Dolanma düzlemi nedir

Dolanma düzlemi bir noktaya göre, bir cisme göre, bu nokta veya cisim etrafında hareket eden cismin alanı anlamına gelir. Dolanma düzlemine, dolanma yörüngesine çeşitli örnekler verebiliriz. Örneklere kısaca birlikte bakalım:

Dünya Güneş'in etrafında döner. Dolanma hareketine örnek olarak verilebilir. Dolanma düzlemi ise izlediği yoldur.
Ay da, Dünya'nın etrafında döner. Dolanma hareketine örnek olarak verilebilir. Dolanma düzlemi ise izlediği yoldur.
Pergelin iki ucu vardır. İğneli kısmının etrafında kalemli kısmı dolanma hareketi yapar. Dolanma düzlemi ise izlediği yoldur.

Dünyamız Kuzey ve Güney Yarım Küre olmak üzere iki kısımdan oluşur. Dünyayı hayali olarak iki eşit parçaya bölen çizgiye Ekvator denir. Dünya ekvatorda şişkin kutuplarda basık olduğu için elips şeklindedir.

Dünyanın merkezinden geçen ve kuzey ve güney kutuplarını birleştiren eksen dediğimiz hayali bir çizgi mevcuttur. Bu eksenin eğik olmasından dolayı iki yarım küre arasında aydınlanma ve sıcaklıklarda farklılıklar vardır. Güneşin geliş açıları ekvatordan kutuplara doğru eğik açılarla gelmektedir.

Dünyanın iki hareketi vardır, biri kendi ekseni etrafında (günlük hareket), diğeri de güneşin etrafında (yıllık hareket). Dünya kendi ekseni etrafında dönme hareketi yapar ve bunu 23° 27' (23 derece 27 dakika) lık eğik açıyla gerçekleştirir. Bu dönüşünü 24 saatte tamamlar ve bunun sonucunda gece gündüz ve günlük sıcaklık farkları, günlük basınç farkları, rüzgarlar (meltem), yerel saat farkları oluşur.

Dünyanın diğer bir hareketi de dolanmadır. Dünya güneşin etrafında 365 gün 6 saatte dolanma hareketini tamamlar. Bu dolanma süresini 1 yıl olarak da adlandırabiliriz. Dünyanın güneş etrafındaki dolanma hareketiyle mevsimler, kara ve denizlerde sıcaklık farkları oluşur. Yıl içinde 4 mevsim yaşanmaktadır. İlkbahar, yaz, sonbahar, kış. Güneş ışınları Kuzey Yarım Küre'ye dik gelirken, Güney Yarım Küre'ye eğik açılarla gelir ve kuzeyde yaz yaşanırken güneyde kış mevsimi yaşanır.

Dünya güneşin etrafında dolanırken elips şeklinde bir yörüngeyi takip ederek dolanır. Dünyanın elips şeklindeki yörüngesinden geçen düzleme yörünge düzlemi veya Ekliptik düzlemi denir. Ekvatordan geçen düzleme Ekvator düzlemi adı verilir. Dünya ile yörünge düzlemi arasında 66° 33' ( 66 derece 33 dakika), Ekvator düzlemi ile yörünge düzlemi arasında 23° 27' (23 derece 27 dakika) lık açı farkı vardır, yani  dünyanın ekseni tam dik değildir ve eğik olduğu için de düzlemler birbirleriyle çakışmaz.