Akaidin tanımı, konusu ve amacı nedir

Akide kelimesi sözlükte, gönülden bağlanılan, düğüm atmışcasına inanılan şey anlamına gelir. İtikad ise bir şeye gönül bağlamak, düğüm atmışcasına (kesinlikle) inanmak, gönülden benimsemek demektir ve iman terimi ile eş anlamlıdır. Akide kelimesinin çoğulu olan akaid ise terim olarak inanılan şeyler, akideler, dinî inançlar, gönülden bağlanılan, kesinlikle inanılan şeyler, itikatlar demektir. İslam akaidi, İslam’ın temel inanç esasları ve hükümlerini, Kur’an-ı Kerim ve hadisler çerçevesinde inceler. Akaid ilmi; Allah’ın (c.c) varlığını, birliğini, sıfatlarını, fiillerini, yaratmada ve hükmetmede eşsizliğini, ahiretle ilgili konuları, meleklere, kitaplara ve peygamberlere imanı, kaza ve kaderle ilgili konuları ele alır.

Akaidin Konusu
İslamın getirdiği dinî hükümler; inanç, amel ve ahlak olmak üzere üçe ayrılır. İbadetler ile muamelata ilişkin konular ameli hükümler kapsamındadır. Akaidin konusunu imanın altı esası ve bunlara ilişkin meseleler oluşturur. Ancak geleneğimizde altı iman esası üç ana başlık altında toplanmıştır. Kadere iman; özünde Allah’ın (c.c) ilmine, iradesine, kudretine ve yaratıcılığına iman olduğu için bu esas Allah’a (c.c) iman ile bir arada düşünülerek ikisine birlikte ilahiyyât (ulûhiyetle ilgili meseleler) denilmiştir. Kitaplara iman, peygamberler ve onlara vahyedildiğine iman etmekle ilişkili olduğu için bu iki esas birleştirilerek nübüvvât (peygamberlikle ilgili meseleler) adını almıştır. Son olarak ahiret ve meleklere imanın her ikisi de gayb konusu olduğu ve bunlar hakkında ancak nassa dayanarak bilgi sahibi olunabileceği için sem’iyyât şeklinde isimlendirilmiştir.

Akaidin öncelikli amacı; iman esaslarının açıklamasını yapmak, bunları yorumlamak, gerek akli gerekse naklî delillerle bunların ispatını gerçekleştirmek, aynı zamanda savunmaktır. Bu yolla sapkın düşünce sahiplerinin İslam’a ve inanç esaslarına yönelik itirazlarını delillerle çürütüp onlara cevap vermek, dolayısıyla iman esaslarını sarsıntıya uğramaktan korumak da akaidin genel amaçları arasındadır.

Akaidin amacı

İnanç ilkelerini anlama ve yorumlama + İnanç ilkelerini delillendirme ve ispat +  İnanç ilkelerini savunma = Dünya ve ahiret mutluluğu