Ergenekon Destanı Metni Cevapları (8. Sınıf)

Ergenekon Destanı Metni Cevapları

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ferman Yayınları Sayfa 104 Cevabı

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

Sizi çok etkileyen bir olayla ilgili yazı yazmak ister misiniz? Yazarsanız hangi türü tercih edersiniz? Neden?
Cevap: Elbette isterim. Özellikle bir anı yani hatıra türünde yazmak isterim. Çünkü anı türünde yazdıklarım bence bana ait ve gelecekte tekrar tekrar okuduğumda o anın büyüsünü bana yeniden yaşatabilir.

Metni özetleyerek okuma stratejisine uygun olarak okuyunuz. Bunun için metni türünün özelliklerine ve noktalama işaretlerine dikkat ederek sessiz okuyunuz. Sessiz okuma sırasında aşağıdaki soruları cevaplayınız.

• Metinde anlatılan olay nedir?
Cevap: Göktürklerin savaşta yenilmeleri, bir kaç ailenin dağlara kaçıp orada 400 yıl boyunca çoğalmalarını ve sonrasında yeniden eski topraklarına dönüp orada düşmanlarını yenerek eski toprakların almaları anlatılmaktadır.

• Metindeki karakterler kimlerdir?
Cevap: Tukuz ve Kayan aile başlarıdır, Börte Çene Göktürkleri eski yaşadıkları yere kavuşturandır, anlatıcı Dede Korkut’tur.

• Metinde anlatılan olay ne zaman, nerede geçmektedir?
Cevap: Olay Göktürkler zamanında Orta Asya’da dağların bozkırların içerisinde geçmektedir.

• Metnin serim, düğüm ve çözüm bölümünde neler anlatılmaktadır?
Cevap: Serim kısmında Savaşta yenilen Türkler Ergenekon adlı bir bölgeye yerleşerek burada 400 yıl kadar yaşamaları anlatılır. Düğüm kısmında Türklerin dağlara kaçmaları işlenir. Çözüm kısmında ise zamanla bulundukları yere sığmayan Türklerin çevrelerinde bulunan demir dağı eritmek zorunda kalıp sonrasında da eski topraklarını almaları işlenir.

1. ETKİNLİK

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ferman Yayınları Sayfa 108 Cevabı

Okuduğunuz metindeki anlamını bilmediğiniz kelime ya da kelime gruplarım aşağıya yazınız. Metindeki anlamım bilmediğiniz kelime ya da kelime gruplarının anlamını metnin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizin doğruluğunu TDK Güncel Türkçe Sözlük’ten kontrol ediniz. Anlamım öğrendiğiniz yeni kelime/kelime gruplarını sözlüğünüze yazınız. Öğrendiğiniz kelimeleri birer cümlede kullanınız.

Kelime/Kelime Grubu: demirci
Cümlem: Dedem usta bir demirci idi.

Kelime/Kelime Grubu: yığın
Cümlem: Bir yığın saman atmışlardı

Kelime/Kelime Grubu: öç alma
Cümlem: Ben öç alma hisleriyle davranmam.

Kelime/Kelime Grubu: evlat
Cümlem: Evlat demek can demektir.

Kelime/Kelime Grubu: hendek
Cümlem: Geçen gün komşumuz bahçede hendek kazdı.

Kelime/Kelime Grubu: odun
Cümlem: İki ton odun almıştık.

Kelime/Kelime Grubu: kömür
Cümlem: Kömür madeninde işçi olarak başlamıştı.

Kelime/Kelime Grubu: eritmek
Cümlem: Tereyağını azıcık eritmek gerekiyordu.

Kelime/Kelime Grubu: maden
Cümlem: Maden ocağı artık çalışmıyordu.

Kelime/Kelime Grubu: yurt
Cümlem: Bu güzel yurt bizimdi.

2. ETKİNLİK

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ferman Yayınları Sayfa 109 Cevabı

Aşağıdaki soruları okuduğunuz metne göre cevaplayınız.

1. Metinde birlik ve beraberliği sağlamak için yapılanlar nelerdir?
Cevap: Savaşta ve barışta birlik olmak gerekir. Onlar da savaş zamanı hendekleri beraber kazmışlar, yazın hayvanları beraber otlatmışlar, yeniden eski yurtlarına dönmek için de dağı beraber eritmişler, düşmanlara karşı beraber savaşıp beraber kazanmışlar.

2. Türkler savaşta neden yenilmiştir?
Cevap: Çünkü bütün kavimler onlardan öç almak için birlik olmuştu.

3. Savaştan kurtulan Türkler kimlerdir ve nasıl bir yere yerleşmişlerdir?
Cevap: Göktürklerden kalan iki baş Tukuz ve Kayandır, dağın arasında ancak bir atın veya devenin geçeceği sarp yollardan gidilen gizli bir yere ırmakları suyu ağacı hayvanı bol bir yere yerleşmişlerdir.

