Bakteriyofajın özelliklerini ve yaşam döngüsü

Bakteriler ve virüsler birbirinden ayrılmaktadır. Mikroorganizmalardan en önemlisi virüslerdir. Konak hücrelerinde faal olsalar da kendilerine özgü DNA ve RNA bulundurmaktadırlar. Bakteriyofajlar, bakterileri enfekte eden virüsler olarak bilinmektedir.

Bakterileri enfekte eden virüslere “bakteriyofaj” denir.  Bakteriyofajların kabukları proteinden oluşur ve kabukları içerisinde de genetik materyallerini bulundururlar. Genetik materyalleri DNA ya da RNA olabilir.

Bakterijofajların “litik” veya “lizogenik” denilen iki tip hayat döngüleri vardır.

Litik döngüde konak hücre içerisinde çoğalan bakteriyofajlar, çoğaldıktan hemen sonra konak hücreyi parçalayarak etrafa yayılır.

Bakteri enfektesini sağlayan bakteriyofajların kabukları proteinden meydana gelmiştir. Kabuklarında kalıtım özellikleri de taşımaktadırlar. Kalıtım materyalleri olarak DNA ve RNA da bulundurabilirler. Bakteriyofajların litik ve lizogenik olmak üzere iki tür hayat döngüleri bulunmaktadır.

Litik hayat döngüsünde bakteriyofajlar virüs oldukları için konak hücresinde faaliyete başlarlar. Konak hücresinde faal olarak hücrenin parçalanmasına neden olurlar. Böylece hayati döngülerini meydana getirirler. Litik hayat döngüsünde bakteri enfekte eden bakteriyofajlar parçalama görevi üstlenirler.

Lizogenetik hayat döngüsünde bakteri enfekte eden bakteriyofajlar konak hücresinde genetik materyallerin yapısına katılırlar. Genetik materyallerde eşleşmeye başlarlar. Lizgenetik ortamda bakteriyofaj sessizliğini koruyarak hayatına devam eder. Ancak tüketeceği besin azalırsa o zaman faaliyete geçer ve zarar vermeye başlar.

Virüsler ancak konak hücrelerinde faal oldukları için canlı oldukları düşünülmemektedir. Virüslerin genetik materyal taşıması da onların canlılık özelliği olarak bilinmektedir. Fakat konak hücresinin genetik materyalleri anlamlandırması mümkündür. Bakteriyofajlar da bu şekilde hücreleri parçalamak ve beslenmek amaçlarıyla farklı hayat döngülerine sahip olarak konak hücresinde yaşamaya devam ederler.