9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 169 Cevapları Tuna Yayınları

ETKİNLİK

Aşağıdaki metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız.

İlim ve riyaziye alanlarında Müslümanların rolünü inceden inceye belirtmek çok uzun sürer. Bu alanda Müslümanların ileri sürdüğü en önemli ve en esaslı fikir, ilmin din ile bağdaşabileceği fikridir. Bütün cebir ilmini Müslümanlara borçluyuz. (…) Müslümanlar geometri ve trigonometri alanlarında eski Yunan bilgisine çok şey katmışlardır. Aynı şeyi astronomi, coğrafya, zooloji, botanik, madencilik, ve kimya ilimleri için de söyleyebiliriz. İslam tıp âlimleri, eski Yunan metot ve teorilerini batıya tanıtmışlar, bunun yanı sıra kendi ilave ve yeniliklerini de göstererek Batı’nın tıp alanında hızla ilerlemesini sağlamışlardır. Müslümanlar hastalıkların tasnifini ve teşhis edilmesini öğretmişlerdir. (…) Batılıların aşı yapmasını da İslam topraklarında, Türkiye’de öğrendiklerini burada belirtmek yerinde olur.
Bu, Batı Avrupa medeniyetinin Müslümanlara olan borcunun çok kısa bir özetidir. İslam tesirinin ne kadar kuvvetli ve önemli olduğunu göstermeye çalıştım. Gerçekten de bu tesirin Avrupa’da ilim ve fikir hayatının gelişmesinde rolü büyük olmuştur.
Bütün bunlardan alacağımız ders şudur: Büyük dinler ve büyük medeniyetler kendi başlarına yaşayamaz. Din veya fikir ayrılıklarından doğan harpler veya engellerle kültür ilerleyemez. Hiçbir dinin taraftarları, hiçbir memleketin sakinleri dünyadaki diğer insanlara önem vermeyecek veya onları reddecek kadar mükemmel değildir. Çeşitli medeniyetler ancak birbirlerini anlama gayreti ve dostça bağlarla birbirlerine yardım edebilirler. Orta Çağ’da bu böyle idi, bugün de hâlâ böyledir.
İngiliz tarihçi, Steven Runciman, Avrupa Medeniyetinin Gelişmesi Üzerindeki İslami Tesirler, s. 11, 12
(Kısaltılmıştır.).

1. İslam dünyasında ortaya çıkan bilimsel gelişmeler neler olmuştur?

• Cebir biliminin ortaya çıkması
• Geometri, trigonometri ve astronomiye katkılar
• Coğrafya, zooloji, botanik ve kimya bilimlerinde ilerlemeler
• Tıp biliminin gelişmesi, hastalık sınıflandırması ve teşhis yöntemleri

2. İslam dünyasındaki bilimsel gelişmelerin Avrupa Medeniyetinin gelişmesine etkisi hakkında neler söyleyebilirsiniz?
Cevap: İslam dünyasındaki bu bilimsel gelişmeler, Batı Avrupa medeniyetinin gelişmesine önemli katkı sağlamıştır. Tıp, matematik, astronomi gibi alanlarda Batı, İslam biliminden etkilenmiştir.

3. Yazarın bu şekilde düşünmesinin nedenleri neler olabilir?
Cevap: Yazar, farklı medeniyetler arası etkileşimin ve anlayışın önemini vurgulamaktadır. Tek başına yaşayan din ve kültürlerin gelişemeyeceğini, ancak birbirlerini anlayarak işbirliği içinde olmalarının gerekli olduğunu savunmaktadır. Ortaçağ’da İslam-Batı etkileşiminin bilime ve fikir hayatına katkısını örnek göstermektedir.