Ne kadar paraya ne kadar zekât vermek gerekir?

Soru: Ben küçük çapta ticarete başlamış yeni bir esnafım. Bana zekat düşer mi düşmez mi bilemiyorum. Zekat düşerse ne kadar paraya ne kadar zekat vereceğimi de kestiremiyorum. Bu konuda bilgi verebilir misiniz?

Cevap: Zekat, fazla parası olanın üzerine farz olan bir mali ibadettir. Öyle ise önce zekat verecek kadar fazla paraya sahip olup olmadığınızı tespit edeceksiniz. Bu tespitin de en alt sınırını şöyle inceleyeceksiniz:

-Aile olarak temel ihtiyaçlarınızı karşıladıktan sonra geride bir senedir bekleyen (80) gram altının karşılığı sayılan sekiz bin lira kadar bir paranız var mı? Bir senedir bekleyen bu kadar bir paranız varsa, zekat vermesi gereken zenginlerden sayılırsınız. Yalnız bu para, bazen evde bekleyebilir, bazen bir finans kurumunda, ya da dükkanda sermaye, vitrinde mal olarak da bulunabilir.. her nerede olursa olsun zekatı verilmesi gereken paralardır bunlar. Diyelim ki, kasada şu kadar para var. Vitrindeki malın tutarı da şu kadar. Şu kadar da müşteride alacağınız var, şu kadar da borcunuz mevcut. Bunların hepsini de topladıktan sonra meydana gelen yekundan borcunuzu çıkaracaksınız, kalan miktar en azından sekiz bin lirayı buluyor, ya da geçiyorsa zekat zengini sayılırsınız. Bu paranın her bin lirasına (25) lira zekat takdir edip yoksulun hakkını hemen vermeniz gerekecektir.

Kısacası: Zenginlik sınırı (80) gramı geçen altınla, bunun tutarı olan sekiz bin liradan başlamaktadır. İhtiyaç fazlası sekiz bin lirası bulunan kimse, zekat verme mutluluğunu yaşayacak imkana sahip olduğunu düşünmelidir..

Soru: Müşteri üzerindeki alacağımın da zekatını verecek miyim?

Cevap: Alacağınızı sağlam alacak, ödenmesinde şüphe olan zayıf alacak diye ikiye ayırabilirsiniz. Sağlam alacağın zekatını hemen vermeniz gerekir, şüpheli alacağın zekatını da alınca verirsiniz..

Soru : Zekat ihtiyaç fazlası paraya lazım gelir, sözünden neyi anlamak gerekir? Aldığımız maaşımıza, cebimizde harcayacağımız harçlığımıza da zekat vermek gerekir mi?.

Cevap: Cebinizde ihtiyaçlarınızı karşılamak üzere hazır bulundurduğunuz harçlığınıza, maaşınıza, borcunuzu ödemek için beklettiğiniz paranıza zekat vermek gerekmez. Çünkü bunlar bir senedir boşta bekleyen ihtiyaç fazlası para değildir. Tam aksine her ay, hatta her an harcayabileceğiniz ihtiyaç paralarıdır.

Soru : Oturduğum evim, kirada dükkanım, bindiğim arabam var. Bunlara zekat vermem gerekir mi?

Cevap: Oturduğunuz eve, kullandığınız arabaya, kirada olan mülke zekat vermek gerekmez. Ancak varsa bunların getirdiği paraya zekat vermek gerekir. Bunlar sahibini sadece fitre zengini yapmış olur o kadar.

Soru: Öğrencilere verdiğimiz burslar zekat yerine geçer mi?

Cevap: Elbette.. Yoksul öğrenciye verilen burs, ülkemiz için iyi bir eğitim alıp hayırlı bir nesil yetişmesine hizmet eden önemli bir destektir. Bu itibarla, okuyacak öğrenciye verilen burs adındaki zekatlar tam yerine verilen yardımlardır. Hatta Osmanlı'da okuyana, okutana muhtaç olup olmadıkları sorulmadan zekat verilir, okuyan öğrenci, yahut da okutan hoca olmasını, yardım edilmesi için yeterli gören alimler bulunurdu..

Soru: Oturacak ev, binecek araba almayı düşünüyorum. Yahut da hacca gitmek istiyorum. Bunlar için ayırdığım paraya da zekat vermem gerekir mi? Bunlar borçtan sayılmaz mı?

Cevap: Sadece bunlara niyet emekle borçlanma kesinleşmiş olmaz. Bekleyen bu paraya da zekat gerekir. Ancak anlaşma yapılmış da borçlanma kesinleşmişse, kesinleşen borca zekat gerekmez.

Soru: Zekat ve fitre verirken açıkça söylemek gerekli mi?

Cevap: Zekat ve fitreyi verirken açıkça söylemek gerekmez. Verenin niyetini Rabb'imizin bilmesi yeterlidir, alanın bilmesine gerek yoktur. Ancak eskiden yaptığı yardımları hatırlayarak onları sonradan zekata saymak geçerli olmaz. Verirken zekat niyetiyle vermiş olmak gereklidir.