Kanatlanın Çocuklar Metni Cevapları

 Kanatlanın Çocuklar Metni Cevapları

Kanatlanın Çocuklar Metni Sayfa 91 Cevapları

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

1. Hangi bilgisayar oyunlarını oynuyorsunuz? Bu oyunların hangi ülkede yapıldığını, karakterlerini, amacını, bölümlerini vb. ni anlatınız.

 “Farmville” adlı oyunu oynuyorum. Bu oyun Amerika’da yapılmış. Karakter bir çiftçidir. Amacı, oyunda verilen bir çiftlik arazisinde tarım ve hayvancılık yaparak sanal para kazanıp çiftliği geliştirmektir. Oyun seviyelerden oluşur. Görevler tamamlandıkça seviye atlanır ve çiftlik için yeni bölümler ve ürünler açılır.

2. Bilgisayar oyunlarını oynarken ve oynadıktan sonra kendinizi nasıl hissediyorsunuz?

 Oynarken vaktin nasıl geçtiğini anlamıyorum. Eğleniyorum. Oynadıktan sonra sırtımın ve gözlerimin ağrıdığını hissediyorum.

3. Sizce bilgisayar oyunları çocuklar için yararlı mıdır, zararlı mıdır?

 Bilgisayar oyunlarının bazıları çocuklar için yararlı bazıları da zararlıdır. Oyuna göre zarar veya faydaları değişir.

Kanatlanın Çocuklar Metni Sayfa 92 Cevapları

1. ETKİNLİK

Okuduğunuz şiirde anlamını bilmediğiniz kelimeler varsa bunları kendi sözlüğünüze kaydediniz. Bu kelimelerin önce anlamlarını tahmin ediniz, sonra anlamlarını Türkçe sözlükten bularak sözlüğünüze yazınız. Bu kelimelerle cümleler kurunuz. Kurduğunuz cümleleri arkadaşlarınıza söyleyiniz. 

matlaşmak: Parlak olmayan, donuk duruma gelmek.

Cümlem: Arabanın parlak boyası toz ve kirden iyice matlaşmış.

2. ETKİNLİK

Okuduğunuz metinden hareketle aşağıdaki ifadeleri tamamlayınız.

• Bence “Kanatlanın Çocuklar” şiirinin ana duygusu:

Cevap: Teknolojinin gelişmesiyle çocukların yok olan hayallerinin geri gelmesi için duyulan istek.

• Ben olsaydım bu şiire şöyle bir başlık koyardım:

Cevap: BOĞULMASIN RÜYALAR

Kanatlanın Çocuklar Metni Sayfa 93 Cevapları

3. ETKİNLİK

Metinli ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Eskiye bir özlem olduğu, şiirin hangi bölümlerinden anlaşılmaktadır?

Cevap: Şiirin birinci ve ikinci kıtalarından anlaşılmaktadır.

2. “Kuş zamanlı saatler” ifadesiyle şair ne anlatmak istemiştir?

Cevap: Çocuklar için zamanın kuş gibi uçup giden yani nasıl geçtiği anlaşılamayan bir şey olduğunu anlatmak istemiş olabilir.

3. Çocuk oyunlarının değiştiği hangi ifadelerle anlatılmaktadır?

Cevap: “Ansızın, tuşları geldi medeniyetin, / Kuşlar gitti…” ifadelerinden anlaşılmaktadır.

4. Şiirde hangi kavramlar karşılaştırılıyor?

Cevap: Çocuk oyunları ile bilgisayar oyunları karşılaştırılıyor.

5. Şair “oyun” kavramını nasıl ele almıştır?

Cevap: Çocukların hayal dünyalarını güçlendiren bir kavram olarak ele almıştır.

6. Şair, çocuklarla ilgili umutlarını ve isteklerini şiirin hangi bölümlerinde ve nasıl ifade ediyor?

Cevap: Şiirin son bölümünde, çocukların hayal dünyalarının tekrar geri gelmesini ve çocukların eskisi gibi mutlu olmalarını dile getirerek ifade ediyor.

