Peygamberimiz Medine’ye hicretten sonra İslam’ı yaymak için ne gibi çalışmalar yapmıştır

Medîne’den Mekke'ye gelen bir grup insan Müslüman oldu ve bunlar Medîne’de İslâm’ı anlatmaya başladılar. Peygamber Efendimiz’den de muallim istediler. Mus‘ab bin Umeyr ile Abdullah bin Ümm-i Mektûm (r.a.) bu işle vazifelendirildi. Onların gayretleri neticesinde kısa sürede Medîne’de İslâm’ın girmediği bir ev kalmadı. Sonunda Müslümanlar, Resûlullah Efendimiz’i Medîne’ye davet ederek O’nu muhafaza edeceklerine söz verdiler.

Berâ bin Âzib (r.a.) şöyle anlatır:

“Peygamber Efendimiz’in ashâbından bize (Medîne’ye) ilk hicret edenler Mus‘ab bin Umeyr ile İbnü Ümm-i Mektûm (r.a.) idi. Bunlar geldiler ve bize Kur’ân okutmaya başladılar. Sonra Ammâr bin Yâsir, Bilâl ve Sa‘d bin Ebî Vakkâs (r.a.) geldiler. Daha sonra yirmi kişi ile birlikte Hz. Ömer geldi. Bunlardan sonra Peygamber Efendimiz geldi. Medîne ahâlîsinin, Peygamber Efendimiz’in gelişine sevindikleri kadar hiçbir şeye sevindiklerini görmedim. Hattâ genç kızları ve çocukları gördüm:

«–İşte bu Resûlullah’tır, bizim şehrimize geldi!» diye seviniyorlardı.

Resûlullah geldiğinde ben “سَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ الْاَعْلٰى” sûresini ve onun gibi birkaç sûreyi daha ezberlemiştim.” (Buhârî, Tefsîr, 87/1)

• Medine’de ilk kez divan teşkilatı kurulmuştur.
• Adli teşkilatlar oluşturuldu ve vilayetlere kadılar atandı.
• Fethedilen yerler yönetim birimlerine ayrıldı ve böylece büyük şehirler oluşmaya başladı.
• Irak, Mısır, Suriye, Cünd gibi yerlerde ordugah şehirleri kurulmuştur.
• Hicri takvim kullanılmaya başlandı.
• Ekonomik alanda yenilikler yapıldı.
• Askeri amaçlı olarak ikta sistemi uygulanmaya başlamıştır.
• Irak Müslümanların eline geçmiştir ve böylece İran yolu açılmıştır.
• Müslümanlar Basra ve Küfe’de askeri üsler kurdular ve güçleri arttırdılar.
• Seçimlerle halifeler görev başına getirilmiştir.
• Bu dönemde Arap milliyetçiliği kendini göstermemiştir.
• Türklerle siyasi ilişkiler bu dönemlerde kurulmaya başlanmıştır.
• Bu dönemde İslam devleti Medine bölgesinin siyasi anlamda en güçlü devlet haline gelmiştir.
• Bu dönemde sistemli bir devlet sistemi düzenlenmiştir.