4. Ergenekon’dan çıktıktan sonra Börtü Çene ve Gök-Türkler neler yapmıştır?
Cevap: Börte Çene, bütün illere elçi gönderip Ergenekon’dan çıkıp geldiklerini bildirdi. (Bunu) Bazıları iyi gördüler, bazıları kötü gördüler. (Gök-Türkler eski düşmanlarıyla savaştılar. Yendiler. Böylece dört yüz yıl sonra kanlarının öcünü aldılar.)

5. Tanrı’nın gücü ile ateş kızdıktan sonra demir dağ eriyip akıverdi. Yüklü deve çıkacak kadar yol oldu. O günü, o ayı, o saati belleyip dışarı çıktılar. O günden beri Gök-Türklerde âdet olmuştur. O günü bayram sayarlar: Bir parça demiri ateşe salıp kızdırırlar. (Önce) Ham, bunu kıskaçla tutup örse koyar, çekiçle döver. Ondan sonra beyler (de öyle yapar. Bu günü mukaddes bilirler.)

Türklerin dağdan çıktıkları ve her gün bayram olarak kutlanan gün, hâlâ kutlanmaktadır. Yukarıdaki metinde söz edilen günün hangi gün olabileceğini tahmin edebilir misiniz? Tahminlerinizi sözlü olarak ifade ediniz.
Cevap: Bahsedilen günün Nevruz yani baharın başlangıcı kutlamalarının olduğu gün olduğunu düşünüyorum.

3. ETKİNLİK

Eba genel ağ adresinden “Ergenekon Destanı”nın sesli anlatımım dinleyiniz. Okuduğunuz metin ile dinlediğiniz metni kahramanlar, mekân, zaman ve olay yönünden karşılaştırınız. Tespit ettiğiniz benzer ve farklı yönleri aşağıya yazınız.

Benzer Yönleri: İkisinde de Göktürklerin başından geçen olay benzer şekilde anlatılmaktadır. İkisinde de kahramanlar aynıdır. Zaman ve mekan aynıdır.
Farklı Yönleri: Olayı işleyiş şekilleri, metnin dili, anlatıcının bakış açısı farklılık göstermektedir.

4. ETKİNLİK

Aşağıdaki soruları cevaplayarak okuduğunuz metnin türünü belirleyiniz.

1. Metinde bir toplumu ya da milleti derinden etkilemiş bir olay mı anlatılmaktadır?
Cevap: Evet. Çünkü bu olay neticesinde bir millet yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalmış, bağımsızlığı elinden alınmış sonrasında ise yüzyıllar sürecek yeniden toparlanma ve yurtlarını geri alma süreci anlatılmıştır.

2. Metinde abartılı, olağanüstü unsurlar bulunmakta mıdır?
Cevap: Dağın eritilmesi sahnesi abartılıdır. Çünkü dağı eritmek öyle kolay bir şey değildir.

5. ETKİNLİK

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ferman Yayınları Sayfa 110 Cevabı

Ders çalışmak için her gün kütüphaneye gider. → Amaç-sonuç
Düzenli çalıştığı için sınavda başarılı oldu. → Neden-sonuç
Durumu anladı ki ona kızdı. → Neden-sonuç
Temiz bir dünya istiyorsak yerlere çöp atmamalıyız. → Koşul

Yukarıdaki örneklerden yararlanarak okuduğunuz metinde amaç-sonuç, neden-sonuç ve koşul ilişkisi içeren cümleler bularak aşağıya yazınız.

amaç-sonuç: Bütün kavimler birleşerek” Gök-Türklerden öç almaya yürüdüler.
neden-sonuç: Gök-Türkleri görünce birden geri döndüler.
koşul-sonuç: Eğer ayağını yanlış bassa parça parça olurdu.

6. ETKİNLİK

O kadar yürüdük, bir adım bile ilerleyememişiz.
Yukarıdaki örnekten yararlanarak okuduğunuz metinde abartma sanatı içeren cümleleri tespit ederek aşağıya yazınız.
Cevap: “O da öyle bir yoldu ki bir deve, bir at bin güçlükle yürürdü; eğer ayağını yanlış bassa parça parça olurdu.”

7. ETKİNLİK

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ferman Yayınları Sayfa 111 Cevabı

a) Aşağıdaki cümleleri inceleyiniz. Cümlelerden yüklemi isim ya da isim soylu kelime olanların altına “isim cümlesi”, fiil olanların altına “fiil cümlesi” yazınız.

