9. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 46-54 Cevapları Hecce Yayınları

1. ÜNİTE DEĞERLENDİRME SORULARI

A. Aşağıdaki ifadeleri okuyunuz. Bu ifadelerden kimya ile ilgili olanların yanına “K”, simya ile ilgili olanların yanına “S” yazınız.

1. (S) Sistematik bilgi birikimi yoktur.
2. (S) Çalışmalarını deneme yanılma yoluyla yapar.
3. (K) Teorik temellere dayanır.
4. (K) Çalışmalarını kayıt altına alır.
5. (K) Bir bilim dalıdır.
6. (S) Değersiz metalleri değerli bir metal olan altına çevirmeyle ilgilidir.
7. (S) Bilimsel yöntemlerle test edilmesi mümkün olmayan düşünceler içerir.
8. (S) Ölümsüzlük iksiri bulma çalışmalarını içerir.

B. Aşağıdaki tabloda adı verilen elementlerin sembollerini, sembolleri verilen elementlerin adlarını karşılarında verilen boşluğa yazınız.

C. Aşağıdaki kavram haritasında verilen ifadeleri , ilgili oldukları kimya disiplinleriyle eşleştiriniz.

(Antik kimya) a. Kimyasal maddelerin bileşimini, maddelerin yapısında bulunan bileşenleri nitel ve nicel olarak inceleyen kimya disiplinidir
(Argonik kimya) b. Genellikle karbon hidrojen bağı içermeyen bileşiklerin yapısını, özelliklerini inceleyen kimya disiplinidir
(Biyokimya) c. Canlı organizmaların yapısındaki kimyasal maddeleri, tepkimeleri ve etkileşimleri inceleyen kimya disiplinidir.
(Polimer kimyası) d. Çok sayıda birimin kimyasal bağlarla birbirine bağlanması sonucu oluşturduğu büyük moleküllerin oluşumunu inceleyen kimya disiplinidir.
(Organik kimya) e. Genellikle karbon hidrojen bağı içeren bileşiklerin yapılarını, özelliklerini ve tepkimelerini inceleyen kimya disiplinidir.
(Endüstriyel kimya) f. Sanayide kullanılan kimyasal maddelerin üretim süreciyle ilgilidir. Boya, ilaç, yapı malzemeleri ile ilgili kimya disiplinidir
(Fizikokimya) g. Kimyasal tepkimelerde sıcaklık, basınç değişimi, bir tepkimede açığa çıkan ısı enerjisinin hesaplamasını yapan kimya disiplinidir.

Ç. Aşağıdaki özelliklerin element ya da bileşikten hangisine ait olduğunu belirleyerek karşısındaki boşluklara “X” işareti koyunuz.

1. Farklı tür atom, aynı tür tanecik içerir. (Element)
2. Kimyasal yöntemlerle daha basit farklı maddelere ayrıştırılır. (Bileşik)
3. Aynı tür atomlardan oluşur. (Element)
4. Bileşenleri arasında kütlece birleşme oranı sabittir. (Bileşik)
5. Sembollerle gösterilir. (Element ve Bileşik)
6. Bileşenlerinin özelliklerini göstermez. (Element ve Bileşik)
7. Formüllerle gösterilir. (Bileşik)

D. Aşağıda verilen güvenlik sembollerinin anlamlarını karşılarına yazınız.

1- Radyoaktif
2- Yanıcı
3- Korozif (Aşındırıcı)
4- Zehirli
5- Tahriş edici
6- Çevreye zararlı

E) Aşağıda görseli verilen laboratuvar malzemelerinin adlarını altlarındaki boşluklara yazınız.

Sırası ile,
Balon joje - Beherglas - Huni
Termometre - Kroze - Dereceli
Spatül - Deney tüpü - büret
Sacayağı - Erlenmayer - baget

F) Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Simya nedir?
Cevap: Simya, eski çağlarda var olduğuna inanılan bir bilim dalıdır ve temel amacı metalleri altına çevirme, ölümsüzlüğü elde etme gibi idealleri gerçekleştirmekti. Aynı zamanda simyacılar, doğaüstü güçlere ve sembollere dayalı gizli bilgilere sahip olduklarına inanırlardı.

2. Simyanın bir bilim dalı olamayışının nedenlerini yazınız.
Cevap: Simya, deneysel ve bilimsel temellere sahip bir bilim dalı olmadığı için sistematik bir bilim haline gelemedi. Simyacılar, daha çok mistik ve sembolik yaklaşımları benimsediler. Ayrıca, simyanın temel hedefleri bilimsel metodoloji ile bağdaşmadığı için bu nedenle bilim olarak kabul edilmedi.

