Askıda ekmek nedir ve ne zaman ortaya çıktı

Kültürlerin ve toplumların gelişimiyle günümüzdeki son halini alan ekmeğin serüveni, 2,5 milyon yıl öncesine kadar dayanıyor. İnsanoğlunun bilinen en eski gıda maddelerinden olan buğday, zahmetli bir yolculuğun ardından sofralarımıza ekmek olarak gelmektedir.

O günden bu güne ekmek kültürü hayra dönüşmüş şekilde yaşadığımız asra kadar ulaşmış durumda. Bu hayır müesseselerinden biri de " Askıda Ekmek" uygulaması

Günümüzde daha yeni ortaya çıkmış gibi görünse de askıda ekmek bağışının kökeni Osmanlı’ya kadar dayanıyor. Maddi durumu iyi olan vatandaşların, ihtiyaç sahibi kimseleri incitmeden yardım etmelerini sağlayan bu uygulama günden güne popülerliğini arttırmakta.

Askıda ekmek nedir

Osmanlıdan günümüze miras olarak gelen askıda ekmek uygulaması şu şekilde yapılmaktadır. Ekmek almak için fırına giden vatandaşlar kendilerinin ihtiyacı kadar ekmek aldıktan sonra ihtiyaç sahiplerinin faydalanması için gönüllerinden geçen ekmek sayısının parasını ödeyip ekmekleri fırına bırakıyor.

Fırın sahibi de fazladan ücretini aldığı ekmekleri askıya asarak ihtiyaç sahiplerine dağıtıyor. İhtiyaç sahibi vatandaşlar ise fırına geldiğinde ücret ödemeden ekmek alabiliyor. Bu uygulamada hayır yapan kişi ve hayrı alan kişi birbirini görmüyor ve böylelikle ihtiyaç sahibi kimselerin de gururu incinmemiş oluyor.

Osmanlı’da askıda ekmek

Bu uygulamada ekmek alan kişi ödeme yaparken kaç tane isterse o kadar sayıda ekmeği bir heybenin içinde, askıya astırıyordu. Fırına gelen ihtiyaç sahipleri askıda ekmeği işaret ederek oradaki ekmeği alıyordu. O dönemde ihtiyaç sahipleri sadece ihtiyacı kadar ekmeği alıyor fazlasını talep etmiyordu. Günümüzde ise askıda olan ekmek sayısı panolara yazılıyor.

Esasen Osmanlı İmparatorluğu Müslüman bir devlet olarak “ İnsanı yaşat ki devlet yaşasın.” anlayışını benimsemişti. Herkes gibi yokluk çeken insanların gururu olduğu ve yardımlaşmanın kimseyi incitmeden yapılması çok önemseniyordu. Askıda ekmeğe benzer bir başka yardımlaşma şekli olan sadaka taşı da yaygındı. Osmanlı’da yardımlaşma yaşamın içinde çok sık görülen bir olguydu.

Yardımlaşmanın köklerine inersek, Türklerde Selçuklular döneminde karşımıza çıkan “Ahilik” teşkilatı, Osmanlı İmparatorluğu’nda varlığını “Lonca” olarak sürdürdü. Meslek örgütleri ve çok geniş yelpazede hizmetler veren vakıflar yardımseverliliği bu yapı ile düzenli bir hale getirdi.