hediye ettiği krem rengindeki yünlü kumaştan dokuna hırkaya Hırka-i Şerif denir.

12- Diş Kirası: Ramazan’da iftara davet edilen misafire siz bizim sevaba girmemize vesile oldunuz diye verilen hediyeye denir.

13- Tekne Orucu: Küçük çocukların Ramazan ayının manevi havasından istifade etmeleri ve oruca alışmaları için öğle yemeği yiyerek tuttukları oruca denir.