7. Şiirde benzetme yapılmış mıdır? Örnekler veriniz.

Cevap: Yapılmıştır. Bilgisayar ekranları köşeli dünyalara benzetilmiştir.

8. “Kanatlanın çocuklar!” ifadesinden ne anlıyorsunuz?

Cevap: Şairin, çocukların özgürce hayal kurmalarını istediğini anlıyorum.

4. ETKİNLİK

Günlük hayatınızda sıkça karşılaştığınız alt alan adı uzantılarıyla ilgili aşağıdaki tabloyu inceleyiniz.

a. Tabloda görüldüğü gibi üniversitelerde edu, devlet kurum ve kuruluşlarında ise genellikle gov uzantılı siteler kullanılır. Sizce bu kurum ve kuruluşlarda ne tür çalışmalar yapılır, ne tür hizmetler verilir?

Cevap: Üniversitelerde eğitim ve araştırma çalışmaları yapılır, eğitim verilir, yeni bilgiler elde etmek için araştırmalar yapılır. Devlet kurumları devlete hizmet etmek için çalışmalar yapar.

Kanatlanın Çocuklar Metni Sayfa 94 Cevapları

b. Tabloda verilen bilgilerden yola çıkarak aşağıdaki konularda hangi kaynakların diğerlerinden daha güvenilir olduğunu kutucukları işaretleyerek belirleyiniz.

Dijital oyunlar ve çocuklar üzerindeki etkileri --> http://www.abc.gov.tr
Askere alım işlemleri --> http://www.abc.mil.tr
Geleneksel çocuk oyunlarımız --> http://www.abc.com.tr
Kan bağışı kampanyası --> http://www.abc.org.tr

İşaretlediğiniz bilgi kaynaklarının bu konularda neden daha güvenilir olduğunu düşünüyorsunuz? Açıklayınız.

Cevap: Ticari olmayan, kar amacı gütmeyen bir organizasyona, üniversite ve devlete ait siteler, herhangi bir maddi çıkarları olmadığı için bilgiyi aktarma konusunda daha güvenilirdirler.

5. ETKİNLİK

a. Aşağıdaki dizelerde altı çizili ve renkli yazılmış kelimelere dikkat ediniz. Soruları cevaplayınız.

Köşeli dünyalara

İnternet ağında boğuldu rüyalar.

Masal çiçeklerinin

Kuşlar, yine kuruyor gökyüzü sofrasını

Minicik ellerde minicik tuşlar

Köşeli hayaller yerleşti.

• Altı çizili kelimeler hangi varlık, kavram ya da nesneleri karşılamaktadır?

Cevap: İsimleri karşılamaktadır.

Kanatlanın Çocuklar Metni Sayfa 95 Cevapları

• Altı çizili kelimeler olmazsa bu kelimelerin karşıladığı varlık, kavram ya da nesneleri nasıl ifade edebilir, nasıl tanır ya da nasıl birbirinden ayırt edebiliriz? Açıklayınız.

Cevap: İfade edemeyiz, tanıyamayız, birbirlerinden ayırt edemeyiz.

• Mavi renkli kelimeler hangi kelimelerin niteliklerini ve durumlarını belirtmektedir?

Cevap: İsimlerin niteliklerini ve durumlarını belirtmektedir.

• Mavi renkle kelimeler olmadan bu kelimelerin nitelediği ya da belirttiği kelimelerin özellikleri tam olarak anlaşılabilir mi? Niçin?

Cevap: Anlaşılamaz. Çünkü onların özelliklerini belirten bir kelime yoktur.

• Mavi renkli kelimeler tek başına kullanıldığında altı çizili kelimeler gibi varlık ve kavramları karşılar mı?

Cevap: Karşılar.

b. Etkinliğin a kısmındaki altı çizili kelimeler birer isimdir. İsimler(adlar); canlı varlıkları, nesneleri, kavramları, duyguları, düşünceleri vb. karşılayan, onları anmaya ve birbirinden ayırmaya yarayan kelimelerdir. İsimler Türkçenin temel ögelerindendir.

