Koşul cümleleri konu anlatımı

Herhangi bir durum ya da olayın gerçekleşmesi için başka bir durumun yaşanması gerekir. Yani bu doğrultuda koşul-sonuç ilişkisi vardır. Şimdi bu ilişkinin nasıl yürüdüğünü ve nasıl gerçekleştiğine bakıp bunlar üzerinden cümleler kuracağız.

 Koşul cümleleri

 Bir olayın ya da durumun gerçekleşmesi için başka bir olayın ya da duruma bağlı olduğunu belirten cümleler koşul sonuç cümleleridir. Yani herhangi bir olay veya durum yaşanacak ise bunun için mutlaka başka bir durumun da işin içinde olması gerekmektedir. Bu durum birinci cümle ve ikinci cümle olmak üzere iki farklı şekilde ele alınır.

 Türkçede koşul anlamı elde edebilmek için cümle içerisinde, ‘se’ şart eki kullanılır. Bu şart ekinin dışında aynı zamanda, ‘ise, -ince, -dikçe ya da mi, ama ve üzere ile yeter ki’’ gibi Koşul anlamı ifade eden ekler de kullanılabilmektedir. Böylece bir cümle içerisinde koşul belirtilir ve bu kuşu neticesinde herhangi bir sonuç ortaya çıkar.

 Şimdi bu konuda bazı örnekler yapalım ve örnekler üzerinden koşul cümleleri nasıl kurulur öğrenelim.

 Örnekler:

Ödevini yaparsan arkadaşlarınla oyun oynayabilirsin.

Gördüğümüz gibi burada kişinin arkadaşlarıyla oyun oynayabilmesi için, öncelikle ödevi yapması şartı bulunmaktadır. Yani oyun oynaması adına mutlaka öncelikle ödev koşulunu tamamlaması gerekiyor.

 Dünyanın temiz kalmasını istiyorsan yere çöp atmamalısın.

 Aynı şekilde yine bu cümle içerisinde dünyanın temiz kalması isteniyor ise, öncelikle yere çöp atılmaması şartı bulunuyor. Yani dünyanın temiz kalmasının koşulu yere çöp atmamaktan geçmektedir.

 Arkadaşlarınla oyun oynayabilirsin ama dışarıda fazla kalmayacaksın.

 Bu defa bu koşul cümlesi içerisinde ‘ama’ ifadesini kullandık. Burada kişinin arkadaşlarıyla oyun oynayabilmesi için dışarıda fazla kalmama koşulu bulunuyor. Bu koşulu yerine getirirse arkadaşları ile beraber dışarıda oynayabilir.

Şimdi bu konuda arka arkaya bazı örnekler yapalım ve bu örnekleri siz kendiniz inceleyin.

Mahallemize Yağmur yağdıkça her yer toprak kokar.

Eğer yarın getireceksen kitabımı alabilirsin.

Babam eve gelsin ondan para alacağım.

İstediğin o bisikleti alacağım, yeter ki karnen iyi olsun.

Gördüğünüz gibi bu cümlelere sırası ile baktığımız zaman koşulları anlayabiliriz. Burada siyah ile çizdiğimiz kelimeler koşul cümleleri olarak öne çıkıyor. Cümle içerisinde bu koşullar yerine getirildiği zaman sonuç ortaya çıkabilmektedir.

Özellikle günlük yaşantımızda koşul cümlelerini çok fazla kullanırız. Bazı işlerimizi yapabilmemiz için bazı koşullar bulunur. Özellikle bu koşullar bizim için çok önemlidir. Çünkü bu koşullar hem okulda hem de evde geçerlidir. Şimdi okulla ilgili koşul cümleleri yapalım.

Erken kalkarsam derse geç kalmam.

Okul araç gereçleri düzgün şekilde yerleştirirsem onları kaybetmem.

Arkadaşlarımla iyi geçirirsem onlar ile güzel oyunlar oynayabilirim.

Gördüğümüz gibi yukarıda koşul cümleleri ile beraber sonuçları gördük. Şimdi de evimizle ilgili bazı koşul cümleleri yapalım.

Temizlik konusunda anneme yardım edersem ev çok daha kolay temizlenir.

Para biriktirdikçe aileme katkı sağlarım.

Bugün arkadaşlarımla dışarı çıkabilirim, yeter ki ödevlerimi zamanında yapayım.

Bu defa evdeki koşul cümlelerini kurduk ve ona bağlı olarak sonuçlarını gördük. Siz de bu şekilde koşul cümleleri kurabilir ve defterinize yazabilirsiniz. Aynı zamanda bu cümleleri tekrar ederseniz o zaman koşul cümleleri hakkındaki konuyu daha iyi anlayabilirsiniz. Ayrıca aileniz ve okulda arkadaşınız ile beraber koşul cümleleri yazabilirsiniz.