Hormonların çalışmasında geri bildirim mekanizmaları

Endokrin bezlerinin çalışması ve hormonların etkileri geri bildirimli olarak denetlenir. Böylece homeostasi sağlanabilir. Birey, geri bildirim mekanizması olmasaydı homeostasi sağlanamayacağından yaşamını yitirebilirdi. Geri bildirim mekanizması pozitif geri bildirim ve negatif geri bildirim olarak üzere iki çeşittir. Pozitif geri bildirimde hormon salgısı artırılırken negatif geri bildirimde hormon salgısı baskılanır. Her iki geri bildirimin birlikte çalıştığı ya da sadece birisinin devrede olduğu mekanizmalar vardır.

Örneğin hipotalamus, GnRH (Gonadotropin Düzenleyici Hormon) salgılar (1).Bu hormon, hipofizden az miktarda LH ve FSH salgılanmasını uyarır (2). FSH, LH ile folikül büyümesini uyarır. Büyüyen folikül hücreleri östrojen salgılamaya başlar. (3). Düşük miktarda östrojen hipofiz hormonlarının salgılanmasını önler (4). Böylece FSH ve LH düzeyi düşük tutulur. Bu mekanizma negatif geri bildirime örnektir. Büyüyen folikülün östrojen salgısının hızlanması FSH ve LH salgısını da belirgin bir şekilde artırır. Büyüyen folikülden östrojen salınımı artar. Buna bağlı olarak LH miktarındaki artış pozitif geri bildirime örnektir. Böylece folikül olgunlaşır ve ovulasyon gerçekleşir.

Hipotalamus, hipofiz ve tiroit bezleri arasında pozitif ve negatif geri bildirim sayesinde tiroksin hormonu salgısı kontrol edilir. Buna göre hipotalamustan TRH salgılanır. TRH hipofizden TSH salgılanmasını uyarır (1). TSH ise tiroit bezinden tiroksin hormonu salgılanmasını uyarır (2). Hem TRH hormonuna cevap olarak hipofizin TSH salgılaması hem de TSH hormonuna cevap olarak tiroit bezinin tiroksin salgılaması pozitif geri bildirimdir. Kanda tiroksin hormonun miktarındaki artış, hipofiz bezine ve hipotalamusa negatif geri bildirim yaparak (3 ve 4) TRH ve TSH salgılanmasını baskılar.