Türkçemizde isimler varlıklara verilişine göre özel isimler ve cins isimler olarak ikiye ayrılır. Tek bir kişiyi, varlığı ya da nesneyi karşılayan kelimeler özel isim; aynı türden varlıkların tümünü anlatan kelimeler de cins isimdir. Okuduğunuz şiirde geçen bulut, rüya, cüce, el, tuş, masal, zaman, kuş, çocuk gibi kelimeler cins isimdir. Okuduğunuz şiirde geçen İnternet kelimesi ise özel isimdir.

Siz de özel ve cins isimlere örnekler veriniz.

Özel isimler: Atatürk, Ankara, Ahmet…

Cins isimler: kalem, minare, bardak…

Özel ve cins isimlerin olmadığı cümleler kurulabilir mi? Niçin? Açıklayınız.

Cevap: Kurulabilir. İsim kullanmadan sadece fiil kullanarak cümle kurulabilir. Mesela; “Gidiyorum.” bu cümlede özel veya cins isim kullanılmamıştır ama sadece fiil kullanılarak cümle kurulabilmiştir.

İsimler varlıkların sayısına göre tekil isimler, çoğul isimler ve topluluk isimleri olarak üçe ayrılır. Tekil isimler, sadece bir varlığı, kavramı ya da nesneyi karşılayan ve çoğul ekini (-lar, -ler) almayan isimlerdir. Örneğin, okuduğunuz metinde geçen gece ve cüce kelimeleri tekil isimdir.

Çoğul isimler birden çok varlık, nesne ve kavramı karşılayan isimlerdir. Bu isimler “-lar, -ler” çoğul ekini alır. Kuşlar, çocuklar, saatler gibi kelimeler çoğul isimdir. Topluluk isimleri ise çoğul eki almadan birden çok varlığı, kavramı ya da nesneyi karşılayan isimlerdir. Aile, sürü, ordu gibi kelimeler topluluk ismidir.

Kanatlanın Çocuklar Metni Cevapları Sayfa 96

Siz de aşağıda istenenlere göre kutucuklara isimler yazınız.

Cevap: 

Okuduğunuz şiirde şair, tekil ve çoğul isimleri kullanmadan duygu ve düşüncelerini bize iletebilir miydi? Açıklayınız.

Cevap: İletebilirdi fakat doğru ve net olarak değil eksik olarak iletebilirdi.

İsimler, varlıkların oluşuna (niteliklerine) göre somut ve soyut isimler alarak da ikiye ayrılır. Bu ayırmada ölçü, varlıkların duyu organlarıyla algılanıp algılanamadıklarıdır. Duyu organlarından herhangi biriyle algılanabilen varlıklara verilen isimler somut isimlerdir. Duyu organlarının herhangi biriyle algılanamayan, var olduğu his ve düşünceyle bilinen kavramları karşılayan isimler ise soyut isimlerdir. Kardeş, insan, kuş, uçurtma, sakal, somut isimlere; kardeşlik, insanlık, öfke, anlayış, mutluluk ve soyut isimlere örnektir.

Siz de okuduğunuz metinden somut ve soyut isimlere örnekler bulunuz.

Somut isimler: tuş, gökyüzü, yıldız

Soyut isimler: uyku, hayal, masal

Somut ve soyut isimlerin olmadığı bir cümle kurabilir misiniz? Niçin?

Cevap: Kurabiliriz. İsim kullanmadan sadece fiil kullanarak cümle kurulabilir. Mesela; “Gidiyorum.” bu cümlede özel veya cins isim kullanılmamıştır ama sadece fiil kullanılarak cümle kurulabilmiştir.

c. Etkinliğin a kısmındaki mavi renkli kelimeler birer sıfattır. Sıfatlar, isimlerin niteliklerini, durumlarını, sayılarını ve ölçülerini belirten kelimelerdir. Bu nedenle de sıfatlar yardımcı ve tamamlayıcı ögedirler. Söz gelimi, “el” kelimesi genel anlamda bir cins isimdir. Ama bütün ellerin aynı olduğunu söyleyemeyiz. Önüne getirilen her sıfatla elin durumu, şekli ve niteliği değişir. Nitekim okuduğunuz metinde geçen “minicik” sıfatı “el”in nasıl olduğunu, boyutunu bize anlatmıştır. Aynı şekilde aşağıdaki örnekleri inceleyiniz.

