Cumhuriyet Dönemi’nde Şiir

Cumhuriyetin ilanı toplumumuzda hemen her şeyi etkilemiştir. Bu etki günlük hayattan resmî işlemlere, dilden edebiyata her alanda görülmektedir. Edebiyat tarihçileri şiirimizi, toplumu derinden etkileyen olayları dikkate alarak 1923-1940 arası, 1960 sonrası ve 1980 sonrası gibi dönemlere ayırmışlardır. Buna göre Cumhuriyet Dönemi Türk şiiri şöyle değerlendirilebilir:

Cumhuriyet dönemi şiirlerinin genel özellikleri

• Şiirlerde kullanılan dil oldukça sadedir.
• Aruz ölçüsü yerine hece ölçüsü kullanılmaya başlanılmıştır. (Ahmet Haşim, Yahya Kemal gibi şairler yine de aruz ölçüsünü kullanmaya devam etmişlerdir)
• Halk edebiyatı şiiri, Cumhuriyet döneminde oldukça kullanılmıştır. Nazım birimi olarak da dörtlük kullanılmıştır.
• Şiirlerde destansı söyleşiler dikkat çekmiştir. Özellikle Kurtuluş Savaşı’nı işleyen şiirlerde görülmektedir.
• Didaktik şiirlerdir.
• “Gurbet” teması özellikle şiirlerde işlenmiştir.
• Ulus sevgisi, yurdu tanıma ve yüceltme coşkusu şiirlerde görülmektedir. Bu konular şiirlerde lirik bir çerçeve içerisinde anlatılmıştır.
• Anadolu ve insanını anlatmışlardır.
• Kemalettin Kamu, Behçet Kemal Çağlar, Ahmet Kutsi Tecer, Ömer Bedrettin Uşaklı gibi şairler duygusal bir anlatımla Anadolu’yu anlatmış, övmüşlerdir.
• Anadolu’ya yönelme ülkü durumundadır ancak çoğu şair Anadolu’ya dıştan bakmıştır.
• Nazım Hikmet, Ahmet Arif, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Cahit Külebi gibi şairler de Anadolu’yu gerçekçi biçimde anlatmıştır.
• Özellikle 1940’tan sonra serbest şiir yaygınlaşmıştır.
• Bu dönemde saf şiir anlayışı ile şiirler yazan şairler de vardır. Necip Fazıl Kısakürek, Cahit Sıtkı Tarancı ve Ahmet Muhip Dıranas örnek olarak verilebilir.
• Romantizm, sembolizm ve parnasizm Cumhuriyet dönemi şiirlerini etkileyen edebi akımlardır.
• 1923-1940 yılları arasında Beş Hececiler ve Yedi Meşaleciler adında iki grup ortaya çıkmıştır. Beş Hececilerden Faruk Nafız Çamlıbel, Yedi Meşalecilerden ise Ziya Osman Saba en başarılı şairler olarak görülmüştür.
• 1940’tan sonra ise 1. Yeni, 2. Yeni, Toplumcu Gerçekçiler, Saf Şiiri Savunanlar ve Maviciler gibi şiir toplulukları oluşmuş ve modern Türk şiirinin gelişmesini sağlamışlardır.
• Kısacası Cumhuriyet Dönemi şiir toplulukları:
  • Beş Hececiler
  • Milli Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir
  • Yedi Meşaleciler
  • Saf Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir
  • Toplumcu Gerçekçiler
  • Birinci Yeni (Garip) Şiiri
  • Hisarcılar
  • İkinci Yeniciler
  • Maviciler