İdgam-ı Mütekaribeyn nedir

Mütekaribeyn sözlükte “birbirine yakın iki şey” anlamına gelir. Mahreçleri ve sıfatları birbirine yakın olan harflerin birbirine katılarak okunmasına idgam-ı mütekaribeyn denir.

İdgâm-i mütekâribeyn ne zaman olur

Mahrecinde veya sıfatında birbirine yakınlık olan harflerden birincisi sâkin, ikincisi harekeli olarak yan yana geldiği zaman (tecvîd hükmü) idğâm-i mütekâribeyn olur.

Bu harfler iki grupta toplanır:

1- ق ك
2- ل ر

İdgam her bir grubun kendi içinde gerçekleşir. Sakin olan birinci harf, harekeli olan ikinci harfe katılarak şeddeli okunur.
"Kaf" ( ق) ve "kef" ( ك) harf grubuyla ilgili Kur'an'ı Kerim'de tek örnek Mürselât suresinin 20. ayetinde geçen الََمْ نخَْلقُْكُمْ kelimesidir.

Örnek: بَلْ رَفَعَهُ الّٰلُ
Bu örnekte:
• Birinci kelimenin sonunda cezimli lam ( لْ ) harfi vardır.
• İkinci kelimenin başında da harekeli ra ( رَ ) harfi gelmiştir.
• Bu durumda mahreçlerinde ve sıfatlarında yakınlığı olan harf gruplarından lam harfinden sonra ra harfi geldiği için idgam-ı mütekaribeyn olur.
• Cezimli lam ( لْ ) harfi, ra ( رَ ) harfine katılarak ( بَرَّفَعَهُ الّٰلُ ) şeklinde şeddeli okunur. Lam harfi okunmaz.

Lam ve ra harfleri arasında idgam yapabilmek için lam harfinin önce gelmesi gerekir.
رَبَّنَا اغْفِرْ ل۪ي ve وَاسْتَغْفِرْ لِذَنْبِكَ örneklerinde olduğu gibi, ra ( ر ) harfi önce gelirse idgam yapılmaz.