• minicik tuşlar → Tuşların boyutunu, şeklini anlatmıştır.

• beyaz at → Atın rengini belirtmiştir.

• güzel çocuk → Çocuğun niteliğini belirtmiştir.

• bir tebessüm → Tebessümü sayı olarak değil, belli belirsiz belirtmiştir.

• her gece → Gecenin sayısını kesin olarak değil, yaklaşık olarak belirtmiştir.

• hangi masal → Masalın niteliğini ya da niceliğini soru yoluyla öğrenmeyi amaçlamıştır.

Kanatlanın Çocuklar Metni Cevapları Sayfa 97

• üç masal → Masalların sayısını kesin olarak belirtmiştir.
• bu uçurtma → Uçurtmayı işaret yoluyla belirtmiştir.

Siz de verilen cümlelerdeki altı çizili sıfatların, isimleri nasıl nitelediğini ya da belirttiğini noktalı yerlere yazınız.

a. Kırmızı kazağımı yardım kolisine ne zaman koydun?
1- Kazağın rengi belirtilmiştir. 2- Zamanın niteliği yada niceliğini soru yoluyla öğrenmeyi amaçlamıştır

b. Ablam tüm kitaplarını bu şirin köy okuluna bağışladı.
3- Kitapları sayı olarak değil belli belirsiz belirtmiştir. 4- Köyü işaret yoluyla belirtmiştir. 5- Köyün niteliği belirtimiştir.

c. Hangi insan fakirlere yardım etmeyi sevmez?
6- İnsanın niteliği yada niceliği soru yoluyla öğrenmeyi amaçlamıştır.

ç. O sözüne sadıktır, altı güne kadar mutlaka gelir.
7- Günlerin sayısını kesin olarak belirtmiştir.

d. Fedakâr doktorlarımız birkaç hastayı daha ameliyat ettiler.
8- Doktaorların niteliğini belirtmiştir. 9- Hastaları sayı olarak değil belli belirsiz belirtmiştir.

e. Kocaman gemi, üç hafta sonra, yıkılmış limana ulaştı.
10- Gemilerin niteliğini belitmiştir. 11- Haftanın sayısını kesin olarak belirtmiştir. 12- Limanın niteliğini belirtmiştir.

Sıfatlar, işlevleri ve anlamları bakımından iki gruba ayrılır: niteleme sıfatları, belirtme sıfatları. İsimleri çeşitli bakımlardan (renkleri, özellikleri, durumları vb.) niteleyen kelimeler niteleme sıfatlarıdır. İsimleri soru, sayı, gösterme ya da belirsizlik bakımından belirten kelimeler ise belirtme sıfatlarıdır. Buna göre yukarıdaki sıfatların numaralarını aşağıdaki kutucuklara yazınız.

Niteleme sıfatları: 1, 5, 8, 10, 12.

Belirtme sıfatları: 2, 3, 4, 6, 7, 9, 11

Kanatlanın Çocuklar Metni Sayfa 98 Cevapları

6. ETKİNLİK

Aşağıdaki cümlelerde yer alan isim ve sıfatları belirleyiniz. Bu isim ve sıfatların bulundukları cümlelerin (dolayısıyla metnin) anlamına nasıl bir katkı sağladığını açıklayınız.

