Felsefenin bireysel ve toplumsal işlevleri

Günümüz toplumları “bilgi toplumları” olarak adlandırılmakta, gelişme en çok da eleştirel ve özgün-yaratıcı düşünceye bağlanmaktadır. Bilim ve felsefe “bilgi toplumu” olabilmenin, sanayi ve icatlara uyarlanabilme ve daha ötesi yenilik ve buluşlar yapabilen ileri bilim ve sanayi toplumları arasında yer alabilmenin şartlarını oluşturmaktadır.

Felsefenin başlıca bireysel işlevleri şunlardır:

• Olgu ve olayları akıl yoluyla çözümleyebilmesi
• Kendini tanıyabilmesi
• Farklı fikirlere açık olabilmesi
• Ön yargılardan uzak durabilmesi
• Yeni fikirler oluşturabilmesi
• Özgürce düşünebilmesi
• Çok yönlü bakış kazanabilmesi
• Bilinçli bir insan olunabilmesi
• İnsanların kendi hayatlarına yön verebilmesi
• İnsanın kendisini tanımasında etkilidir.
• Düşünmeyi, tartışmayı ve düşünceyi ifade etmeyi sağlar.
• Karşılaşılan sorunları çözmede bireye yardımcı olur.
• Felsefi düşüncenin yöntemleri bireyin hemen her konuda akıl yürütebilmesi için gerekli temelleri hazırlar.
• Bireyin olaylara farklı açılardan bakmasına yardımcı olur.
• Kişi, kurum ya da nesnelere karşı ön yargının oluşmasını önler.
• Bireyi alışkanlıklardan kurtararak özgürleştirir.
• Doğruyu, gerçeği, iyiyi ve güzeli anlamada bireye yol gösterici olur.
• Tartışmasız doğru kabul edilen düşünceleri eleştirerek özgür düşüncenin yolunu açar.

Felsefenin başlıca toplumsal işlevleri şunlardır:

• Ortak bir kültürün oluşması
• Farklı toplulukların bir arada yaşaması
• Toplumsal grupların birbiri hakkındaki ön yargılarının giderilmesi
• Bilgi toplumu olması
• İnsanların kendini özgürce ifade edebileceği bir toplum oluşturulması
• Bilimlerin gelişmesi
• Demokrasi bilinci kazanmış bir toplum olunması
• Toplumların geleceğinin planlanması
• Akla ve iradeye değer veren bir toplum olunması
• Toplumun sürekliliğini sağlayan ortak değerlerin oluşmasına katkı sağlar.
• Ön yargısız olmanın yolunu gösterdiğinden demokrasinin yaygınlaşmasında, insan haklarına saygının yerleşmesinde önemli katkılarda bulunur.
• Farklılıklara anlayış gösterilmesini sağlayarak toplumsal dayanışmayı sağlar.
• Bilgi toplumlarının gelişmesinde etkili olur.