Açıklayıcı anlatım biçimi özellikleri

Metinlerde belli konular anlatılırken bunları açıklayıcı anlatım tekniği ile anlatmak, okuyucunun anlatılmak isteneni çok daha kolay bir şekilde anlamasını sağlayacaktır. Açıklayıcı anlatım genelde anlatılması kolay olmayan veya karmaşık durumda olan konuları özetlemek, sırasıyla açık bir dille anlatmak veya tane tane detayları aktarmak için gerekir.

Açıklayıcı anlatımın en genel özelliği bilgileri doğrudan vermesi ve açık bir dil kullanmasıdır. Konu dışında yer alan şeyler açıklayıcı anlatımda belirtilmez.

Açıklayıcı anlatım örnekleri

Açıklayıcı anlatımı daha net bir şekilde öğrenebilmek ve içselleştirebilmek için bunu örneklerle pekiştirmek önemlidir.

• "Türkiye coğrafi olarak muazzam bir zenginliğe sahiptir. Ülkenin dört bir yanında tarımsal üretim gerçekleştirmek mümkün olduğu gibi, üzerinde konumlanmış olduğu Anadolu bölgesi birçok tarihi medeniyete de ev sahipliği yapmıştır. Bu nedenle bacasız sanayi denilen turizm sektörü için de çok önemli bir ülkedir."
• "Dünyada özellikle son 50 yılda sanayileşmenin ve şehirleşmenin çok büyük boyutlarda fazlalaşması, iklim krizi tehlikesini doğurdu. Şu anda birçok insan iklim değişikliği çalışmakta ve dünyanın bu kötüye giden vaziyetini durdurmak istemekte. Bilim insanlarının uyarılarından sonra devletler ve dev firmalar da iklim krizi konusunda önlem almaya başladılar."
• "İstanbul, dünyanın en eski şehirlerinden biridir. İstanbul ilk olarak bir koloni şehriydi ve adına bizantion denirdi. Eskiçağ'ın en büyük gücü olan Roma, başkentini buraya taşıdıktan sonra I. Constantin önderliğinde İstanbul çok büyük bir işçilik ile harika bir başkent haline getirildi. Roma'ya bu şekilde başkentlik yapan İstanbul, daha sonraları Bizans adını alacak Doğu Roma'ya yüzlerce yıl başkentlik yaptı. Sonra 1453 yılında Fatih Sultan Mehmet burayı fethedince, yüzlerce yıl Osmanlı hakimiyetinde kaldı ve şehir mimari – kültürel olarak gelişmeye devam etti. Günümüzde İstanbul başkent olmasa bile, birçok turistin uğrak noktasıdır ve Türkiye Cumhuriyeti'nin hemen her alanda en önemli merkezdir."

Açıklayıcı anlatım özellikleri

• Dil, “göndergesel işlev”de kullanılır.
• Söz sanatlarına, sözcüklerin mecaz ve yan anlamlarına yer verilmez.
• Dil ve ifade sade, gösterişsiz ve pürüzsüzdür.
• Yazarın bakış açısı metne yansır.
• Daha çok, fıkra, makale, deneme, sohbet, eleştiri vb. edebî yazılarda kullanılır.