(…)
Ne pahasına olursa olsun bitmeliydi bu. Onun için bekledi. Ve ses tekrar konuştu.
– Gözlerinizi yumun ve açın. Sen de genç ağaçkakan.
Her ikisi birden gözlerini yumdular ve açtılar. Baba, ağır bir ameliyattan sonra kendine gelen bir hasta gibi etrafına bakındı. Acaba başarmışlar mıydı?
Ah, evet, evet! Oğlu da yanında olduğu hâlde yuvalarındaydılar.
Oğlu, gözleri hâlâ yumuk olduğu hâlde karşısında dimdik duruyordu.
Ona sevgiyle baktı. Bu anın gerçekleşmesi için duyduğu arzu öylesine şiddetliydi ki rüya içinde başka bir rüyada gözlerini açtığını fark etmedi bile.
Her şey gerçekmiş gibi duruyordu şimdi.
Baba ağaçkakan, farkına varmadı ama yine de bir an kuşkulanır gibi oldu:
– Bir oyun olmasın sakın. Rüya hâlâ devam ediyor olmasın.
Yüzlerini oğuşturdu, gözlerini sıkı sıkı yumarak açtı.
Yo yo gerçekti. İşte oğlu hâlâ karşısındaydı. Hem de neredeyse çocukluktan kurtulmuş olarak.
Ama ne de olsa bir çocuk bu. Eğitilmesi gerek.
Ona bütün bildiklerini bir anda öğretebilmek için büyük bir istek duydu. Heyecan içindeydi.
(…)

Cahit Zarifoğlu
Ağaçkakanlar

Metindeki İsimler:

• paha
• ses
• göz
• ağaçkakn
• baba
• ameliyat
• hasta
• oğul
• yuva
• sevgi
• arzu
• rüya
• gerçek
• kuşku
• oyun
• yüz
• gerçek
• çocukluk
• çocuk
• istek
• heyecan

Metindeki Sıfatlar:

• bu
• genç
• ağır
• bir
• yumuk
• bir

İsim ve Sıfatların Metnin Anlamına Olan Katkısı

İsimler olmadan metin anlatılamaz. Sıfatlar metinde kullanılan isimleri şekil,renk,durum,sayı bakımından betimlendirir. Böylece isimler genel durumuyla gözümüzde canlanır. Metnin anlamı daha açık hale gelir.

Kanatlanın Çocuklar Metni Sayfa 99 Cevapları

7. ETKİNLİK

“Bilgisayar oyunları ruh ve beden sağlığımızı nasıl etkiler?” sorusundan hareketle görüşlerinizi, yaptığınız araştırmada elde ettiğiniz bilgilerden yararlanarak açıklayınız. Konuşmanız sırasında aşağıdaki kelimelerin Türkçelerini kullanmaya özen gösteriniz.

Konuşmalarınızda bir önceki arkadaşınızın söylediklerinden hareketle konuya farklı bir bakış açısı getirmeye çalışınız.

Bazen bilgisayar oyunlarını küçük yaşta oynayan kimselerin bundan çok etkilendiğini düşünürüz. Hatta bazen kendini bir oyun karakteri sanan çocukların haberlerini okuruz. Çocuklar o kadar çok o karakterle zaman geçirirler ki artık kendilerini onun gibi sanmaya başlarlar. Bunda takma adların da etkisi vardır. Bir oyunda kullandığımız takma ad bizim kimliğimiz haline gelir. Bu yüzden oyun oynadığımız süreçte kendimizi başka biri gibi hissederiz. Bu durumda doğru olan insanın kimliğini kazandıktan sonra böyle oyunlarla ilgilenmesi olacaktır.

Zaman zaman bilgisayar oyunlarına felaket gibi bakılsa da tıpkı filmler, diziler gibi eğlence araçlarıdır. Yeryüzündeki her şey gibi fazla ve yanlış kullanımı zararlıdır. Bilgisayar oyunlarının zararlarından korunmak için en başta ebeveynlerin çocuklarının oynadıkları oyunları ve oynadıkları saatleri denetlemeleri gerekmektedir. Ayrıca insanların her türlü teknoloji konusunda bilinçlendirilmesi oldukça önemlidir. İnsanların dünyayı oyunlardan ibaret görmemeleri için yasaklar koymak yerine bilgi vermek doğru olacaktır.

