Müminler israftan ve cimrilikten sakınırlar

Müminler, birey ve toplumun mutluluğunu zedeleyen israftan ve cimrilikten kaçınmalıdır. Çünkü bu iki davranış önemli birer ahlaki zafiyettir. Yüce Allah bu iki konuda bizi şöyle uyarmaktadır: “Onlar, harcadıklarında ne israf ne de cimrilik edenlerdir. Onların harcamaları, bu ikisi arası dengeli bir harcamadır. (Furkan suresi, 67. ayet)

İsraf; saçıp savurma, harcamalarda orta yoldan sapma, ölçüyü aşma, aşırılık yapma, sözünü, gücünü, zamanını, malını ve mülkünü gayri meşru yerlere harcama, yerli yerinde kullanmama, ölçülü hareket etmemedir. Yüce Allah israf edenleri sevmediğini bir ayette şöyle belirtmiştir: “… Yiyin için fakat israf etmeyin. Çünkü O, israf edenleri sevmez.” (A’râf suresi, 31. ayet)

Yüce Allah Kur’an-ı Kerim’de sık sık “Aşırı gitmeyin.”, “Haddi aşmayın.”, “Allah (c.c.) aşırı gidenleri sevmez.” şeklinde ifade ederek insanları uyarmıştır. İsraf da bir çeşit aşırılıktır, haddi aşmaktır. Bu yüzden hoş karşılanmamış ve dinimizde haram sayılmıştır. Dinimizde “hak” kavramı önemlidir yani her şeyin hakkıyla (gerektiği biçimde) yapılması gerekir. Ne az ne de aşırı; her şey kararınca yapılmalı ve söylenilmelidir. Yeterince yenilmeli, içilmeli ve çalışılmalıdır. Uyku da yeterli miktarda uyunmalıdır. Yüce Rabb’imiz hak ve israf kavramlarının ölçülerini bir ayette şöyle belirtmiştir: “Akrabaya, yoksula ve yolda kalmış yolcuya haklarını ver fakat saçıp savurma. Çünkü saçıp savuranlar şeytanların kardeşleridir. Şeytan ise Rabb’ine karşı çok nankördür.” (İsrâ suresi, 26-27. ayetler)

Cimrilik; eldeki maddi ve manevi imkânları kullanmaktan aşırı derecede kaçınmak, her türlü sıkıntıya katlanarak mal biriktirip ve harcanması gereken yerde harcamamaktır. Cimrilik dinimizde kötü kabul edilen ve yerilen davranışlardandır.

Bu durum bir ayette şöyle bildirilmiştir: “Allah’ın kendilerine lütfundan verdiği nimetlerde cimrilik edenler, bunun, kendileri için hayırlı olduğunu sanmasınlar. Hayır! O kendileri için bir şerdir. Cimrilik ettikleri şey kıyamet gününde boyunlarına dolanacaktır. Göklerin ve yerin mirası Allah’ındır. Allah, yaptıklarınızdan hakkıyla haberdardır.” (Âl-i İmrân suresi,18. ayet.) Başka bir ayette de şöyle buyrulmuştur: “Eli sıkı olma, büsbütün eli açık da olma. Sonra kınanır ve çaresiz kalırsın.” (İsrâ suresi, 29. ayet.) Peygamberimiz de (s.a.v.) bu konuda şöyle buyurmuştur: “Cimrilikten sakının çünkü cimrilik sizden evvel gelip geçenleri helak etmiş, onları kan dökmeye, haramı helal görmeye yönlendirmiştir…” (Müslim, Sahih, Birr, 56)