3. Simyadan kimyaya aktarılan yöntemlerden dört tanesini yazınız.

a. Distilasyon: Simyacılar, buharlaşma ve yoğuşma süreçlerini kullanarak maddeleri saflaştırmak için distilasyon yöntemini kullanırdı. Bu, kimyanın temel prensiplerinden biridir.

b. Ayrıştırma: Simyacılar, maddeleri bileşenlerine ayırmak için ayrıştırma yöntemlerini kullanırdı. Bu da kimyanın önemli bir ilkesidir.

c. Metal İşleme: Simyacılar, metallerin farklı özelliklerini keşfetmek için farklı işlemler uygulardı. Bu da metalurjinin temelini atmıştır.

d. Kimyasal Reaksiyonlar: Simyacılar, maddeler arasındaki kimyasal reaksiyonları inceleyerek yeni bileşikler oluşturmaya çalışırlardı. Bu, kimyanın temel konularından biridir.

4. Aşağıdaki bilim insanlarının ya da düşünürlerin yaptıkları çalışmaları doğru olacak şekilde eşleştiriniz.

G) Aşağıdaki boşlukları tabloda verilen sözcüklerle doğru olacak şekilde tamamlayınız.

1. Orta Çağ’da esans ve alkol gibi maddeleri elde etmek ya da bir karışımı saflaştırmak için imbik kullanılmıştır.
2. Tarihte ilk defa atomdan söz eden Yunanlı düşünür Democritus’tur.
3. Kütlenin Korunumu Kanunu’nu Lavoisier keşfetmiştir.
4. Robert Böyle, 1600’lü yıllarda yaptığı element tanımı ile simya dönemine son vermiştir.
5. Bir kimyasal maddenin yapısını, nitelik ve nicelik olarak inceleyen kimya disiplini analitik kimyadır.
6. HNO₃ formülü ile gösterilen bileşiğin yaygın adı kezzaptır.
7. Yaygın adı tuz ruhu olan bileşiğin formülü HCI’dir.
8. Zehirli bir gaz olan klor, tuz ruhu ile çamaşır suyunun karıştırılmasından oluşur.
9. Fosil yakıtlar, yeterli oksijenin olmadığı bir ortamda yakıldığında zehirli bir gaz olan karbon monoksit açığa çıkar.
10. Koni şeklinde, ağız kısmına doğru daralan camdan yapılmış laboratuvar malzemesi erlenmayer olarak adlandırılır.

H) Aşağıdaki bilgilerden doğru olanların yanına “D”, yanlış olanların yanına “Y” yazınız.

(Y) 1. Farklı cins atomlardan oluşan saf maddelere element denir.
(D) 2. Bileşikler formülle gösterilir.
(Y) 3. Çamaşır sodası Na, H, 0 ve C elementlerinden oluşur.
(Y) 4. Günümüzde kullanılan element sembollerini Dalton önermiştir.
(D) 5. Cıva, kurşun ve karbon monoksit maddeleri sağlık için zararlıdır.
(D) 6. Elementler genellikle bir ya da iki harfle sembolize edilir.
(Y) 7. Bileşikler, meydana geldikleri elementlerin özelliklerini gösterir.
(Y) 8. Deneyden sonra, kullanılmış kimyasal atıklar lavobaya dökülür.
(D) 9. Sıvılar pipetle çekilirken puar kullanılmalıdır.
(Y) 10. Derişik asitler seyreltilirken asit üzerine su dökülmelidir.

I) Aşağıdaki tabloda Fe ve FeO maddelerine ait bazı özellikler verilmiştir. Özelliklerin hangisine ait olduğunu, karşılarındaki kutucuklara “X” işareti koyarak belirtiniz.

(FeO) 1 Farklı tür atom, aynı tür tanecik içerir.
(FeO) 2 Formülle gösterilir.
(Fe) 3 Tek tür atomlardan oluşur.
(Fe) 4 Sembollerle gösterilir.
(FeO) 5 Bileşenlerinin özelliklerini göstermez.
(Fe) 6 Metal, ametal, yarı metal ve soy gaz olarak sınıflandırılabilir.
(Fe) 7 Fiziksel ve kimyasal yöntemlerle daha basit maddelere ayrıştırılamaz.
(FeO) 8 Kimyasal yöntemlerle daha basit maddelere ayrıştırılabilir.