8. ETKİNLİK

Aşağıda bir hikâyenin başı ve sonu verilmiştir. Verilenlerden yola çıkarak hikâyenin düğüm bölümünde neler yaşanmış olabileceğini tahmin ediniz. Hikâyenin düğüm bölümünü noktalı yerlere yazınız.

SEL SULARINDA

(…)
Sanıyorum yedi sekiz yaşlarındaydım. O yılın kışı, çok sert geçmişti. Hem çok yağmur yağmış hem yağan kar uzun süre kalkmamıştı. Her yer buz tutmuştu.

Bu kışın ilkbaharında, hangi aydı pek anımsamıyorum, bir gün derenin hışıldadığını duyduk. Bir gün önce çok yağmur yağmıştı.

– Dere taşar, çay coşar artık, diyordu herkes.

Gerçekten öyle oldu. İkindi vaktine doğru, azgın bir sel başladı. Tepelerden hışıldayarak gelen su, iki yandaki setlere vurarak daha büyük ses çıkarıyor, önüne ne gelirse alıp gidiyordu.

Kentimizde bir gelenek vardır. Sel geldiği zaman, herkes kıyılara toplanır, azgın suyu seyreder. O gün de öyle olmuştu. Yağmur ara verince kadınlı erkekli gruplar toplanmış, çağlayarak gelen sesi korkuyla izlemişlerdi. Biz yaramaz çocuklar, kalabalığın arasında durmuyor, bir yandan selin toprak renkli suyunu izlerken bir yandan da oyunlarımızı sürdürüyorduk.

Kanatlanın Çocuklar Metni Sayfa 100 Cevapları

Hep birlikte evimize gittik.

Ondan sonraki günlerde ne okula gidebildim ne de sokağa çıkabildim. Hem öksürüyor hem de sık sık titreyerek ateşler içinde kalıyordum. Babam, iki kez daha doktoru eve getirdi. Her yerimin ıslanması, hatta sularda on metre kadar sürüklenmem ciğerlerimi üşütmüştü.

Tam bir ay yattım.

Bir ay evde yattıktan sonra, dışarıya çıktığım zaman Vehbi’yle kumluğa gittik. Orada hiç kimse yoktu. Benim durumum, arkadaşlarıma ders olmuştu herhâlde.

Altları suların akışıyla oyulmuş kum balkonlarının üstünde tepinmek, kopan kum parçalarıyla kayıp gitmek, gerçekten çok güzeldi.

İbrahim Zeki Burdurlu
Anılardan Öyküler 1

Cevap: 

Oynarken birden ayağım kaydı. Ben ne olduğunu anlamadan azgın suların içinde buluverdim kendimi. Suyun şiddeti ile bir girip bir çıkıyordum suların arasında. Sular beni hızlıca sürüklüyordu. Oradan biri beni görmüş olacak “Çocuk suya düştü!” diye bağırdı. Babam hemen nehrin aşağısına doğru fırladı. Nehrin üzerine doğru uzana bir dal parçasının üzerine çıkıp aşağı doğru sarktı. Ben babamı görünce var gücümle ellerimi yukarı kaldırdım. Tam ben dalın altından geçerken babam beni kollarımdan tutup yukarı çekti. Daldan indi. Beni hemen soydu, paltosuna sardı. Çok su yutmuştum, sürekli öksürüyordum.

GELECEK DERSE HAZIRLIK

• TV’den, Genel Ağ’dan oyuncak reklamları izleyiniz.

• En sevdiğiniz oyuncağı sınıfa getiriniz.

• Büyüklerinize çocukken hangi oyuncaklarla oynadıklarını, oyuncakları nasıl temin ettiklerini sorunuz ve büyüklerinizin cevaplarını not ediniz.

Babama oyuncaklarının neler olduğunu ve nerelerden temin ettiğini sordum ve onunla sohbet ettik. Sapan, topaç ve ahşap oyuncaklarının olduğunu söyledi. Bunları daha önce bakkallar satıyormuş ve oradan temin etmiş.

Oyuncak dinleme metni cevaplarına ulaşmak için tıklayınız