Türk illerinde Gök-Türk oku ötmiyen, Gök-Türk kolu yetmiyen, bir yer yoktu. isim cümlesi
Bir gün bütün iller Hanları ve beyleri av yerinde konuştular. fiil cümlesi
Padişahın Haşan adında cömert, iyi yürekli bir veziri vardır. isim cümlesi
Bizim için kocaman bir pasta yapmış. fiil cümlesi
Toplantının bu kadar uzamasına şaşırdım. fiil cümlesi
Şairin kullandığı kelimeler gerçekten çok farklıydı. isim cümlesi
Konuşurken beden dilimi etkili bir biçimde kullandım. fiil cümlesi
Türk milleti misafirperverdir. isim cümlesi

b) Okuduğunuz metinden isim ve fiil cümlelerine üçer örnek yazınız.

İsim Cümlesi: Kayan adlı bir küçük oğlu vardı. / Eğer, ile varalım desek; dört taraftaki illerin hepsi bize düşman.
Fiil Cümlesi: Böylece dört yüz yıl sonra kanlarının öcünü aldılar. / Düşmandan kaçıp gelen dört maldan (deve, at, öküz, koyun) çok buldular.

8. ETKİNLİK

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ferman Yayınları Sayfa 112 Cevabı

“Ergenekon Destanı” adlı metni okuduktan sonra anlamını öğrendiğiniz kelimeleri kullanarak metinde geçen kültürel unsurları anlatan bilgilendirici bir metin hazırlayınız. Hazırladığınız metinden yararlanarak sınıfınızda bu kültürel unsurlarla ilgili bir konuşma yapınız. Konuşmanız sırasında beden dilinizi etkili kullanmaya özen gösteriniz. Beden dilini etkili kullanmanın konuşmacının vermek istediği sözlü olmayan mesajları iletmeyi kolaylaştıracağım unutmayınız. Konuşmalarınızda kelimeleri anlamlarına uygun kullanmaya özen gösteriniz.

Ergenekon Destanı Hakkında Kültürel Unsurlarla İlgili Konuşma Metni

Değerli dinleyiciler, Türkler milli benliklerini, kültürlerini unutmamalıdır. Çünkü geçmişten bugüne bu kültürü, bu milleti oluşturması kolay olmamıştır. Türklerin geçmişlerini öğrenmeleri yazılı kültürlerini bilmeleri ile olur. Ergenekon Destanı da bu kaynaklardan biridir. Bu destan aslında Türklerin geçmişte yaşadıkları ve bağımsızlıklarını kaybettikleri, sonrasında yeniden yurtlarını nasıl kazandıklarını anlatan çok kıymetli bir kültürel mirastır. O nedenle okumak ve anlatmak gerekir.

9. ETKİNLİK

Destanlarla ilgili bir araştırma yapınız. Araştırma sırasında yararlandığınız bilgi kaynaklarının adı, yazan, basım yılı, basım yeri, yayınevini; genel ağ üzerinden yaptığınız araştırmalar için de genel ağ adresi, genel ağ adresine erişim tarihini aşağıya not ediniz. Araştırma sonucunda edindiğiniz bilgileri yazılı hâle getirmeden önce bir taslak hazırlayınız. Taslağınızda giriş, gelişme ve sonuç bölümlerine yer vermeniz gerektiğini unutmayınız. Hazırladığınız taslağa bağlı kalarak metninizi dosya kâğıdına yazınız. Metni hazırlarken yararlandığınız kaynaklan, metnin sonunda oluşturacağınız kaynakça bölümüne alfabetik sırayla yazınız. Metninizi gözden geçirirken metninizdeki varsa yazım, noktalama hatalarını ve anlatım bozukluklarını düzeltiniz. Yazdığınız metni sınıfta arkadaşlarınıza okuyunuz. Yazdığınız metni sınıf panosunda paylaşabilirsiniz.
Cevap: Destan, milletlerin hayatında büyük yankılar uyandırmış (savaş, göç, istilâ gibi) tarihî olayların (yangın, salgın hastalık, sel, deprem gibi) toplumsal ve doğal olayların çağdan çağa aktarılmış, aktarılırken de hayal unsurlarıyla oluşmuş, süslenmiş, değiştirilmiş söylenceleridir.

Yararlanılan Kaynaklar
Cevap: İnternet, Eğitim Sistem internet sitesi

Giriş Bölümünde Dikkat Etmem Gerekenler
Cevap: Metni tanıtma, özet verme, sade dil kullanma

Gelişme Bölümünde Dikkat Etmem Gerekenler
Cevap: Metin hakkında örnekler verme, metni geliştirme, ayrıntılara girme

Sonuç Bölümünde Dikkat Etmem Gerekenler
Cevap: Metnin sonuç kısmını çarpıcı bilgilerle verme