İ. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. I. Siğillerin söğüt kabuğu ile tedavi edilmesi
II. Kabakulak hastalığının odun kömürü ile tedavi edilmesi
III. Boyanın ipliğe sabitlenmesi için göz taşı kullanılması

Yukarıdaki olaylardan hangileri deneme-yanılma yöntemiyle bulunmuş olabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Cevap: E

2. Bir kimya laboratuvarında bulunan bazı maddeler ve özellikleri aşağıda verilmiştir.

• Yanıcı özelliği olan etil alkol
• Aşındırıcı (korozif) özelliği olan tuz ruhu
• Zehir özelliği gösteren metil alkol
• Tahriş edici özelliği olan çamaşır suyu

Buna göre, bu maddelerin bulunduğu ambalajlarda aşağıdaki güvenlik piktogramlarından hangisi bulunmaz?
Cevap: B

3. C0₂ gazıyla ilgili,
I. Asit yağmurlarına neden olur.
II. Atmosferde oranının artması sonucu küresel ısınmaya neden olur.
III. Yeşil renkli bitkiler tarafından fotosentezde kullanılır.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Cevap: E

4. Aşağıdakilerden hangisinin simya döneminde üretildiği söylenemez?
Cevap: A

5. Şekilde I, II ve III saf maddeleri verilmiştir. Buna göre bu maddeler aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Cevap: D

6. Simyadan kimyaya aktarılan maddelerden hangisinin adı yanlıştır?
Cevap: B

7. İçinde sineksavar ilacı bulunan bir kutunun üzerinde aşağıdaki güvenlik piktogramlarından hangileri olmalıdır?
Cevap: C

8. Aşağıdakilerden hangisi güvenlik piktogramlarından biri değildir?
Cevap: A

9. I. Kezzap
II. Amonyak
III. Tuz ruhu

Yukarıda yaygın adları verilmiş bileşiklerle ilgili, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) I, II ve III yapısında hidrojen (H) bulunur.
B) I ve II azot (N) içerir.
C) Formülleri HNO₃, NH₃ ve NaCI şeklinde sıralanır.
D) Bir molekülündeki atom sayısı en fazla olan l’dir.
E) I, II ve III ambalajlarının üzerine korozif (aşındırıcı) piktogramı konur.
Cevap: C

10. Olta balıkçılığı çok yaygın bir spordur. Olta iğnesinin suya batması için ağırlık olarak iğneye küçük bir kurşun bağlanır. Bazı durumlarda oltadaki kurşun suda bir engele takılır ve misinanın kopmasıyla su içinde kalır. Bazı durumlarda da olta suya doğru savrulduğunda kurşun koparak toprağa düşer. Suda kalan kurşun balıklar tarafından, toprağa düşen kurşun av kuşları tarafından yenir. Vücudunda kurşun bulunan kuş ve balıklar insanlar tarafından tüketildiğinde kurşun kalıntılarının zararlı etkileri insana geçebilir.

Buna göre kurşun insanlarda,
I. Böbrek yetmezliği
II. Sinir sistemi bozuklukları
III. Beyin fonksiyonlarının yerine getirilememesi
etkilerinden hangilerini gösterir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Cevap: E

11. Sirke asidinin yaygın adı sirke ruhudur.

Buna göre sirke ruhuyla ilgili,
I. Saftır.
II. Karbon (C), hidrojen (H) ve oksijen (O) elementlerini içerir.
III. Doğada, ekşi tadında olan bütün bitkilerin yapısında bulunur.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Cevap: C

12. Şekilde verilen X ve Y maddeleriyle ilgili,
I. Moleküler yapıda olması
II. Bileşenleri arasında kütlece birleşme oranın sabit olması
III. Saf olması
özelliklerinden hangileri ortaktır?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: C

13. I. Akaryakıt istasyonlarında
II. Etil alkol şişesi üzerinde
III. Tuz ruhu şişesi üzerinde

Şekildeki uyarı işareti, yukarıda verilen maddelerden hangilerinin üzerinde bulunabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Cevap: C

14. Aşağıdakilerden hangisi simyacıların yaptığı çalışmalardan biri değildir?

A) Karıncaları damıtarak formik asit elde etmek
B) Bakır ve kalayı eriterek bronz (tunç) alaşımı elde etmek
C) Üzüm suyunu mayalandırıp imbik yardımıyla etil alkol elde etmek
D) Suya birkaç damla zaç yağı ilave ederek elektroliz yoluyla hidrojen ve oksijen gazlarını elde etmek
E) Kurutulmuş kayısı ve üzümü kükürt buharında bekleterek küflenmeyi önlemek
Cevap: D

15. İsveçli bilim insanı Jöns Jacob Berzelius; elementlerin sembollerle gösterilmesinde İngilizce ya da Latince adlarının ilk harfini büyük, iki harfle temsil edilmesi isteniyorsa ilk harfinin büyük, ikinci harfinin küçük olması gerektiğini belirtmiştir. Hidrojen elementi (H), helyum elementi (He) şeklinde gösterilir. Hidrojenin atom numarası 1, helyumun atom numarası 2’dir.

Buna göre hidrojen ve helyum ile ilgili,
I. Saf (arı) maddelerdir.
II. Aynı cins atomlardan oluşmuşlardır.
III. Hidrojenin sembolünün H, helyumun sembolünün He şeklinde olması, hidrojenin keşif tarihinin helyuminkinden eski olmasındandır.
yargılarından hangileri doğru olabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Cevap: E