Haber nedir, haber metni nasıl yazılır

Bir olay ya da olgu üzerine edinilen bilgiye haber denir. Bu bilginin gazete, dergi gibi yayın organlarıyla ya da radyo, televizyon gibi iletişim araçlarıyla topluma sunulmak üzere hazırlanan metinlere haber metni denir.

 Haber, kaynağını yaşamdan alır ve özellikle çok hızlı değişimlerin olduğu günümüz dünyasında habersiz kalmak, adeta yaşamın dışında kalmak anlamına gelmektedir. Her olay ve olgu, haber değeri taşımaz. Haberi verilecek olayda ya da olguda ilgi çekicilik ve toplumun genelini ilgilendirme nitelikleri aranır. Bu niteliklere sahip olay ve olgular haber değeri taşır. Haberciler bunu “Köpeğin insanı ısırması haber değildir, insanın köpeği ısırması haberdir.” sözüyle basitçe ilkeleştirmişlerdir.

Haberin yazımı açısından günümüzde kullanılan en geçerli yöntem, 5N 1K kuralıdır. 5N 1K kuralı kim, ne, nasıl, neden, nerede, ne zaman sorularına göre haberin oluşturulması anlamına gelir. Bu nedenle gazeteci haberini yazarken bu 6 sorunun cevabına haber metninde yer vermeye çalışmalıdır. En çok da “Kim?” ve “Ne?” soruları önemlidir. Okuyucular; “Kim ne yaptı?”, “Kimin başına ne geldi?” ve “Ne oldu?” sorularının cevabını haberde görmek istemektedir. Bu nedenle öncelikle bu iki soru cevaplandırılmalı, ilk paragraftan itibaren okuyucuların merak duygusu giderilmelidir. “Ne zaman?”, “Nerede?” ve “Nasıl?” soruları da okuyucular açısından önemlidir. Bu sorular da haber metninin devamında cevaplandırılmalı, muhabir haber yazımında öncelikle bu unsurlara yer vermelidir. Aksi hâlde okuyucu, haberi okumayı yarıda bırakmakta, habere olan ilgisini kaybetmektedir.

Bazı habercilik terimleri şunlardır:
ajans: Haber toplama, yayma ve üyelerine dağıtma işiyle uğraşan kuruluş.
asparagas: Uydurma.
manşet: Gazetelerin ilk sayfasına iri puntolarla konulan başlık.
muhabir: Basın ve yayın organlarına haber toplayan, bildiren veya yazan kimse.
sansasyonel: Çarpıcı.
spot: Haber metninden daha büyük harfli puntolarla dizilen, başlıktan sonra yer alan haber ayrıntısı.
sürmanşet: Gazetelerin birinci sayfasındaki logonun üzerinde kullanılan başlık.
sütun: Gazete ve dergilerde yukarıdan aşağıya doğru ayrılmış dar bölüm.
tekzip: Yalanlama.
tiraj: Baskı sayısı.