İlk Türk İslam Devletlerinde Bulunan Divanlar hangileridir

Karahanlılar

Divan-ı Âli Başkanı vezir olan bu divanda devlet ile ilgili meseleler görüşülüp karara bağlanırdı.
Divan-ı Tuğra (İnşa) Devletin iç ve dış yazışmalarıyla ilgilenen bu divanın başındaki görevliye Tuğraî denilirdi.
Divan-ı İstifa Mali işlerden sorumluydu. Bu divanın başında agıcı bulunurdu.
Divan-ı İşraf Devletin mali ve idari işlerini denetleyen bu görevliye müşrif denilirdi.
Divan-ı Arz Ordunun genel işlerini yürütürdü. Bu divanın başındaki görevliye arız denilirdi.

Gazneliler

Divan-ı Vezaret Vezirin başkanlığındaki bu divan, genel idari işlere ve mali işlere bakardı.
Divan-ı Risalet İç ve dış yazışmaları yöneten divandır. Bu divanın başındaki kişiye sahibi divan-ı risalet adı verilirdi.
Divan-ı İstifa Devletin mali işlerine bakan bu divanın başında müstevfi vardı.
Divan-ı İşraf Devletin gizli haber alma dairesi gibi çalışmakla birlikte, devletin mali ve idari işlerini denetlerdi. Bu divanın başkanına müşrif denilirdi.
Divan-ı Arz Bu divan, askerlik işlerini yürütürdü. Başkanı emir-i arız dı.

Büyük Selçuklular

Divan-ı Âla (Büyük Divan) Devlet meselelerinin görüşüldüğü bu divanın başkanı vezirdi.
Divan-ı Tuğra (İnşa) Devletler ve eyaletlerle ilgili yazışmaları yöneten bu divanın başındaki görevliye münşi veya tuğraî denilirdi. Bunlar Arapça ve Farsça’yı çok iyi bilen bilgin kişilerdi.
Divan-ı İstifa Devlet hazinesinin gelir ve giderlerini takip eden divandı. Başında müstevfi bulunurdu.
Divan-ı İşraf Devletin mali ve idari işlerini teftiş ederdi. Bu divanın başındaki görevliye müşrif denilirdi.
Divan-ı Arz (Ceyş) Askerlikle ilgili bütün işlerle ilgilenen bu divanın başındaki görevliye arız denilirdi.